4 trường hợp tình thân bạn cần chú ý nếu không sẽ càng chung sống càng khổ
Hầu hết chúng ta suốt đời đều xoay quanh hai chữ “tình thân”, và cũng suốt đời phải chịu ảnh hưởng bởi “tình thân”. Khi phân tích một cách lý trí, chỉ cần là ảnh hưởng, sẽ luôn tồn tại sự khác biệt giữa tốt và xấu. Một số mối quan hệ gia đình chất lượng cao có thể tạo ra cảm giác ấm áp gia đình. Trong khi đó, có một số mối quan hệ gia đình chất lượng thấp chỉ gây ra cảm giác lạnh lẽo giống như mùa đông.
Dù cùng là tình thân, nhưng lại có sự khác biệt lớn như vậy. Đó là vì quan điểm và hành động của các gia đình không giống nhau, từ đó tạo ra những loại tình thân khác nhau.
Mối quan hệ gia đình được tạo ra bởi quan điểm và hành động của mỗi gia đình, do đó tự nhiên sẽ chịu ảnh hưởng của “tam quan” và từng suy nghĩ, hành động của mỗi gia đình. Mối quan hệ gia đình chất lượng cao đòi hỏi chúng ta phải chăm sóc và trân trọng, bởi vì chúng hiếm có. Trong khi đó, với mối quan hệ gia đình chất lượng thấp, chúng ta cần phải suy nghĩ và đánh giá một cách lý trí, sử dụng trí tuệ để xử lý tình huống, đặc biệt là những kiểu tình thân sau đây.
1. Dùng tình thân bắt cóc đạo đức khiến người ta đau lòng
Có một thuật ngữ gọi là “bắt cóc đạo đức”, là thuật ngữ mô tả hành vi của những người giả danh là người có đạo đức, và sử dụng điều này để đòi hỏi, chỉ trích hoặc tạo ra áp lực cho người khác. Điều này thường làm cho người khác cảm thấy bị ép buộc hoặc bất lực, vì họ cảm thấy phải tuân theo theo quy tắc đạo đức được ép buộc từ bên ngoài, thay vì theo đuổi những giá trị và nguyên tắc riêng của mình.
Ví dụ, khi một người kiếm được nhiều tiền, người thân ở quê của họ đều biết. Khi họ về quê vào dịp Tết, người thân có thể nói: “Chúng ta đều là họ hàng của nhau. Hôm nay anh giàu có như vậy mà sao lại quên những người thân nghèo khó của mình? Anh thật vô tâm”. Nếu là người trung thực, chắc chắn bạn sẽ sợ hãi trước những lời nói này và không biết phải đáp lại như thế nào. Đây chính là cách sử dụng tình thân để ép buộc về đạo đức.
Logic của việc bắt cóc đạo đức rất dễ hiểu. Nếu bạn là người truyền thống và có cảm xúc mạnh mẽ, người khác sẽ nắm bắt điều này và luôn nhấn mạnh tình thân để ép buộc bạn, khiến bạn phải nghe theo ý họ. Nếu bạn không nghe theo họ, họ sẽ nói bạn lạnh lùng, thiếu tình người, chỉ quan tâm đến lợi ích,… Nếu bạn không muốn bị người khác nói xấu, bạn chỉ có thể phục tùng mà thôi.
Tình thân mà tồn tại trong bối cảnh bị bắt cóc đạo đức sẽ khiến người ta cảm thấy chán ngán nhưng nếu bỏ đi thì lại thấy đáng tiếc, khiến người ta phải do dự.
2. Mối quan hệ tình thân xảy ra tranh chấp lợi ích khiến người ta bất lực
Tục ngữ có câu: “Thân huynh đệ, minh toán trướng” – ý chỉ anh em thân thiết cũng phải rành mạch rõ ràng về chuyện tiền bạc, liên quan đến tiền, sự việc sẽ trở nên phức tạp.
Dù là cùng một gia đình, tại sao vẫn phải tính toán rõ ràng? Bởi vì, trong mắt vô số người, tiền bạc và lợi ích thường được coi trọng hơn cả, mọi mối quan hệ và tình cảm đều không đáng kể so với lợi ích tiền bạc. Tình cảm không thể mang lại sự ổn định vật chất cho họ. Trái lại, lợi ích tiền bạc có thể nâng cao chất lượng cuộc sống của họ. Do đó, họ thường chọn lựa lợi ích tiền bạc thay vì tình cảm và mối quan hệ.
