Tình yêu của cha mẹ dành cho con là vô điều kiện, nhưng nếu chúng ta không có nguyên tắc để dạy dỗ con thì việc giáo dục rất có thể sẽ thất bại.
Trong một đoạn video trên WeChat, người bạn thân nhất của tôi với vẻ mặt vô cùng thất vọng đã hỏi rằng: “Tại sao con của tôi không nghe lời tôi nói?”
Bao năm qua, cô bạn thân của tôi vẫn luôn tin tưởng vào nền giáo dục “dân chủ”, nếu con trai có vấn đề gì thì cô ấy sẽ cùng bàn luận với con mình.
Tuy nhiên, khi con trai cô lớn lên từng ngày, cô dần phát hiện ra rằng tính khí của cậu ngày càng trở nên ngang ngạnh và không vâng lời, học hành ngày càng sa sút.
Hai ngày trước, cô vừa nhắc con trai mình rằng con phải làm bài tập hè.
Người con trai đáp lại: “Chó rình chuột, mẹ lại xen vào việc của người khác”.
Bạn của tôi tức giận đến mức gọi tên và họ của con trai mình như một lời cảnh cáo. Kết quả là người con trai này cũng gọi lại bằng tên đầy đủ của cô ấy.
Trước mặt con trai, bạn của tôi không có chút quyền hạn nào, khó trách con trai không nghe lời cô.
Bác sĩ tâm thần người Thụy Điển Eberhardt cho biết: không có hình phạt và uy quyền thì không có quy tắc và không có tiến bộ.
Nhà giáo dục Tiền Chí Lương cũng nói:
“Khi chúng ta từ bỏ quyền làm cha mẹ, chúng ta sẽ bất lực khi phải đối mặt với nhiều vấn đề khác nhau xảy ra ở con của mình”.
Khi trẻ còn nhỏ, chúng thường thách thức quyền lực của cha mẹ bằng sự kiêu ngạo và sự cố chấp của mình. Nếu cha mẹ không dạy dỗ đúng cách thì họ sẽ mất quyền kiểm soát con mình.
Gần đây, trên đường phố, tôi có thấy một người mẹ năn nỉ, thuyết phục cậu con trai nổi loạn của mình nên chăm chỉ học tập. Nhưng dù người mẹ có nói gì đi chăng nữa, cậu con trai vẫn bất động.
Trong cơn tuyệt vọng, người mẹ quỳ xuống và khóc lóc thảm thiết, đấm ngực, thậm chí còn quỳ lạy con trai mình vài lần. Nhưng từ đầu đến cuối, người con trai chỉ lạnh lùng nhìn mà không nói một lời.
Một số cư dân mạng đã nói rằng: “Con cái thời nay đã quen không kính trọng cha mẹ, còn cha mẹ thì coi con mình giống như ông bà tổ tiên. Người mẹ này không nên nhượng bộ như vậy mà nên tìm cách dạy dỗ con của cô ấy”.
Người đầu tiên mà một đứa trẻ ngưỡng mộ và kính trọng nhất chính là cha mẹ của mình. Nhưng nếu bạn từ bỏ quyền hành của mình mà cứ nuông chiều con cái, thì chúng sẽ hình thành thái độ khinh thường cha mẹ.
Cứ như vậy, theo thời gian trôi qua, ý nghĩ này sẽ phát triển mạnh mẽ. Lúc này, cha mẹ không có sức mạnh để thuyết phục hay dạy dỗ con nữa.
Một bà mẹ đã viết trên mạng lời xin lỗi của chính mình, vì cô đã chiều chuộng con trai mình từ khi còn nhỏ bằng mọi cách có thể. Khi con trai được 4 tuổi, lúc nào con cũng nói chuyện thân thiết với bà nội, nên người mẹ nghĩ rằng khi con lớn lên sẽ hiểu chuyện nên cũng không có dạy con nhiều nữa.
Đến khi con trai cô 7 tuổi, thì rất thích chơi điện thoại di động, cô nói vài câu mà con không nghe nên cô cũng phớt lờ.
Khi con trai 10 tuổi, nó bắt đầu nói những lời lẽ tục tĩu với bà nội nhưng bà chỉ trách mắng vài lần thì sự việc cũng qua đi. Sau đó, tính khí của con ngày càng trở nên tồi tệ hơn.
