Mỗi người đều có những hạn chế của riêng mình, và tất cả chúng ta đều có quá nhiều thứ ngoài tầm hiểu biết của mình, kể cả về bản chất con người. Chỉ khi nhận ra sự thật về bản chất con người, chúng ta mới có thể sống tỉnh táo hơn.
Bản chất con người là gì? Carnegie trong cuốn “Đắc Nhân Tâm” đã nói rằng: “Khi giao tiếp với người khác, chúng ta không đối mặt với những con người hoàn toàn lý trí; mà là những con người đầy cảm xúc, đầy định kiến, bị chi phối bởi sự tự mãn và hư vinh”. Nói cách khác, ai cũng có nhiều khía cạnh và nhiều hạn chế. Nếu không biết gì về bản chất con người, chúng ta khó tránh khỏi đau khổ và thất vọng.
Socrates từng nói: “Điều duy nhất tôi biết là tôi không biết gì cả”. Vì sự thiếu hiểu biết, chúng ta cần học hỏi để bù đắp cho những thiếu sót đó. Khám phá 10 sự thật về bản chất con người có thể khiến bạn cảm thấy không mấy hài lòng, nhưng cuối cùng chúng ta phải đối mặt với thực tế, từ bỏ những ảo tưởng viển vông để giảm bớt những con đường vòng trong cuộc đời.
1. Bất kỳ mối quan hệ nào khiến bạn cảm thấy ấm ức đều là sai lầm
Giữa người với người, bất kể là kiểu quan hệ nào, một khi xuất hiện tình trạng một bên phải chịu đựng và nhượng bộ quá mức, thì sẽ không thể duy trì mối quan hệ tốt đẹp lâu dài. Sự chịu đựng và nhường nhịn quá mức chỉ làm lu mờ sự tồn tại của chính bạn, khiến cho ngày càng ít người quan tâm đến cảm xúc của bạn.
Nhượng bộ là một đức tính tốt, nhưng cũng cần có chừng mực. Sự nhượng bộ quá mức sẽ không xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp, ngược lại, nó dễ khiến bản thân bị tổn thương hơn. Một mối quan hệ tốt đẹp không bao giờ là sự cống hiến đơn phương, mà là sự tôn trọng và giúp đỡ lẫn nhau.
2. Càng biết yêu bản thân, cuộc sống càng hạnh phúc
Cuộc sống là một quá trình liên tục học hỏi, và học cách yêu thương bản thân là một khóa học quan trọng. Có người nói rằng “yêu thương bản thân” là sự ích kỷ. Nhưng hãy thử tưởng tượng, khi người khác ép bạn làm điều bạn không thích; nếu bạn không biết cách từ chối thì kết quả rất có thể là bi kịch cho cả hai bên.
Vì vậy, bạn sẽ nhận ra rằng việc yêu thương bản thân một cách chân thành, tôn trọng những suy nghĩ thật sự của mình là một điều quan trọng trong cuộc sống. Hãy từ chối khi cần từ chối, đừng sống dưới ánh nhìn của người khác, lo lắng người khác không vui mà quên đi cảm xúc của chính mình.
Không cần phải lo lắng về những người không xứng đáng, chỉ bằng cách yêu thương bản thân một cách chân thành, dũng cảm bày tỏ những suy nghĩ thật của mình, mới có thể nhận được sự tôn trọng của người khác.
3. Bạn càng có giá trị, mạng lưới quan hệ của bạn càng rộng
Đừng luôn lầm tưởng rằng mạng lưới quan hệ chỉ đơn thuần là số lượng người bạn kết nối được. Khi bạn không có sức mạnh và giá trị riêng của mình, quen biết quá nhiều người cũng chỉ là vô ích, những người khác sẽ không thực sự coi trọng bạn từ trong tâm của họ.
Thay vì cố gắng lấy lòng một người nào đó, hãy tập trung vào việc nâng cao năng lực của chính mình. Khi bạn trở nên mạnh mẽ hơn, bạn sẽ có một nhóm bạn cùng chí hướng đồng hành.
Thay vì vất vả đuổi theo một con ngựa, hãy dùng thời gian đuổi theo nó để trồng cỏ; đợi tới mùa xuân, ắt sẽ có cả đàn ngựa cho bạn lựa chọn.
4. Có những người, bạn giúp đỡ họ 7 phần, họ lại cảm thấy bạn còn thiếu nợ họ 3 phần
Trong tâm lý học, có một định luật gọi là “Định luật Beibo”: Đối xử quá tốt với một người không chỉ không nhận được sự biết ơn từ họ mà còn khiến họ coi đó là điều hiển nhiên và thậm chí đòi hỏi nhiều hơn. Điều này giống như mỗi ngày bạn cho họ một viên kẹo, họ coi đó là điều đương nhiên, và một ngày không cho, họ sẽ trở mặt với bạn, trách bạn lạnh lùng vô tâm.
Một lần không hài lòng đôi khi có thể xóa sạch tất cả những điều tốt của bạn. Như câu nói cổ: “Một thăng gạo dưỡng ơn, một đấu gạo nuôi thù”.
Một người quá dễ dãi sẽ bị người khác ngày càng coi thường, bạn càng cho đi nhiều, càng chuốc lấy khổ đau. Lòng tốt phải có giới hạn, giúp đỡ phải có nguyên tắc. Gặp người không biết ơn, hãy dứt khoát từ chối để tránh thêm rắc rối cho mình.
5. Đừng đánh giá quá cao mối quan hệ giữa bản thân và bất kỳ ai
Trong giao tiếp với người khác, đừng đánh giá quá cao mối quan hệ giữa bản thân và bất kỳ ai, vì tính cách con người rất đa dạng. Một khi đánh giá quá cao, sẽ dễ tự gây tổn thương lớn cho chính mình.
