7 tư duy đỉnh cao giúp thay đổi cuộc đời
Người bình thường thay đổi kết quả, người xuất sắc thay đổi lý do, và những vĩ nhân thay đổi tư duy của họ.
Carol Dweck, giáo sư tâm lý học tại Đại học Stanford, đã viết trong “Tâm lý học thành công” rằng: “Điều quyết định sự khác biệt giữa mọi người không phải là tài năng, không phải sự siêng năng, mà là tư duy”. Trình độ tư duy của một người là giới hạn cuộc đời của họ.
Dưới đây là 7 tư duy đỉnh cao, sau khi phát triển chúng, bạn sẽ tiến rất gần đến việc đạt được thành công.
1. Tư duy của muỗi: thích ứng với sự thay đổi
Một giọt mưa nặng gấp 50 lần một con muỗi. Cùng với khả năng tăng tốc khi rơi, tác động của nó đối với con muỗi không kém gì việc một chiếc xe khách tông vào một người với tốc độ tối đa. Vậy tại sao hầu hết những con muỗi đều an toàn vào những ngày mưa?
Để có cuộc sống bình an và hút nhiều tài lộc, hãy tham khảo các vật phẩm phong thủy thủ công của Hòn Ngọc nhé!
Lẵng Tài Lộc Buôn May Bán Đắt
Giá gốc là: 6.000.000 VND.5.000.000 VNDGiá hiện tại là: 5.000.000 VND.
Tháp Tỏi Ngũ Hạt Hút Tài Lộc
Giá gốc là: 8.000.000 VND.5.168.000 VNDGiá hiện tại là: 5.168.000 VND.
Vòng Tỏi May Mắn Chiêu Tài Hút Lộc
Giá gốc là: 990.000 VND.680.000 VNDGiá hiện tại là: 680.000 VND.Một giáo sư người Mỹ dùng camera tốc độ cao ghi lại cảnh đàn muỗi trốn dưới mưa và phát hiện ra: Khi những hạt mưa rơi vào cánh và chân của muỗi, con muỗi sẽ nghiêng về phía nó bị trúng, sau đó lăn sang một bên để những hạt mưa trượt khỏi thân nó. Cơ thể muỗi được bao phủ bởi vật liệu chống nước, giống như lá sen, nên chúng có thể thoát ra một cách dễ dàng bằng cách duỗi thẳng tay và chân.
Nếu những hạt mưa rơi thẳng vào muỗi, trước tiên nó sẽ tuân theo lực đẩy mạnh của những hạt mưa và rơi theo chúng. Sau đó, nó nhanh chóng điều chỉnh sang một bên, tách khỏi những hạt mưa và tiếp tục bay.
Vậy nên, dù mưa có lớn đến đâu, muỗi vẫn có thể trốn thoát vì chúng có thể liên tục điều chỉnh chiến lược đối phó với môi trường và tình hình thay đổi.
Andy Grove, tỷ phú của Intel từng đề xuất “Lý thuyết thay đổi mười lần” rằng: “Những thay đổi ở thế giới bên ngoài luôn nhanh gấp 10 lần so với chúng ta mong đợi”. Dù bạn có tin hay không tin, hãy nhìn xem hiện nay có bao nhiêu người có công ăn việc làm ổn định tưởng chừng như vững chắc nhưng đã bị cắt giảm bởi những thay đổi, và bao nhiêu công việc nổi tiếng một thời đang bị thay thế bởi AI.
Làn sóng của thời đại đang xô về phía trước. Nếu muốn đứng vững và ổn định, bạn cũng có thể học theo đàn muỗi trong mưa và tích cực đón nhận những thay đổi. Chỉ khi chủ động thay đổi bản thân, chúng ta mới có thể chắc chắn về sự không chắc chắn.
2. Tư duy lỗ đạn: phân tích xác suất
Trong Thế chiến thứ hai, Đại học Columbia có một nhóm nghiên cứu thống kê chuyên phân tích dữ liệu và xây dựng các chiến lược tối ưu cho nước Mỹ trong chiến tranh. Để tăng cường sức mạnh cho máy bay và tránh bị đối phương bắn hạ, quân đội Mỹ muốn bổ sung lớp áo giáp cho máy bay. Tuy nhiên, nếu lớp giáp không đủ thì việc phòng thủ là vô nghĩa, còn nếu bọc lớp giáp hết toàn bộ thì máy bay sẽ nặng, giảm độ linh hoạt. Vậy làm thế nào để tìm ra giải pháp tối ưu?
