Khí chất cao quýcủa một người không thể mua được bằng tiền, mà là sự tu dưỡng tốt đẹp được trau dồi dần dần theo thời gian. Vì vậy, người thực sự có khí chất cao quý thường có 6 đặc điểm sau.
1. Chân thành
“Đạo Đức Kinh” có nói: “Đại trượng phu xử kì hậu, bất cư kì bạc, xử kì thực, bất cư kì hoa”. (Tạm dịch: Bậc đại trượng phu ở chỗ dày dặn mà tránh chỗ mong manh, ở chỗ thực mà tránh chỗ hào nhoáng). Người thực sự có khí chất cao quý sẽ cư xử chân thành, không hời hợt; sống giản dị, không phù phiếm. Là người tử tế, có tấm lòng rộng lượng, không để người khác thiệt thòi, biết tha thứ cho người khác, sống không tính toán, không quá theo đuổi sự hào nhoáng và danh vọng.
“Thái căn đàm” có câu: “Sự giàu có và danh vọng, nếu đến từ đạo đức, giống như hoa ở trong làng miền núi, tự nảy nở mạnh mẽ; nếu đến từ công lao sự nghiệp, giống như hoa trong chậu, dễ bị di dời và mất đi. Nếu đến từ quyền lực, giống như hoa trong bình, không có rễ, chỉ một chút là héo tàn”.
Nếu thiếu đạo đức, chỉ dựa vào công danh, cơ hội, hoặc làm mọi cách để đạt được phúc lợi, giống như hoa cắm trong lọ, vì thiếu đất để sinh trưởng, nó sẽ nhanh chóng héo tàn. Nếu không có đức hạnh mà chỉ dựa vào danh vọng, cơ hội hay bằng bất cứ thủ đoạn nào để đạt được hạnh phúc thì cũng giống như bông hoa giống như hoa cắm trong bình, vì thiếu đất để sinh trưởng, nó sẽ nhanh chóng héo tàn.
Chỉ có đức dày mới có thể gánh vác được nhiều việc. Nếu đức hạnh không đủ mà lại có nhiều của cải, địa vị cao, thì đó chính là dấu hiệu của tai họa.
2. Thiện lương
“Đạo Đức Kinh” nói: “Trời cao không thiên vị ai, mà thường ưu ái những người lương thiện”. Lương thiện là diện mạo của một con người. Những người có tấm lòng thiện lương sẽ đối xử với người khác ôn hòa, thích giúp đỡ người khác và sẽ được nhận lại nụ cười của người khác. Những người như vậy luôn vui vẻ từ trong ra ngoài, tự nhiên khiến mọi người cảm thấy gần gũi.
Tăng Tử từng nói: “Người ưa điều tốt tuy phúc chưa đến, tai họa đã xa”. Thay vì cầu nguyện với Thần Phật, tốt hơn hết hãy bảo trì tâm thiện lương, vì tâm thiện lương mới là một loại phù hộ tốt nhất. Tâm thiện lương là biểu hiện của sự cao quý và kiên định trong tâm hồn, đó là sự ngay thẳng, không thẹn với trời, không hổ với đất.
3. Giữ lời hứa
“Đạo Đức Kinh” có câu: “Thiếu đi sự chân thành, sẽ không thể có được sự tin tưởng từ người khác”. Người không có chữ tín thì không thể đứng vững, quốc gia không có tín thì không thể mạnh. Một người không có chữ tín sẽ mất đi sức mạnh và cơ hội; khi chữ tín của một người mất đi, điều đó đồng nghĩa với nhân cách của họ bị mất.
Trong “Luận ngữ” có câu: “Nhân nhi vô tín, bất tri kì khả dã. Đại xa vô nghê, tiểu xa vô nguyệt, kì hà dĩ hành chi tai?” (Tạm dịch: Người mà không đáng tin cậy, làm sao làm được việc. Xe lớn mà không có cái đòn lớn, xe nhỏ mà không có cái chốt nhỏ, làm sao dùng để đi đây?). Cỗ xe không thể di chuyển nếu không có trục, và con người không thể đứng vững nếu không có chữ tín. Chữ tín là nền tảng để một người đứng vững trong cuộc đời, nếu không có chữ tín, sẽ khó mà đi được bước nào.
4. Khiêm tốn
Lão Tử từng nói: “Sông biển sở dĩ làm vua trăm hang suối chính vì khéo ở chỗ thấp”. Những người thành công đều hiểu được sự khiêm tốn và biết cách cư xử nhún nhường. Núi cao còn có núi cao hơn, người tài còn có người tài hơn. Bạn không bao giờ biết người khác mạnh đến mức nào. Nếu kiêu ngạo, sớm hay muộn sẽ phải chịu tổn thất lớn.
