Lịch sử

Từ Tào Phi đến Nguyễn Huệ: Khôn ngoan đối đáp người ngoài, gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau

Thời Tam Quốc (220-280), có nhân vật tên Tào Thực, tự Tử Kiến là con thứ ba của Tào Tháo, vốn có tài làm thơ rất hay, được tiếng là đệ nhất thi nhân đời Tần – Hán nhưng tính tình lại phóng túng. Sinh thời, Tào Tháo thương Tào Thực lắm nhưng không thể truyền ngôi cho chàng công tử giàu tâm hồn nghệ sĩ ấy được…

Tào Tháo chết, truyền ngôi cho con cả là Tào Phi. Khi ấy, Tào Thực vốn vẫn giữ bản tính tài hoa lãng tử, không quen thói nịnh bợ. Tào Phi thấy thế bèn cho rằng em trai mình có ý bất phục, muốn chống lại Đế huynh. Phi giận lắm, truyền người bắt Thực đến định khép tội. Nhưng vì yêu mến tài năng của Thực nên Phi bảo:

“Ta với ngươi tuy tình anh em nhưng nghĩa vua tôi, sao ngươi dám cậy tài miệt lễ? Ngày Tiên đế còn, ngươi thường đem vốn liếng văn chương của mình ra mà khoe giỏi lòe đời. Ta rất nghi, có lẽ ngươi nhờ người khác làm giúp. Vậy giờ đây ta ra hạn: đi bảy bước phải làm xong một bài thơ. Nếu làm được thì tha tội chết; bằng không xong, ta quyết chẳng dung”.

Thực nói: “Xin ra đề cho”.

Để có cuộc sống bình an và hút nhiều tài lộc, hãy tham khảo các vật phẩm phong thủy thủ công của Hòn Ngọc nhé!

Trên điện sẵn có treo bức tranh thủy mặc, vẽ hai con trâu chọi nhau bên bức tường đất. Một con rơi xuống giếng chết. Tào Phi trỏ vào bức tranh, bảo:

“Hãy lấy bức họa kia làm đề. Nhưng trong thơ cấm phạm vào những chữ: “Ngưu”, “Đấu”, “Tường”, “Trụy”, “Tỉnh”, “Tử” (Trâu, chọi, tường, rơi, giếng, chết)”.

ntdvn cao pi va cao zi da co nhung bat binh va ba bian da lam viec cham chi de phoi hop buc tranh cho thay buc tranh minh hoa thu bay muoi chin cua mien cong cong copy
Vừa hết bảy bước, liền cất tiếng ngâm. (Ảnh: Miền công cộng)

Thực chắp tay sau người, đi khoan thai. Vừa hết bảy bước, liền cất tiếng ngâm:

untitled 1 35

Tạm dịch:

a 3

Nghe thơ xong, Tào Phi cùng tất cả quần thần đều giật mình, nức nở khen hay. Phi lại nói:

“Bảy bước thành thơ, ta còn cho là nhàm. Ngươi có thể ứng khẩu đọc ngay một bài được chăng?”.

Ngươi có thể ứng khẩu đọc ngay một bài được chăng?

Thực lại đáp: “Xin ra đề cho”.

Phi nói: “Ta với ngươi là anh em. Cứ lấy câu đó làm đề tài. Nhưng cấm được dùng hai chữ Huynh, Đệ”.

Thực chẳng cần nghĩ ngợi một giây, ứng khẩu đọc ngay:

“Chử đậu nhiên đậu ky

Đậu tại phủ trung khấp

Bản thị đồng căn sinh

Tương tiễn hà thái cấp”.

Tạm dịch:

“Củi đậu đun hột đậu

Đậu trong nồi khóc kêu:

Cùng sinh trong một gốc

Bức nhau chi đến điều”.