Sau khi phân tích nhiều dữ liệu khác nhau, họ phát hiện ra rằng số lỗ đạn để lại ở các bộ phận khác nhau của máy bay là khác nhau. Họ tin rằng nếu không thể bổ sung lớp áo giáp cho toàn bộ máy bay thì nên bổ sung cho những khu vực có nhiều khả năng bị tấn công nhất. Thoạt nghe thì có vẻ hoàn toàn chính xác.
Nhưng thiên tài toán học Abraham Wald lại phản đối. Ông cho rằng, nên bổ sung áo giáp vào nơi có ít lỗ đạn nhất, đó là động cơ máy bay.
Wald giải thích rằng từ góc độ xác suất, tất cả các bộ phận của máy bay đều có khả năng bị tấn công như nhau. Nhưng tại sao số lỗ đạn để lại trên động cơ lại ít hơn nhiều so với các bộ phận khác? Ông suy đoán rằng, ”lỗ đạn bị mất” – tức là những chiếc máy bay có lỗ đạn ở trên động cơ nhiều hơn so với những bộ phận khác là những chiếc máy bay không thể quay trở về.
Nhiều máy bay vẫn có thể quay trở về khi thân máy bay thủng lỗ chỗ, nhưng một khi động cơ bị hỏng thì máy bay không thể quay về. Nó giống như một khu bệnh viện quân đội sẽ có nhiều bệnh nhân bị bắn vào chân hơn là vào ngực. Điều này không phải vì chân dễ bị bắn hơn mà vì người bị bắn vào ngực đã nằm lại nơi chiến trường.
Người bình thường chỉ có thể nhìn thấy máy bay hư hỏng, nhưng người xuất chúng lại nhìn thấy “lỗ đạn biến mất”. Sự khác biệt nằm ở “tư duy xác suất”. Những người có tư duy xác suất thường có khả năng đưa ra những quyết định đúng đắn hơn.
Charlie Munger từng so sánh sự khôn ngoan trong đầu tư của mình với việc câu cá rằng: “Quy tắc đầu tiên của việc câu cá là câu cá ở nơi có cá. Quy tắc câu cá thứ hai là hãy nhớ quy tắc đầu tiên”.
Những câu hỏi mà chúng ta phải đối mặt trong cuộc sống này không gì khác hơn ba: “Phải làm gì? Không nên làm gì? Lặp lại điều gì?”
Tư duy xác suất cho phép chúng ta hiểu: điều gì có thể làm được, điều gì không thể làm được và điều gì cần phải làm về lâu dài.
3. Tư duy trả sách: phá vỡ thói quen
Vào những năm 1990, Thư viện Anh đã chuyển từ tòa nhà cũ ở London sang tòa nhà mới ở St. Pancras. Thư viện cũ có hơn 13 triệu cuốn sách, ước tính chi phí di chuyển sẽ lên tới 3,5 triệu bảng. Người phụ trách đau đầu để nghĩ ra cách giảm ngân sách dự án. Thuê công nhân rẻ hơn? Hay giảm chi phí vận chuyển? Nhưng trước khối lượng công việc khổng lồ, nhiều kế hoạch khác nhau dường như trở nên vô ích.
Tuy nhiên, những người có tư duy hàng đầu đã làm được điều đó. Một thủ thư trẻ đến gặp giám đốc và nói với ông: “Tôi có cách, chỉ cần đưa cho tôi 1,5 triệu bảng”.
Ngày hôm sau, chàng trai đăng tin trên báo: Từ nay trở đi, Thư viện Anh mở cửa cho công chúng mượn sách miễn phí và không giới hạn. Tuy nhiên, do thư viện chuyển địa điểm nên yêu cầu là trả lại sách về địa chỉ mới đã chỉ định.
