10 câu tục ngữ Trung Quốc sau hàng năm đã bị xuyên tạc
Qua thời gian lưu truyền, những câu thành ngữ, ca dao, tục ngữ có thể bị “tam sao thất bản”, thậm chí là xuyên tạc tạo ra ý nghĩa hoàn toàn khác biệt.
1. Lấy gà thì theo gà, lấy chó thì theo chó
Câu này vốn là “lấy người ăn xin thì theo người ăn xin, lấy ông già thì theo ông già”. Ý rằng người phụ nữ đã gả cho một người ăn xin hay một người lớn tuổi thì cũng phải chung sống với người đó đến hết cuộc đời. Với sự thay đổi của thời gian, câu tục ngữ này đã thay đổi từ con người thành gà và chó.
2. Ba người thợ giày có thể sánh ngang với Gia Cát Lượng
“Người thợ giày” thực ra là một cách phát âm đồng âm (Pinyin) của “pí jiàng” – dùng để chỉ “phó tướng” trong thời cổ đại. Câu tục ngữ này ban đầu là “Trí tuệ của của ba phó tướng có thể đánh bại một Gia Cát Lượng”.
Người thợ giày không thể so sánh với trí tuệ của Gia Cát Lượng.
3. Có mắt không nhận ra ngọc Kinh Sơn
Chữ “荆” (Kinh) dùng để chỉ nước Chu thời cổ đại. Cụm từ “ngọc Kinh Sơn” bây giờ dùng để chỉ loại ngọc được tìm thấy bởi những người thợ làm ngọc ở núi Kinh Sơn.
4. Tôi sẽ không bỏ cuộc cho đến khi đến được sông Hoàng Hà
Ban đầu câu này là: “Tôi sẽ không bỏ cuộc cho đến khi đến được sông Ngô Giang”. Ngô Giang là nơi Hạng Vũ tự sát. Sông Ngô Giang biến thành sông Hoàng Hà, câu này bị biến thể nên người ta không thể giải thích được ý nghĩa của nó.
5. Nếu bạn không từ bỏ con cái của mình, bạn sẽ không thể bẫy được con sói
Ban đầu câu này là: “Nếu bạn không muốn bỏ đôi giày của mình, bạn sẽ không thể bẫy được sói”. Nghĩa là muốn bắt được sói thì không được sợ bỏ chạy, lãng phí giày. Nhưng điều này cũng dễ hiểu, vì trong phương ngữ Tứ Xuyên, “giày” được gọi là “trẻ em”. Tuy nhiên sẽ rất đáng sợ nếu người ta tưởng ý nghĩa của câu này là dùng trẻ em còn sống để bẫy sói.
6. Rắm chó không kêu
Thành ngữ này ban đầu là: “Da chó không thông”. Trên da chó không có tuyến mồ hôi. Vào mùa hè nóng bức, chó phải dùng lưỡi liếm lông để tản nhiệt cơ thể. “Da chó không thông” ám chỉ đặc điểm này trên của cơ thể chó.
“Xì hơi” là biểu tượng của sự bẩn thỉu, đối với những chuyện phi lý, vô lý thì lấy xì hơi làm ẩn dụ cũng có thể chấp nhận được.
7. Vương bát đoan
Đây là một câu chửi rủa của người Trung Quốc. Nhưng thực chất, ý nghĩa ban đầu của câu này là “忘八端” tức là “quên đi Tám nguyên tắc”.
Thời cổ xưa tám nguyên tắc được đề cập đến là: “hiếu – thuận – trung – tín – lễ – nghĩa – liêm – sỉ”. Nếu quên chúng, người ta sẽ quên mất nền tảng làm người.
8. Không độc không phải bậc trượng phu
Câu gốc là: “Nếu nhỏ mọn thì không phải là quân tử, nếu vô độ thì không phải là trượng phu”. Và câu “không độc không phải trượng phu” đã đi chệch rất nhiều so với những giá trị mà người xưa chủ trương.
9. Hình phạt không trên quan chức, lễ không hạ thấp thường dân
Vì hiểu chưa đầy đủ về “trên” và “hạ” nên người ta thường hiểu sai nghĩa câu nói này. Trên thực tế, “trên” và “hạ” cũng có ý nghĩa ưu việt và thấp kém. Ý ban đầu là quan chức sẽ không được miễn hình phạt chỉ vì họ tầng lớp trên, dân thường cũng không bị loại khỏi xã hội văn minh chỉ vì họ là dân thường.
10. Không gian lận không phải là buôn bán
Câu này vốn là “không sắc sảo không buôn bán”, có nghĩa là trong buôn bán lợi ích cho đi càng nhiều sẽ càng tốt, vì như thế khách hàng sẽ quay lại mua tiếp, nên gọi là “không sắc sảo không buôn bán”.
Bây giờ người ta lại cho là “không gian trá thì không giỏi làm ăn”. Ý nghĩa đã khác biệt hoàn toàn.
Nguồn: Aboluowang (Lý Hoa).