Con thường la mắng cha mẹ khi mọi việc không như ý muốn, thậm chí có lần người mẹ ngắt kết nối internet đã khiến cho cậu con trai vô cùng tức giận và đánh cô.
Marc Renault, chuyên gia giáo dục trẻ em người Pháp, từng chỉ ra:
Có hai yếu tố quan trọng trong giáo dục mầm non, một trong số đó là xác lập uy quyền của cha mẹ và nói “không” với sự “cố ý” của đứa trẻ
Tôi đồng ý với một câu: Muốn con mình thành nhân tài thì trước tiên phải để con trưởng thành.
Những tính khí nóng nảy và thói xấu được nuông chiều sẽ có ngày bùng nổ bất ngờ, thì sẽ dẫn đến hủy hoại đứa con.
Một hiệu trưởng thành công từng hỏi con gái mình: “Con nghĩ điều gì tạo nên một người cha tốt?”
Cô con gái trả lời: “90% dịu dàng + 10% lạnh lùng”.
Nếu 90% sự dịu dàng là tình yêu thương vô điều kiện của cha mẹ thì 10% sự lạnh lùng này chứa đựng lý trí, nguyên tắc của cha mẹ.
Để giáo dục trẻ em được tốt thì “tình yêu” và “uy quyền” là điều không thể thiếu
Chương trình tạp kỹ “Hãy nghĩ ra giải pháp!” Người cha Lee Seung-hyun hai lần khiến con gái phải đứng dậy.
Lần đầu tiên tại phiên chợ đấu giá hoa, cô con gái Lucky nhiều lần trèo lan can để chơi. Người cha lo lắng cho con nên đã bế cô đến nơi an toàn và yêu cầu cô đứng yên để suy ngẫm.
Lần thứ hai, cô bé leo lên chiếc xe nhỏ chở hàng và người cha liên tục nhắc nhở nhưng Lucky phớt lờ và thực hiện những động tác nguy hiểm. Vì thế ông ấy đã trừng phạt con gái mình. Lúc này cô bé khóc lóc thảm thiết. Nhưng người cha không thỏa hiệp cũng như không mềm lòng khi con gái khóc.
Thay vào đó, ông ấy kiên quyết đưa cô con gái đến một góc yên tĩnh, không có ai và nói với cô lý do tại sao cô không thể thực hiện những hành động này.
Dưới sự dạy dỗ của cha, Lucky dần nhận ra lỗi lầm của mình, thừa nhận với cha và hứa sẽ không bao giờ chạm vào lan can nữa.
Chúng ta nên có quy tắc dành cho trẻ để chúng được thực thi và sẽ giúp cho bọn trẻ học được một bài học.
Nhà văn Lưu Dũng là một người cha uy quyền điển hình.
Trong cuộc sống, ông đã đặt ra nhiều quy tắc cho con trai mình từ khi còn nhỏ, để con học cách tự lập và tôn trọng người khác, nếu con trai làm sai điều gì thì ông sẽ dạy và hướng dẫn cho con.
Về học tập, ông dạy con trai phải tự giác. Dưới sự dạy dỗ của ông, con trai Lưu Huyền học tập rất chăm chỉ và được nhận vào Đại học Harvard.
Khi được nhận vào Harvard, con trai ông đã nói với cha rằng: “21 năm qua, con ghét sự kiểm soát chặt chẽ của cha, 21 năm sau, con rất biết ơn sự rộng lượng của cha”.
Trẻ con bản chất rất bướng bỉnh, nổi loạn, cha mẹ phải có thẩm quyền riêng của mình thì mới cho con được giáo dục tốt.
Vậy chúng ta phải làm gì để thiết lập uy quyền trong lòng trẻ?
1. Đặt ra quy tắc và ranh giới rõ ràng
Tại sao con dám thách thức cha mẹ?
Bởi vì bạn chưa thiết lập được ý thức rõ ràng về các quy tắc và ranh giới cho con mình.
Quách Đức Cương tiết lộ trong một chương trình rằng anh đã đặt ra nhiều quy tắc cho cuộc sống hàng ngày của Quách Cơ Lâm khi còn nhỏ.
Chẳng hạn, khi xưng hô với người lớn tuổi phải dùng “con”, khi có khách đến phải chủ động chào hỏi, khi ăn phải mời khách vào bàn trước…
Vì vậy, Quách Cơ Lâm từ nhỏ đã được giáo dục rất tốt, khi ngồi cùng cha, anh luôn thẳng lưng, cung kính và lễ phép với những người lớn tuổi khác.
Chỉ khi những hạt giống quy tắc được gieo vào lòng trẻ từ khi còn nhỏ, trẻ mới biết điều gì đúng, điều gì sai, điều gì nên làm và điều gì không nên làm.
Chỉ bằng cách này, trẻ mới có thể có được sự kính trọng người khác và có ranh giới trong hành vi của mình.
2. Tuân thủ các nguyên tắc
Việc giáo dục trẻ em không chỉ đòi hỏi sự yêu thương mà còn cần có nguyên tắc
Có một đoạn hội thoại trong cuốn truyện tranh kinh điển “Mẹ yêu con mãi”:
Con trai: “Nếu con làm gòn của cái gối bay khắp nơi, mẹ có còn yêu con không?”
Mẹ: “Mẹ sẽ luôn yêu con, nhưng con phải bỏ gòn vô lại”.
Nhà tâm lý học Dobson từng nói: “Nếu cha mẹ có thể cân bằng được hai yếu tố “chăm sóc” và “kỷ luật” thì sự phát triển của trẻ sẽ lành mạnh nhất”.
Tình yêu có thể vô điều kiện, nhưng phải có nguyên tắc.
Cha mẹ dù yêu thương đến mấy cũng không thể chiều chuộng con mình, con phải biết chịu lỗi lầm và trách nhiệm của chính mình.
Cha mẹ có nguyên tắc thì con sẽ không dám tùy tiện hành động.
3. Thuyết phục chân thành và truyền tải các giá trị tốt cho con
Cha mẹ khó có thể thiết lập quyền lực nếu không thuyết phục được con mình.
Nhà giáo dục Tiền Chí Lương từng chia sẻ một câu chuyện có thật: Có một cậu bé nghiện thuốc lá từ hồi cấp 3 và thường trốn trong phòng vệ sinh của trường để lén hút thuốc. Khi cha của cậu bé biết được chuyện này, ông rất tức giận và dạy cho cậu bé một bài học. Nhưng cậu bé không hề ăn năn, sau khi trở lại trường học, cậu vẫn lén lút hút thuốc với những người bạn cùng lớp.
Người cha nhiều lần dạy con không nên hút thuốc nhưng không có tác dụng gì, nên ông đã nghĩ ra một cách là tự mình bỏ hút thuốc trước.
Khi cậu bé đi về nhà, nhìn thấy bố đang cố gắng bỏ thuốc lá vì mình. Cảm nhận được ý tốt của cha, cậu bé ngay lập tức tuyên bố sẽ không bao giờ hút thuốc nữa, vì cậu biết lời khuyên của cha là chân thành và thực sự là vì lợi ích của mình.
Thầy Phạm Đăng từng nói rằng uy lực không được thiết lập bằng sự đe dọa và bạo lực, mà là sự thuyết phục và truyền tải các giá trị.
Trẻ không vâng lời, không hợp tác, trong nhiều trường hợp là do trẻ không đồng tình với lời nói của bạn và không tin vào hành vi của bạn. Vì vậy, là cha mẹ, chúng ta phải dùng lời nói và việc làm của mình để chiếm được tình yêu thương, sự tin tưởng, tôn trọng và ngưỡng mộ của con trẻ.
Khi cha mẹ trở thành tấm gương cho con thì uy lực được hình thành một cách tự nhiên.
Tôi đồng ý với một câu: Từ thái độ của một đứa trẻ đối với cha mẹ, chúng ta có thể thấy được cách ứng xử của chúng với mọi người sau này.
Hãy thiết lập uy lực của chính mình càng sớm càng tốt để trẻ học cách tôn trọng cha mẹ. Khi có được một tình yêu thương có nguyên tắc thì hành vi của trẻ mới có thể được điều chỉnh. Chỉ bằng cách truyền lại những giá trị đúng đắn, một đứa trẻ mới có thể phát triển đúng hướng và trở thành một đứa trẻ có triển vọng.
Á Hiên biên tập
Nguồn: Aboluowang