Bằng cách chuyển đổi tư duy cố hữu “chuyển sách” sang tư duy “trả sách” . Với chi phí rất thấp, 90% công việc di dời đã được hoàn thành.
Đòn bẩy của tư duy quả thật rất mạnh mẽ. Có một câu nói trong “Thiên tài bên trái, kẻ điên bên phải” rằng: “Nếu suy nghĩ là bức tường thì thế giới ở phía bên kia bức tường”.
Trên thế giới này không bao giờ có ngõ cụt, điều duy nhất có thể ngăn cản bạn chính là tư duy cố định của bạn. Khi gặp khó khăn và đi vào ngõ cụt, bạn có thể quay đầu lại, biết đâu sẽ tìm được đường sáng.
4. Tư duy ngọn hải đăng: đặt ra mục tiêu
Tác giả sách bán chạy nhất người Mỹ, Michael Simons đã dành 5 năm để nghiên cứu các doanh nhân tỷ phú tự thân.
Ông phát hiện ra rằng, những doanh nhân xuất sắc này có những điểm tương đồng nổi bật trong cách họ nhìn nhận vấn đề: họ nhìn thế giới từ góc nhìn bốn chiều, trong khi hầu hết mọi người chỉ nhìn thế giới từ góc nhìn một chiều.
Những người có góc nhìn một chiều bị giới hạn trong các lĩnh vực chuyên môn cụ thể, trong khi những người có góc nhìn bốn chiều có thể suy nghĩ về các vấn đề xuyên suốt hàng trăm năm từ quá khứ đến tương lai. Những người có quan điểm một chiều theo đuổi những lợi ích ngắn hạn, trong khi những người có quan điểm bốn chiều coi trọng những lợi ích lâu dài.
Ví dụ, người sáng lập Amazon, Bezos sẵn sàng tiếp tục đầu tư hàng tỷ USD vào những thử nghiệm có thể thất bại hoặc mất hơn 7 năm mới thu được kết quả.
Chẳng hạn như Berkshire, chủ tịch Hathaway Buffett chỉ đầu tư vào những công ty mà ông tin rằng mình có thể đầu tư trong nhiều thập kỷ.
Masayoshi Son, người sáng lập Tập đoàn SoftBank, từng hỏi cấp dưới của mình một câu hỏi: “Tại sao hầu hết mọi người đều khó đạt được thành công lớn?”. Thấy cấp dưới bối rối, ông đã vẽ một ngọn núi trên giấy, một vòng tròn dưới chân núi và một vòng tròn trên đỉnh núi, đồng thời đánh dấu chữ “lý tưởng” trên đỉnh núi.
Lý tưởng là ngọn hải đăng. Nếu bạn tiến về phía trước với mục tiêu của mình, bạn sẽ kiên nhẫn, bình tĩnh và quyết tâm hơn.
Thành công nhất thời sẽ không làm bạn lạc lối, và thất bại ngắn hạn sẽ không khiến bạn cảm thấy sợ hãi. Vì vậy, đừng đánh giá quá cao sự tích lũy trong một năm và cũng đừng đánh giá thấp những thay đổi trong mười năm. Hãy luôn làm điều đúng đắn, thời gian còn lại sẽ cho bạn câu trả lời.
5. Tư duy ngược dòng: hỏi về nhu cầu
Nếu bạn hỏi những lập trình viên hàng đầu rằng: “Những thách thức cốt lõi của nghề này là gì?”. Hầu hết mọi người đều nghĩ rằng, thách thức đối với các lập trình viên không gì khác hơn là làm thế nào để viết code tốt hơn, thông thạo nhiều ngôn ngữ lập trình hơn, v.v. Tuy nhiên, câu trả lời do một số chuyên gia kỹ thuật đưa ra không liên quan gì đến việc này. Họ nhất trí chốt câu trả lời thành bốn từ – “Hỏi về nhu cầu”.
Khích Tiểu Hổ, phó chủ tịch của Tencent, đã chia sẻ một câu chuyện như sau. Khi còn ở Google, ông chịu trách nhiệm cải thiện tỷ lệ chuyển đổi thành công từ tìm kiếm sang quảng cáo. Có lần đội ngũ kinh doanh của công ty phát hiện ra rằng tỷ lệ chuyển đổi của người dùng Trung Quốc thấp và yêu cầu bộ phận kỹ thuật của anh ấy làm cho phông chữ quảng cáo lớn hơn và màu nền bắt mắt hơn.
