Phàm là người quân tử đều có chung 3 đặc điểm này
Nhìn vào những đặc điểm này, bạn có thể phần nào đánh giá được người trước mặt mình có phải là một bậc quân tử hay không.
1. Nói ít làm nhiều
Từ xa xưa, Khổng Tử đã từng dạy rằng: “Quân tử dục nột ư ngôn nhi mẫn ư hành.” (nghĩa là người quân tử không nên nói nhiều mà hãy làm nhiều).
Phàm là người quân tử không nên nói nhiều mà quan trọng ở hành động. Vì vậy, bất kể là học tập trong cuộc đời hay các hoạt động xã hội, dù làm bất cứ việc gì cũng đều nên làm đến nơi đến chốn, không thể chỉ nói êm tai ngon ngọt mà không có hành động thực tế.
Vào thời Xuân Thu, câu nói này đã trở thành một trong những tôn chỉ hành sự quan trọng của người trí thức, là một trong những nguyên tắc hành xử và làm người mấu chốt trong xã hội cho tới ngày nay.
Nếu như một người bình thường cả ngày không nói năng gì, thì ắt hẳn không bình thường. Ngược lại nói nhiều dễ thành nói sai và cứ thế họa từ miệng mà ra lúc nào không hay.
Vì thế Khổng Tử luôn răn dạy các đệ tử để ý lời ăn tiếng nói của mình, hạn chế lời nói không cần thiết.
Lời nói tuy không có trọng lượng nhưng nhiều khi đủ sắc nhọn để làm tổn thương những người xung quanh chúng ta.
Cổ nhân thường nói “nhân vô thập toàn”. Chính vì vậy nói ít là nguyên tắc vàng để tồn tại cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người vừa mới vào nghề.
Không nói những điều không nên nói, “uốn lưỡi bảy lần” trước khi bày tỏ quan điểm cá nhân. Đây mới chính là cách giao tiếp thông minh.
Vậy nên những người trẻ hãy học theo lời răn dạy của Khổng Tử, cẩn trọng lời nói, thực hành thật nhiều bởi trên thực tế, nói thì dễ, làm nên chuyện mới khó.
2. Không bị lay động trước những lời gièm pha, dựng chuyện
Những câu chuyện phiếm được bàn luận nhiều thì sẽ trở thành sự thật trong mắt người nghe.
Chuyện kể rằng có chú lừa nọ, trở về nhà sau cả ngày cần mẫn cày ruộng, vô tình buông lời thở than với chó: “Tôi mệt quá, thật chỉ mong ngày mai có thể nghỉ ngơi lấy một ngày.”
Lát sau, chú chó kể với mèo: “Chủ nhân bắt làm việc nhiều quá nên lừa nó mệt, ngày mai chỉ muốn nghỉ ngơi.”
Chủ nhân cảm thấy mình đối đãi với lừa không hề tệ bạc, nên nghe xong lời bàn tán đó thì rất tức giận, bèn giết chết con lừa.
Một chú lừa rõ ràng rất siêng năng, nhưng lại bị chết oan ức bởi dăm ba lời đồn thổi, thật khiến người ta thương cảm.
Hoàng Đình Thánh, nhà thư pháp, họa sĩ, nhà thơ nhà Tống từng nói: “Tam nhân thành hổ sự đa hữu, chúng khẩu thước kim quân tự khoan”.
Ba người nói dối trong thành có hổ, mọi người nghe thấy đều tin là thật. Có thể thấy rõ, “nhân ngôn khả úy”, lời gièm pha của thiên hạ đáng sợ vô cùng, một giọt nước miếng cũng đủ nhấn chìm người khác.
Người quân tử có thể bình lặng, giữ vững lập trường nhưng tiếc là trong cuộc sống, không phải ai cũng có đủ bản lĩnh và tầm hiểu biết như người quân tử.
