3 kiểu gia đình khiến con cái càng lớn càng muốn rời xa

Nhiều cha mẹ thường than vãn rằng, những đứa trẻ ngày nay dễ xa cách quá. Họ mong con cái gần gũi với mình như thuở nhỏ nhưng thực tế lại khác nhiều so với mong muốn. Trên thực tế, trẻ sinh ra như trang giấy trắng, một nửa sắc màu trong đời là do cha mẹ tô vẽ từng ngày.

Ngoài lý do khi con bước vào tuổi vị thành niên, cơ thể và tâm trí sẽ bị chi phối mạnh mẽ bởi lượng hormone dẫn tới những thay đổi lớn trong hành vi và suy nghĩ, thì môi trường gia đình cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Những đứa trẻ xuất thân từ các kiểu gia đình sau đây sẽ rất dễ xa lánh cha mẹ và trốn tránh gia đình khi lớn lên. Cha mẹ cần lưu ý để giúp cải thiện môi quan hệ với con cái:

Gia đình có kiểu giáo dục ‘đàn áp’

Một chuyên gia kể: “Tôi từng tư vấn cho phụ huynh là nam doanh nhân có cá tính mạnh, thích đối xử với con cái kiểu bề trên. Mãi cho đến lần nọ, công ty tổ chức sự kiện “đưa con đi làm trong một ngày”, ông bố này đưa con trai đến, đồng nghiệp mới phát hiện ra vấn đề: Thần kinh của đứa trẻ vô cùng căng thẳng, hầu như không cười, đôi mắt rất lạnh lùng.

Có thể thấy rằng đứa trẻ quá kiềm chế cảm xúc, thậm chí là vô cùng u uất. Đứa trẻ lớn lên trong gia đình như vậy, một khi đã “đủ lông đủ cánh”, phản ứng đầu tiên của chúng chính là thoát khỏi gia đình khắc nghiệt và theo đuổi cuộc sống mà mình mong muốn.

Gia đình thường xuyên xảy ra bạo lực

Không chỉ việc cha mẹ đánh mắng con mà “cuộc chiến” giữa cha mẹ cũng sẽ để lại bóng đen tâm lý nặng nề cho trẻ.

Nhà tâm lý học Vũ Chí Hồng từng nói: “Bạo lực ngôn ngữ cũng có thể trở thành vũ khí giết người.”

Ngôn từ bạo lực không giống như một con dao sắc bén, khi ta ném một câu nói tổn thương cho người khác, ta sẽ không thể thấy ngay máu và vết thương, nhưng theo thời gian và sự chồng chất của ngôn từ bạo lực, nó sẽ ngày càng sắc bén, đến cuối cùng sẽ tàn nhẫn đâm vào trái tim người kia một nhát. Có người cả đời cũng không thể chữa lành được vết thương này.

Những lời “chỉ trích thiện chí” của cha mẹ thường vô tình ảnh hưởng đến con cái, nó trở thành tiếng nói phủ định trong lòng của con và cản trở sự tiến bộ của con trẻ trên suốt quãng đường đời.

Cha mẹ là bậc thầy thôi miên bẩm sinh, nếu cứ kích thích con cái bằng một loại ngôn từ nào đó trong một thời gian dài, trẻ sẽ bị ảnh hưởng sâu trong tiềm thức, thậm chí chúng sẽ đồng ý với những gì cha mẹ nói và cất sâu trong lòng.

Giống như nhà phát minh thiên tài Thomas Edison, tuổi thơ ông từng bị đuổi học vì ngu dốt và hay lơ đãng trong lớp học, nhưng chỉ vì một lời nói dối của mẹ ông rằng, “con là một thiên tài”, mà sau này chúng ta đã có một nhà phát minh lừng danh thế giới.

“Mẹ là người tạo ra tôi”, Thomas Edison nói.

Trong một gia đình, cha mẹ là người như thế nào thì con cái cũng sẽ trưởng thành giống như thế.

Trên diễn đàn dành cho học sinh, sinh viên, có một người người dùng chia sẻ: Cô chưa bao giờ về nhà vào những ngày nghỉ kể từ khi là sinh viên năm nhất. Nguyên do là cô đã sống trong cảnh bạo hành gia đình từ nhỏ, bố mẹ ngày nào cũng cãi vã và thường xuyên đánh đập nhau.

Tuy nhiên, cô gái này cũng cho biết, mình cảm thấy có phần lo lắng và áy náy vì em gái vẫn đang học cấp ba và phải ở nhà: “Tôi đã bỏ em gái tôi trong hang động tăm tối đó”, cô nói.

Nghiên cứu cho thấy, một đứa trẻ 6 tháng tuổi có thể bị ảnh hưởng tiêu cực bởi những tranh cãi gay gắt của cha mẹ. Ngoài ra, một số nghiên cứu khác còn cho thấy không chỉ trẻ con bị ảnh hưởng tiêu cực nếu thấy cha mẹ bất hòa mà kể cả trẻ vị thành niên (dưới 19 tuổi) cũng rất nhạy cảm với những vấn đề xảy ra trong hôn nhân của cha mẹ.

Một đứa trẻ lớn lên trong bạo lực sẽ bị ám ảnh tâm lý suốt đời, làm sao còn muốn trở lại nơi làm họ tổn thương?

Gia đình có cha mẹ “tiêu chuẩn kép”

“Tiêu chuẩn kép” ở đây nghĩa là cha mẹ khoan dung với bản thân song nghiêm khắc với con cái. Ví dụ, cha mẹ chơi điện thoại khi đang ăn nhưng con lại không được phép như vậy, cha mẹ không bao giờ đọc sách nhưng lại bắt con đọc sách. Kiểu triết lý giáo dục này thường dẫn tới việc trẻ không có được “đối tượng tham khảo” tốt. Lâu dần trẻ sẽ không nghe lời vì giữa lời nói và hành động của cha mẹ không nhất quán.

Cha mẹ không làm gương tốt cho trẻ, hành động và lời nói không đi đôi với nhau thì không thể giáo dục được con. Cha mẹ không nghiêm khắc với bản thân nhưng lại đòi hỏi con phải làm những điều mình không làm được, thì khó thuyết phục được trẻ làm theo, đặc biệt với trẻ vị thành niên.

Vì thế trong giáo dục con cái, nhất là khi con bước vào giai đoạn thay đổi, cha mẹ phải vừa là bạn đồng hành, vừa biết đồng cảm và chọn phương pháp mềm dẻo thay vì cứng rắn.

Người ta nói rằng cha là nhân tố quyết định con cái sau này có thể bay cao được đến đâu, và mẹ là người quyết định chặng đường con đi xa được bao nhiêu, muốn con thành tài thì bước đầu tiên bạn phải xây dựng một gia đình lành mạnh.

Hy vọng rằng mỗi bậc cha mẹ đều sẽ cố gắng để trở thành một người cha mẹ tích cực, xây dựng một gia đình lành mạnh, giúp con cái lớn lên hạnh phúc.

Lan Hòa tổng hợp