Thay vì điều chỉnh trực tiếp, họ hỏi vấn đề cốt lõi mà đội ngũ kinh doanh muốn giải quyết là gì và sau khi trao đổi, họ nhận ra rằng bộ phận kinh doanh muốn tăng tỷ lệ chuyển đổi. Sau khi điều tra, họ phát hiện ra rằng vào thời đó, trên đầu các trang web cổng thông tin điện tử của người dùng Trung Quốc thường có rất nhiều biểu ngữ dày đặc. Khi người dùng Trung Quốc mở một trang web, họ thậm chí không nhìn vào phần trên mà nhìn thẳng vào phần dưới cùng. Mà vị trí đặt quảng cáo Google ở ngay trên cùng. Sau đó, họ chuyển quảng cáo xuống cuối trang và tỷ lệ chuyển đổi được cải thiện.
Khi các kỹ sư hàng đầu giải quyết vấn đề, họ không chỉ tập trung vào code, mà còn nhìn thấy nhu cầu của những người đứng sau code, đó là điển hình của “tư duy ngược dòng”.
“Phương pháp tư duy sơ đồ McKinsey” cũng đề cập đến một nguyên tắc làm việc là đừng chơi trò đập chuột. Việc giải quyết vấn đề không thể giống như việc đánh một con chuột chũi, hạ gục chúng ở bất cứ nơi nào chúng xuất hiện. Bằng cách này, vấn đề sẽ không bao giờ được giải quyết thực sự.
Người bình thường thay đổi kết quả khi gặp vấn đề, người xuất sắc thay đổi lý do, và chuyên gia hàng đầu thay đổi suy nghĩ. Chỉ bằng cách truy ngược nguồn gốc, tập trung vào tình hình tổng thể và tìm ra những điểm mấu chốt của vấn đề, chúng ta mới có thể giành chiến thắng chỉ bằng một đòn.
6. Tư duy con kiến: suy nghĩ và tóm tắt
Nhóm nghiên cứu sinh học tiến hóa của Đại học Hokkaido ở Nhật Bản từng tiến hành một thí nghiệm. Họ theo dõi ba đàn kiến đen, mỗi đàn gồm 30 con kiến để quan sát sự phân công lao động của chúng.
Hầu hết những con kiến trong đàn đều rất siêng năng, luôn bận rộn dọn dẹp tổ kiến, mang thức ăn và chăm sóc kiến con… Tuy nhiên, có một số con kiến đặc biệt lười biếng. Khi những con kiến khác đang bận rộn, thì chúng thường thò đầu ra nhìn xung quanh. Các nhà sinh vật học gọi những con kiến này là “kiến lười” và đánh dấu chúng.
Điều đáng ngạc nhiên là, khi nhóm nghiên cứu cắt đứt nguồn thức ăn của đàn kiến, những con kiến siêng năng dường như bỗng trở nên hỗn loạn. Ngược lại, những con kiến lười được đánh dấu lại dẫn dắt đàn đi tìm nguồn thức ăn mới.
Hóa ra “kiến lười” thực ra không hề lười biếng, chỉ là chúng dành thời gian siêng năng cho việc trinh sát. Đây chính là “hiệu ứng kiến lười” nổi tiếng. Hiệu ứng kiến lười có thể hiểu rằng, những người tưởng như lười biếng lại là người biết tư duy và khôn ngoan hơn cả, không phải cứ mãi chăm chỉ thì sẽ thành công. Ngược lại không chịu tư duy và không tư duy đúng, có chăm chỉ bao nhiêu cũng tầm thường.
Bạn đã bao giờ rơi vào quan niệm sai lầm “con kiến siêng năng” chưa? Chuyên gia tâm lý, Giáo sư Jordan Peterson đã biên soạn một danh sách kiểm tra tự đánh giá.
- Dành nhiều thời gian để làm những việc dễ dàng nhất và tự mãn rằng “có việc khó mà không có công”.