Câu chuyện này nhắc nhở chúng ta, đừng vội tin rằng tất cả mọi người đều nói vậy thì chuyện có thể là như vậy. Hơn hết, chúng ta cần phải suy xét trên nhiều phương diện, dựa vào thực tế để đưa ra những phán đoán chính xác.
Không có tâm hại người, nhưng cũng có tâm phòng người
Phản bội lòng tốt, niềm tin cũng như tình cảm mà người khác dành cho mình, làm những điều có lỗi với người khác, đó là điều tối kỵ trong việc làm người.
Trong cuộc sống, có rất nhiều người không có thói quen cất giữ những điều thầm kín trong lòng mà luôn muốn mang ra chia sẻ, hòng tìm được chút niềm an ủi bản thân. Thế nhưng họ không ngờ rằng họ và những điều họ nói ra lại nhanh chóng trở thành chủ đề bàn tán của người khác.
Người Ả Rập có câu: khi bí mật còn là bí mật thì nó là kẻ đầy tớ trung thành, khi không còn là bí mật, nó là nguồn gốc của tai họa.
Lòng hại người không thể giữ, tâm phòng người không thể thiếu. Từ xưa tới nay, họa phúc đều từ miệng mà ra. Vậy nên đừng tùy tiện mang bí mật cá nhân nói cho người khác, quản tốt cái miệng của mình, giữ cho mình những giới hạn riêng, cũng là giữ gìn an toàn cho chính bản thân.
Cổ nhân từng nói: “Miệng có thể thốt ra được những lời ngọc ngà, đẹp đẽ, nhưng cũng có thể cho ra được nhiều lời độc địa”.
Chính vì vậy, cẩn thận lời ăn tiếng nói, tu dưỡng “khẩu đức”, chính là phúc đức lớn nhất. Con người ta có thể đi được bao xa trên đường đời đều nằm ở thái độ đối nhân xử thế của họ, quyết định tới vận khí cả đời của người đó.
Trong sách “Thái Căn Đàm” (Trung Quốc) có viết: “Khẩu nãi tâm chi môn, thủ khẩu bất mật, tiết tận chân cơ.”
Câu này nghĩa là: Miệng là cánh cửa của trái tim, cửa không khép chặt, dễ để lộ tâm tư ra bên ngoài. Người thực sự tài giỏi vô cùng thận trọng trong lời nói, hơn ai hết họ hiểu rằng, im lặng là vàng.
Có rất nhiều việc, nhìn từ bên ngoài vào có vẻ đơn giản, nhưng trên thực tế lại rối như tơ vò. Mọi sự trên đời đều có tính hai mặt của nó, trong nguy có cơ, trong lợi có hại, vì thế nên phàm mọi sự trên đời thay vì ba hoa nhiều, hãy suy nghĩ cẩn trọng trước khi bắt tay vào làm.
Sự vật thiên biến vạn hóa khôn lường, hôm nay có thể có lợi, nhưng không có nghĩa ngày mai vẫn sẽ là như vậy.
Bởi vậy, nếu không đào sâu nghiên cứu kết hợp thực hành thực tế thì khó mà thấu hiểu được khó khăn thực sự, vì thế mà cũng thiếu đi tầm nhìn dài hạn.
Chỉ khi một người biết rõ mình cần phải làm gì và không nên làm gì mới có thể tạo ra lợi ích, xóa bỏ bất lợi, nắm bắt cuộc đời.
Không những thế, còn cần phải hoạch định rõ ràng đường đi nước bước trước sau mới có thể nâng cao hiệu suất làm việc của bản thân, làm ít mà hiệu quả cao.
Nói ít đi, quan sát nhiều hơn để tìm tòi ra nút thắt ở trong mọi vấn đề. Coi trọng thực tiễn, bắt tay hành động, phân biệt rõ tính chất nặng nhẹ của vấn đề mới là lối tư duy chính chính xác của những người làm nên sự nghiệp cho riêng mình.