Tục ngữ có câu: Người già vô đức thì cả gia đình gặp tai ương; con cháu không hiếu thảo thì không có phúc báo. Có đạo mới có đức; không có đạo thì không có đức; có đức mới có hạnh phúc; vô đức thì không có phúc. Cho nên, đức là gốc rễ của một gia tộc.
Đạo người già
Người già chính là ngôi sao đức hạnh của gia đình, lấy đức làm gốc. “Đức” có nghĩa là gánh vác công việc, yêu thương mọi người trong gia đình.
Người già tóc bạc, hiền lành không giận dữ, ít nói, không cằn nhằn. Là người đứng đầu trong nhà thì phải nhìn vào sở thích của nhau, phải quan tâm giúp đỡ nhau. Ông bà hãy cứ hài lòng và vui vẻ, truyền rộng gia phong, ca ngợi tổ đức, giáo dục con cháu biết ân, cảm ân và đền ân.
Đừng quá lo lắng cho con cháu của mình “con cháu sẽ tự có phúc của mình”. Cũng đừng can thiệp quá nhiều chuyện của con cái, hãy buông bỏ và để thế hệ trẻ gánh vác việc nhà, và đừng giả vờ là một “người anh hùng” ôm đồm hết tất cả.
Nếu ở nhà có vấn đề, người già nên cảm thấy hổ thẹn: Tôi là người lớn tuổi làm việc không tốt, có khuyết điểm, không giáo dục tốt cho gia đình.
Làm thế nào một người già có thể làm cho gia đình mình thịnh vượng? Tức là làm nhiều việc thiện, tích nhiều âm đức. Một mặt, nó có thể tu đức và tránh xa tội lỗi; mặt khác, nó có thể trau dồi đức hạnh các thế hệ tương lai và che chở cho chúng.
Đạo của cha mẹ
Làm cha mẹ, bên trên phải kính trọng người lớn tuổi, bên dưới phải yêu mến trẻ nhỏ. Hãy dùng tấm lòng cảm ân để hoàn thiện hết thảy mọi việc và làm cho gia đình hòa thuận.
Thân làm cha mẹ, chúng ta nên tuyên dương công đức của người già và tổ tiên cho con cái, làm gương hiếu thảo bằng cách kính trọng người già, và soi sáng cho thế hệ tương lai bằng cách biết ơn công ơn của tổ tiên.
Đừng sắp xếp mọi việc cho người già, họ thích làm gì thì làm, nhưng hãy quan tâm đến người già và thường xuyên khuyên họ nên nghỉ ngơi nhiều hơn.
Cha mẹ là khởi đầu của những luân thường đạo lí, là đạo âm dương, âm là mẹ, dương là cha. Chỉ khi âm dương hòa hợp thì vạn vật mới có thể phát triển. Nếu âm dương không hòa hợp thì tinh thần sẽ thống khổ, tình cảm không hòa hợp thì con cái sinh ra thường sẽ có một điều gì đó không ổn.
Con khỏe mạnh hay không phần lớn là do mẹ, con có trí tuệ hay không phần lớn là do cha, con có phúc hay không là do cha mẹ có luôn đối xử tử tế hay không. Nếu như một người ăn ở hiền lành, lời nói văn hóa nhẹ nhàng thì sẽ tạo phúc cho con cháu. Nếu như nói độc địa, sống ác với người khác thì đời con cháu và những kiếp sau của người đó sẽ phải chịu khổ giống như câu: “Đời cha ăn mặn, đời con khát nước”.
Nếu con cái không vâng lời, bất hiếu thì trước tiên bạn phải tự hỏi mình liệu mình cũng có bất hiếu với người lớn tuổi không và liệu bạn có làm sai điều gì không. Đối với bề trên không biết ơn công đức của cha mẹ (người già), thì đối với cấp dưới (con cái) làm sao giáo dục được tốt.
Đừng oán giận con cái, càng không nên đánh mắng chúng, bởi vì sự thành bại của con cái cũng liên quan đến tính cách và đạo đức của chính cha mẹ. Thứ hai, bạn phải xem xét liệu phương pháp giáo dục của mình có phù hợp hay không.
“Quản” có nghĩa là cha mẹ bắt con cái làm theo ý mình, tìm lỗi ở con, đi ngược lại tính khí của con. Vì vậy, càng kiểm soát thì con cái càng trở nên tệ hơn. Bởi vì dùng nóng tính để khống chế con cái không những không quản lý tốt mà còn khơi dậy tính nóng nảy của con cái, thậm chí cha con trở thành kẻ thù, tất cả đều do cha mẹ không hiểu đạo.
Cha mẹ không thể lấy quan điểm của mình để áp đặt miễn cưỡng cho con cái, không thể lấy quyền hành của cha mẹ để buộc cho con cái phải làm theo ý muốn của riêng mình.
Trẻ em nên được cảm hóa bằng đức hạnh. Hiểu được tính cách của các con, giúp các con chặt những cành nhỏ và để lại những cành lớn. Không nhõng nhẽo, không hư, không đánh, không mắng. Khích lệ nhiều hơn, khẳng định thường xuyên, ít chỉ trích hơn và không sử dụng những vật chất để cảm hóa con.
Trong gia đình, nếu như con cái sống có lễ nghĩa, hiếu thảo thì mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái sẽ trở nên tốt đẹp.
Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng, là môi trường quan trọng hình thành và giáo dục nhân cách của trẻ em. Gia đình có vai trò rất lớn trong việc hình thành và phát triển của xã hội, là nơi giữ gìn, vun đắp, phát huy những giá trị truyền thống quý báu. Cùng với gia phong, gia đạo, gia lễ… gia hiếu đã góp phần xây dựng một gia đình hạnh phúc và bền vững.
Đăng Dũng biên dịch
Nguồn: secretchina (Minh Tâm)