- Trì hoãn dưới danh nghĩa “chuẩn bị”, tỏ ra bận rộn nhưng không tiến triển gì.
- Không bao giờ xác minh kết quả công việc.
- Đọc rất nhiều sách nhưng chưa bao giờ tóm tắt các quy tắc, ngay cả khi tóm tắt các quy tắc, cũng chưa áp dụng chúng vào thực tế.
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, nghĩa là đã đến lúc phải thay đổi. Khi đang đi trên đường, thỉnh thoảng hãy nhớ nhìn lên và nhìn vào khoảng cách.
7. Tư duy thực địa: cải thiện môi trường
Vào giữa thế kỷ 19, nhà tâm lý học Kurt Kaufka đã đề xuất một lý thuyết trường: Môi trường bên ngoài được chia thành hai loại, một là môi trường địa lý và hai là môi trường hành vi. Môi trường địa lý là môi trường thực tế và môi trường hành vi là môi trường tưởng tượng. Mọi hành động của con người đều bị ảnh hưởng bởi lĩnh vực mà hành động đó diễn ra.
Kafka đã kể một câu chuyện như sau. Một đêm mùa đông, có người cưỡi ngựa đến trước cửa một quán trọ trong mưa gió. Tuyết tràn ngập khắp các con đường và biển chỉ đường, anh ấy rất vui khi tìm được một nơi trú ẩn như vậy trong đêm tối. Người chủ quán bước ra cửa ngạc nhiên chào người lạ và hỏi anh ta từ đâu đến. Người đàn ông chỉ thẳng về hướng bên ngoài quán trọ.
Người chủ quán nghe vậy, kinh hãi nói: “Anh có biết mình đã đi qua Hồ Constance không?”. Nghe vậy, người đàn ông lập tức ngã ra dưới chân chủ quán.
Khi người đàn ông cưỡi ngựa băng qua hồ, anh cứ tưởng đó là đồng cỏ bị bao phủ bởi tuyết. Nếu người đàn ông biết trước rằng mình sẽ đi qua một cái hồ lớn, anh ấy sẽ không bao giờ có đủ can đảm để phi nước đại trên đó. Chính vì môi trường anh tưởng tượng là mặt đất bằng phẳng và cứng rắn, nên anh đã sợ hãi đến mức ngất đi khi biết rằng anh đã cưỡi ngựa băng qua hồ.
Con người là sản phẩm của môi trường, và cách tốt nhất để thay đổi bản thân là luôn đặt mình vào môi trường có thể nuôi dưỡng bản thân.
Nếu bạn muốn cải thiện khả năng tập trung của mình, hãy cố gắng tạo cho mình một môi trường không bị quấy rầy và học cách ngăn chặn những phiền nhiễu.
Nếu bạn muốn cải thiện khả năng nhận thức của mình, vui lòng gỡ cài đặt các ứng dụng chất lượng thấp và hãy đọc sách cổ điển.
Nếu muốn có thái độ tích cực, bạn nên tránh xa những điều khiến mình tiêu cực, bớt vướng mắc với mọi người và ngắm nhìn thiên nhiên nhiều hơn.
Nếu không hài lòng với tình hình hiện tại của mình, hãy bắt đầu bằng cách thay đổi môi trường của bạn.
Và hãy thay đổi chính mình ngay bây giờ.
Thành tựu của bạn trong cuộc sống này cao đến mức nào cuối cùng sẽ được hỗ trợ bởi mô hình tư duy của bạn. Suy nghĩ quyết định đường đi, suy nghĩ không thể đạt đến độ cao, thì bước chân không thể đạt được nó. Những cuốn sách bạn đã đọc, những con đường bạn đã đi, những điều bạn đã trải qua và những người bạn đã gặp đều là những bước đệm để nâng cấp tư duy của bạn. Hãy tiếp tục mài giũa mọi thứ, tu dưỡng tâm trí và giác ngộ trong bụi trần, bạn sẽ thoát ra khỏi vòng tròn giam hãm mình và nhìn thấy thế giới rộng lớn hơn.
Bảo Châu biên dịch
Nguồn: Secretchina (Văn Lệ)