Trẻ em không phải “thích tìm rắc rối”! 6 lời khuyên để giáo dục trẻ nhạy cảm

“Trời ơi! Con tôi rất nhạy cảm. Chẳng trách nó luôn bùng nổ trước những điều nhỏ nhặt nhất”. “Con tôi có những đặc điểm rất nhạy cảm. Tôi nên điều chỉnh thế nào trong quá trình giáo dục trẻ?” Về vấn đề này, các nhà trị liệu ngôn ngữ gợi ý rằng trước tiên bạn có thể tìm ra lý do khiến trẻ khó chịu, thông cảm với cảm xúc của trẻ và cho trẻ không gian và thời gian để thư giãn. Nếu gặp tình huống đặc biệt, bạn nên thông báo trước cho con, cho con thời gian thích nghi, thử thay đổi trong phạm vi chấp nhận được và đưa ra các phương pháp giảm căng thẳng để giảm bớt sự khó chịu.

4 đặc điểm của trẻ nhạy cảm

Tìm hiểu lý do tại sao con bạn khó chịu:

Khi năng lực biểu đạt của trẻ còn non nớt, trẻ có thể không cách nào biểu đạt được rõ ràng điều gì khiến trẻ khó chịu nên chúng chỉ có thể sử dụng các phương pháp như khóc hoặc la hét để nhanh chóng thu hút sự chú ý và giải quyết tình huống. Vì vậy cha mẹ chúng có thể tóm tắt những nguyên nhân khiến trẻ khó chịu và giúp trẻ cố gắng giải quyết hoặc hướng dẫn trẻ thích nghi.

Đồng cảm với cảm xúc của trẻ:

Chấp nhận cảm xúc của con bạn và thay con bạn bày tỏ mối quan tâm của chúng. Ví dụ, khi trẻ khóc vì nhãn hiệu quần áo chích vào da, cha mẹ có thể nói: “Con có nghĩ thứ gai này làm con khó chịu không? Hãy cùng suy nghĩ xem phải làm gì nhé” và cùng trẻ giải quyết vấn đề, chẳng hạn như: mặc thêm áo lót bên trong, hay cắt bỏ nhãn mác đi, v.v.

Để cho trẻ có không gian và thời gian thư giãn:

Trẻ có tính cách nhạy cảm cao thường cảm thấy kiệt sức sau khi tiếp nhận sự kích thích quá mức. Nhưng trên thực tế, một số người lớn cũng vậy, họ cần ở một mình để nạp lại năng lượng sau khi giao lưu, vì vậy cha mẹ nên cung cấp một môi trường yên tĩnh, thoải mái, giảm kích thích để trẻ có thể phục hồi và thích nghi tốt.

​Thông báo trước để chuẩn bị đối phó với sự bất ngờ:

Khi có những tình huống đặc biệt, hãy thông báo trước cho trẻ để trẻ “chuẩn bị tâm lý”. Ví dụ: nếu bạn muốn đi tàu đến nhà người thân: “Có rất nhiều tiếng ồn trên tàu, trước tiên chúng ta hãy nghĩ cách làm cho đôi tai của chúng ta dễ chịu hơn”. Sau đó, trước tiên chúng ta có thể tìm thấy các video về các toa tàu trên Internet và cho con cái chúng ta xem hoặc đưa chúng tập sử dụng nút bịt tai.

​Cố gắng thay đổi trong phạm vi bạn có thể:

Dần dần điều chỉnh hoặc tăng cường kích thích để giảm độ nhạy cảm với những thay đổi và giúp trẻ dễ dàng ứng phó hơn với các tình huống khác nhau. Khi cảm thấy không thoải mái, bạn có thể bắt đầu bằng những cuộc tụ họp hoặc hoạt động nhỏ, sau đó dần dần mở rộng quy mô môi trường để cho phép con bạn xây dựng sự tự tin trong những tình huống có thể kiểm soát được hơn.

​Cung cấp các phương pháp giảm stress:

Cung cấp các công cụ điều tiết giác quan, chẳng hạn như áp lực từ quả bóng, đầu ngón tay tiếp xúc đồ vật nhỏ, cảm giác khi sờ vào bàn chải, v.v., để trẻ giảm bớt sự nhạy cảm và tìm kiếm sự an ủi khi lo lắng. Ngoài ra, bạn cũng có thể cùng con khám phá các phương pháp giúp trẻ bình tĩnh và thư giãn như hít thở sâu, thiền, v.v., những phương pháp này có thể giúp trẻ xoa dịu cảm xúc và dễ dàng đối phó với các kích thích từ bên ngoài hơn.

Đừng coi thường hay phủ nhận những đứa trẻ có tính nhạy cảm cao

Các nhà trị liệu ngôn ngữ nhắc nhở rằng khi trẻ nêu ra điều gì đó khiến chúng khó chịu hoặc lo lắng, hãy nhớ đừng coi thường hay phủ nhận điều đó, chẳng hạn như nói: “Điều này không quan trọng, tất cả chỉ là ồn ào mà thôi”. Thay vào đó, bạn nên thông cảm với tâm trạng của trẻ và để trẻ thể hiện cảm xúc của mình hơn.

Ngoài ra, đó cũng là cách hay để trẻ chú ý hơn đến ưu điểm của những đặc điểm nhạy cảm. Các nhà trị liệu ngôn ngữ đưa ra một ví dụ: Trong một buổi họp mặt gia đình, nếu trẻ nhận thấy người lớn tuổi có vẻ đang tâm trạng không tốt, người lớn có thể dùng điều này để khen ngợi khả năng quan sát nhạy bén của trẻ và dẫn dắt trẻ suy nghĩ về việc “có thể làm gì để khiến người khác cảm thấy hài lòng, vui vẻ”. Hoặc nếu diện mạo mới của ai đó được trẻ chú ý, bạn cũng có thể khen trẻ rất chu đáo và cho trẻ biết rằng có được đặc điểm như vậy là một điều rất vui.

Kỳ Mai biên dịch
Lý Văn Hàm – bannedbook