Ví dụ, việc dễ dàng tiết lộ những bí mật gia đình hay vợ chồng không phải là điều tốt, vì sẽ khó để có được sự đồng cảm thực sự từ người khác.
6. Những việc có thể giải quyết bằng tiền thì đừng dễ dàng làm phiền người khác
Đừng bao giờ vì muốn tiết kiệm một chút tiền mà làm phiền người khác, đừng nghĩ rằng vì có mối quan hệ tốt với họ nên không sao. Đó là một sai lầm lớn.
Nợ tiền dễ trả, nợ tình khó trả. Trong cuộc sống, những việc có thể giải quyết bằng tiền thì nên hạn chế nhờ người khác giúp đỡ, dù đó là bạn bè, người thân hay những người xung quanh; nếu không, nợ tình rất khó trả hết. Nợ tình không bao giờ là sự trao đổi tương đương, đối phương luôn cảm thấy bạn nợ họ một ân huệ.
7. Cuộc sống không phải lúc nào cũng tươi đẹp như mong đợi
Những điều không như ý trong cuộc sống chiếm đến tám, chín phần mười, đó mới là trạng thái bình thường của cuộc sống. Nếu lúc nào cũng tính toán quá nhiều, bạn sẽ sống rất đau khổ, khiến bản thân chìm đắm trong bóng tối và khó nhìn thấy ánh sáng phía trước.
Khi bạn nhận ra rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng tươi đẹp như mong đợi, bạn sẽ không tự làm khó mình ở những giai đoạn khác nhau của cuộc đời mà sẽ bình thản đối mặt và thuận theo tự nhiên.
Không ai là có cuộc đời luôn suôn sẻ, và cũng không ai lúc nào cũng gặp phải điều bất hạnh. Chỉ cần bạn dũng cảm tiến về phía trước, sẽ có lúc ánh sáng rực rỡ sẽ hiện ra sau những ngã rẽ.
8. Bản chất con người rất phức tạp và dễ thay đổi
Bản chất con người vốn dĩ có cả mặt sáng và mặt tối. Chúng ta cần học cách hiểu và thích ứng theo, đừng quá khắt khe. Hãy cố gắng để bản thân trở nên tốt đẹp hơn, thay vì đòi hỏi và trách móc người khác. Chỉ khi giữ được trái tim khiêm tốn, cởi mở và bao dung, bạn mới có thể dễ dàng xoay sở trong thế giới phức tạp này.
Bản chất con người không phải là trắng đen rõ ràng, mà mơ hồ và phức tạp. Nhà văn Shi Tiesheng từng nói: “Hầu hết sự tương tác giữa người với người khi chỉ là ở bề ngoài, hoặc chỉ ở mức độ tương đối hời hợt thì giao tiếp với nhau rất dễ dàng. Một khi đã đi sâu vào, nó sẽ trở thành mê cung của nhau”. Tất nhiên, nó không đáng sợ đến thế, chỉ cần biết cách phân biệt.
Người trí tuệ thực sự luôn giữ được sự tỉnh táo, không bị cuốn vào những điều nhỏ nhặt, mà sẽ hiểu và thích nghi với bản chất con người.
9. Đừng cố gắng thay đổi một người để đạt được hạnh phúc
Dù mối quan hệ giữa hai người có thân thiết đến đâu thì cũng đừng cố gắng đạt được hạnh phúc bằng cách thay đổi người kia; kỳ vọng bao nhiêu, thất vọng bấy nhiêu.
Một trong những điều khó làm nhất trên thế giới này là thay đổi một con người.
Môi trường sống của mỗi người đều tạo nên tính cách khác nhau, và mỗi người đều có quan điểm riêng. Vì vậy, thực tế không thể thay đổi một cách thực sự, mà chỉ là có thể bị thuyết phục, nhưng không thể kéo dài. Nếu bạn đã hiểu điều này, thì hãy tôn trọng và chấp nhận sự khác biệt; đó cũng là dấu hiệu trưởng thành lớn nhất của một người.
Nếu bạn gặp một người luôn lắng nghe và không phản đối các sắp xếp của bạ, đó có thể là vì họ quá quan tâm đến bạn, hoặc quá quan tâm đến lợi ích, nhưng mối quan hệ của cả hai sẽ không tồn tại được lâu.
10. Giá trị lớn nhất của bản chất con người là sự tỉnh táo
Khi già đi, bạn sẽ hiểu rõ hơn rằng những điều mà bạn nghĩ là sẽ luôn ở bên bạn đều từ từ rời xa bạn – người thân, thời gian, sức khỏe…
Thực ra, cuộc đời là một hành trình trải nghiệm. Ngay từ khi được sinh ra, chúng ta đã hiểu được đích đến cuối cùng là gì, dù sở hữu nhiều thứ thế nào đi nữa tất cả rồi cũng biến mất.
Khi một người dần trưởng thành, người ta sẽ có cảm giác “mất mát” sâu sắc hơn là khiến bản thân đau khổ. Hơn nữa, Hãy hiểu thêm rằng thời gian là có hạn, hãy trải nghiệm hành trình cuộc sống chân thành, để cho bản thân sống minh bạch và tỉnh táo.
Romain Rolland đã nói: “Trên đời chỉ có một chủ nghĩa anh hùng đích thực, đó là vẫn yêu cuộc sống sau khi nhận ra sự thật của cuộc sống”. Đừng trừng phạt bản thân vì những sai lầm, cũng đừng sống vì những điều không thể cứu vãn trong quá khứ. Hãy sống tốt ở hiện tại, để bản thân được vui vẻ hơn, thế là đủ.
Bảo Châu biên dịch
Nguồn: Secretchina (Tử Manh)