Khiêm tốn là một trí tuệ lớn, cũng là sự thông minh thật sự mà không phô trương. Những người khiêm tốn biết cách tỏ ra yếu thế và nhượng bộ, nên được mọi người yêu quý. Dù có vẻ như ở vị trí thấp, nhưng họ luôn âm thầm tiếp thu và học hỏi.
Mãn chiêu tổn, khiêm thụ ích: tự mãn chiêu mời tai họa, khiêm tốn thì được hưởng lợi. Trong số 64 quẻ của “Kinh Dịch”, quẻ Khiêm là quẻ duy nhất hoàn toàn cát tường. Chỉ bằng cách khiêm tốn đối xử với người khác, bạn mới có thể nhận được sự tôn trọng từ người khác; nếu biết khiêm nhường học hỏi, mới có thể không ngừng phát triển mạnh mẽ hơn.
5. Chính trực
“Đạo Đức Kinh” nói: “Sử ngã giới nhiên hữu tri, hành ư Đại Đạo duy thi thị úy”, nghĩa là, nếu ai có chút khôn ngoan, thì sẽ sống thuận theo đại Đạo và hết sức tránh sự phô trương. Nhưng người ta thường không thích con đường lớn, mà lại thích đường hẹp.
Chính thực có nghĩa là sự thẳng thắn, là rõ ràng về đúng sai, là minh mạch và sạch sẽ. Đề cao giữ vững lương tâm, luôn tự kiểm điểm, nỗ lực hành động đúng đắn, làm việc trung thực và công bằng.
Khổng Tử nói: “Quân tử thản đãng đãng, tiểu nhân trường thích thích”, nghĩa là, lòng người quân tử thản nhiên thư thái, còn kẻ tiểu nhân thường lo lắng không yên. Trong lòng người chính trực không có ích kỷ lợi ích, dám một mình đối mặt với trời đất quỷ thần. Nhiều người trong lòng không chính trực, thích giở trò, nói một đằng làm một nẻo; những người như vậy giả dối và hời hợt, nhìn thấy họ khiến người khác cảm thấy thật khó chịu.
Những người chính trực, trong lòng có một tinh thần hùng tráng, tuân thủ lương tâm, tinh thần hùng tráng bên trong sẽ càng ngày càng mạnh mẽ hơn, và họ tự nhiên khí chất có một sự uy nghiêm không thể bị xâm phạm. Chính trực là xương sống của tinh thần con người và cũng là phẩm chất cao quý nhất trong xã hội náo nhiệt này.
6. Kiên trì
“Đạo Đức Kinh” nói: “Hợp bão chi mộc, sinh vu hào mạt; cửu tằng chi đài, khởi vu lũy thổ; thiên lý chi hành, thủy vu túc hạ”, cây to dùng cả hai tay mới ôm hết là từ cây non nhỏ bé sinh trưởng thành, đình cao chín tầng là được xây từ một mô đất, hành trình hàng ngàn dặm xa như vậy cũng là được bắt đầu từ mỗi bước chân.
Trên đời không có thành công chỉ sau một đêm, mọi thứ đều đạt được từng bước một. Trên thế giới này có rất nhiều người thông minh, nhưng không có nhiều người sẵn sàng làm việc chăm chỉ.
Vương Dương Minh từng nói: “Chúng ta dốc lòng học hỏi, chỉ có thể đạt được mức độ mà số phận cho phép. Ngày hôm nay, lương tri chỉ đạt được đến mức đó, chỉ mở rộng kiến thức đến mức hôm nay. Ngày mai, khi lương tri được mở mang, chúng ta sẽ mở rộng hiểu biết đến tận cùng của ngày mai”.
Như ngạn ngữ có câu: “Ăn một miếng không thể béo. Đi một bước không thể tới chân trời”. Tất cả mọi thứ đều phải tích lũy từng chút một. Muốn đạt được sự thống nhất giữa kiến thức và hành động, bạn phải chú ý đến sự kiên trì và từng bước một. Tuy nhiên, nhiều người thông minh nhưng lại thiếu kiên trì.
Đại đạo chí giản. Để nổi bật và thành công, chúng ta cần liên tục, kiên nhẫn làm tốt những công việc đơn giản và bình thường trong cuộc sống hàng ngày. Như vậy, sau thời gian dài, sẽ thấy được sự cao lớn của mình.
Sự giàu có là con số bên ngoài, khí chất cao quý là phẩm chất bên trong. Khí chất cao quý là kết quả của việc rèn luyện, và cũng là kết quả của hành trình suốt đời của mỗi người.
Bảo Châu biên dịch
Nguồn: Secretchina (Minh Tâm)