Mối quan hệ tình thân trong cuộc tranh chấp lợi ích sẽ rất buồn. Vì người ở trong tình thế đó, cơ bản không biết làm thế nào mới là đúng, liệu nên bảo vệ tình thân hay là nên lấy lại những gì thuộc về mình.
Đặc biệt là trong thời đại ngày nay khi mà tiền bạc được coi trọng hơn tất cả, giữa các thành viên trong gia đình, mọi lời nói đều xoay quanh “lợi ích và tiền bạc” thay vì tình cảm trong sáng như xưa. Trong khi cuộc sống trở nên vật chất hóa, tình thân cũng bị vật chất hóa theo.
3. Mối quan hệ tình thân chỉ tồn tại khi cần thiết khiến người ta khó xử
Người Quảng Đông có câu: “Không quen thì không nên ăn”. Có nghĩa là bạn không quen biết hoặc không tin tưởng thì cần cẩn thận. Ám chỉ rằng người ta chỉ tấn công người quen và người nhà của mình chứ không dám tấn công người ngoài, người lạ.
Đây chính là điều gọi là “đồng hương gặp đồng hương, đâm sau lưng một nhát”. Dù là người quen, dù là người trong một gia đình nhưng giữa các người quen thân thì dễ dàng đánh lừa, làm tổn thương nhau hơn.
Ví dụ, bạn có một người thân làm kinh doanh sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Một ngày đẹp trời, họ đến nhà để bán sản phẩm chăm sóc sức khỏe cho bạn. Bạn cảm thấy ngượng ngùng không thể từ chối vì mối quan hệ thân thiết, vì vậy bạn quyết định mua sản phẩm cho họ. Sau khi bạn đã mua sản phẩm đó rồi, họ tiếp tục đề xuất và bán cho bạn nhiều sản phẩm khác. Họ hoàn toàn coi bạn là đối tượng dễ lừa. Quả thật là, kiếm tiền từ người quen thường dễ dàng hơn so với từ người ngoài.
Khi đó bạn sẽ cảm thấy rơi vào tình thế khó xử, không biết làm thế nào. Bạn không muốn từ chối họ vì sợ làm tổn thương mối quan hệ, nhưng cũng không muốn để người khác lợi dụng mình. Nhưng sau nhiều lần cân nhắc, bạn vẫn chỉ có thể từ chối họ. Thay vì bị người thân tàn nhẫn quấy rầy, bạn có thể bảo vệ bản thân tốt hơn bằng cách trả lời một cách rõ ràng và dứt khoát.
4. Trưởng bối trong gia đình không có đức hạnh khiến người ta khó khăn
Trong một xã hội nông nghiệp, quan niệm thị tộc truyền thống được hình thành. Bản chất của quan niệm thị tộc là “hệ thống phân cấp chặt chẽ dựa trên thâm niên”.
Ví dụ, trong công ty, muốn có được chút phúc lợi thì phải xếp theo thâm niên; trong gia đình, muốn có tiếng nói thì cũng phải xếp theo thâm niên. Thế hệ trẻ phải nghe theo người lớn tuổi nếu không sẽ bị nói là không hiếu thảo và đủ điều khó chịu khác.
Nếu những gì người lớn nói có lý thì thế hệ trẻ đương nhiên cần phải lắng nghe. Nhưng không phải lời nói nào của người lớn cũng có lý. Một số người lớn tuổi không có đức hạnh, chỉ mong muốn lợi dụng và cưỡng ép con cháu cho đến khi con cháu kiệt sức, điều đó làm cho con cháu trở nên khó khăn hơn. Giống như Tô Đại Cường trong phim “Hạnh phúc viên mãn”, ông nhất quyết mua một căn nhà lớn trong thành phố để về hưu, không quan tâm đến sự sống chết của các con, bọn trẻ không dám cãi lời ông nên cứ để ông làm theo ý muốn. Kết quả của sự quấy rối không ngừng của người lớn là tất cả các cuộc hôn nhân của con cái đều tan vỡ.
Sự thiếu đức hạnh của người lớn tuổi ảnh hưởng đến cả gia đình. Đối với những người lớn tuổi không có đức hạnh, không nên cho phép họ tự do làm bất cứ điều gì họ muốn, khi cần thiết cũng phải từ chối. Nếu không, sự nhu nhược quá mức sẽ chỉ phá hủy gia đình nhỏ vốn đã mong manh mà thôi.
Bảo Châu biên dịch
Nguồn: Secretchina (Văn Lệ)