Phi nghe Thực đọc thơ xong cảm động rơi nước mắt, liền tha cho, nhưng lại giáng Tào Thực xuống làm An Hương Hầu.

ntdvn baike
Phi nghe Thực đọc thơ xong cảm động rơi nước mắt, liền tha cho. (Ảnh: Baike.baidu.com)

***

Lại nói, ở Việt Nam trong thời Tây Sơn (1778-1802), hai anh em Nguyễn Nhạc và Nguyễn Huệ cũng đã suýt đánh nhau để tranh quyền, tranh bá. Nguyễn Nhạc khi đó yếu thế hơn, nên phải khóc mà nói mà với em trai của mình rằng:

Bì oa chử nhục, đệ tâm hà nhẫn?”. Nghĩa là: nồi da nấu thịt, lòng em sao nỡ? Nguyễn Huệ nghe xong thấy cảm động mà nương tay, rồi cả hai nghị hòa với nhau.

Câu nói của Nguyễn Nhạc kể trên có lẽ là xuất phát từ tập quán của người dân Bình Định cổ xưa. Thuở xa xưa ấy, vật dụng bằng kim khí không sẵn có như bây giờ, vả lại đi săn bắn thì hành trang tối kỵ là cồng kềnh. Bởi thế, mỗi khi săn được hươu nai thì đám thợ săn thường hay lột da của chính con mồi đó ra để làm nồi mà nấu thịt. Do đó ca dao cổ ở Bình Định còn có câu:

“Da nai mà nấu thịt nai

Việc đời như thế không ai động lòng?

Thịt nai mà chín bên trong

Da nai cũng cháy còn mong nỗi gì!”.

Cảm động trước câu nói của Nguyễn Nhạc, người Bình Định thời đó đã diễn ý lại bằng câu ca dao:

“Lỗi lầm anh vẫn là anh,

Nồi da xáo thịt sao đành hỡi em?”

ntdvn nguyennhac wiki copy
Tượng Nguyễn Nhạc. (Ảnh: Wikipedia)

Củi đậu đun hột đậu” hay “Nồi da xáo thịt” tuy là những thành ngữ, điển tích có xuất xứ khác nhau nhưng có lẽ đều nêu ra một đạo lý nhằm cảnh tỉnh, khuyên răn con người ta: cho dù là anh em, họ hàng ruột thịt, hay những chốn thân tình, có mối quan hệ gắn bó khăng khít… thì cũng đều nên nương tựa, giúp đỡ lẫn nhau, tuyệt đối không được để xảy ra tình trạng anh em đổ máu, ‘huynh đệ tương tàn’. Trong kho tàng ca dao tục ngữ dân gian Việt Nam xưa cũng có viết:

“Khôn ngoan đối đáp người ngoài

Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau”;

Hay:

“Anh em như thể chân tay

Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần”…

Thiết nghĩ đó đều là những truyền thống đạo lý tốt đẹp trong lẽ cư xử thường ngày mà mỗi người trong chúng ta đều nên xem trọng.

Đường Phong

– Tài liệu tham khảo: Điển xưa tích cũ; Wikipedia và một số nguồn tư liệu khác…

Xem thêm

About Đào Thanh Mai

Với niềm đam mê mãnh liệt với phong thủy và các vật phẩm phong thủy thủ công, tôi luôn tin rằng không gian sống có thể được cải thiện để mang lại sự thịnh vượng và may mắn cho gia chủ. Tại Honngoc.vn, tôi không chỉ đơn thuần là người kinh doanh mà còn là người truyền tải những giá trị văn hóa và tâm linh thông qua từng sản phẩm. Mỗi vật phẩm phong thủy mà chúng tôi cung cấp đều được chế tác tỉ mỉ bởi các nghệ nhân tài hoa của Hải Phòng, chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc và năng lượng tích cực. Cùng với niềm đam mê phong thủy, tôi luôn tìm kiếm và chia sẻ những kiến thức quý báu về cách cải tạo không gian sống, giúp gia chủ không chỉ đón nhận tài lộc mà còn tạo dựng được sự hài hòa và bình an trong cuộc sống hàng ngày.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *