Blog
Nội hàm của chữ Hiếu thời nay mấy ai tỏ tường
“Hiếu” là một loại mỹ đức trong văn hóa truyền thống. Khi con người hiện tại giảng “Hiếu thuận”, thì nhiều người sẽ nghĩ “Hiếu” là đối với phụ mẫu, “Thuận” theo phụ mẫu thì chính là có “Hiếu”. Thế nhưng có ai biết rằng? Kỳ thực, nội hàm của chữ Hiếu chân chính rất sâu xa, là phẩm đức làm người với ý nghĩa rộng lớn hơn thế.
Không chỉ là đối với phụ mẫu, mà chữ “Hiếu” đối với phụ mẫu chỉ là một bộ hàm nghĩa bên trong đó, càng không chỉ đơn giản thuận theo phụ mẫu thì đã tính là “Hiếu”.
Có một bộ sách tên là “Hiếu kinh” trong Nho gia kinh điển, đã ghi chép tỉ mỉ lại lời giải thích của Khổng Tử đối với nội hàm chữ “Hiếu”.
Khổng Tử nói, “Hiếu” trước tiên là bắt đầu từ quan hệ của tình thân, ở giữa là quan hệ với vua, và cuối cùng là ở tự thân. Đại ý nói, “Hiếu” tại chỗ nhỏ thì thể hiện quan hệ cùng với người thân, ở giữa là thể hiện quan hệ với quân chủ, và đến tại chỗ lớn là thể hiện sự tu dưỡng đạo đức và cách đối nhân xử thế của một người. Nói cách khác dễ hiểu hơn, có nghĩa là hiếu đối với phụ mẫu, là thể hiện hiếu ở chỗ nhỏ. Hiếu lớn hơn là một phẩm đức của con người với ý nghĩa rộng hơn.
Để có cuộc sống bình an và hút nhiều tài lộc, hãy tham khảo các vật phẩm phong thủy thủ công của Hòn Ngọc nhé!
Lẵng Tài Lộc Buôn May Bán Đắt
Giá gốc là: 6.000.000 VND.5.000.000 VNDGiá hiện tại là: 5.000.000 VND.
Tháp Tỏi Ngũ Hạt Hút Tài Lộc
Giá gốc là: 8.000.000 VND.5.168.000 VNDGiá hiện tại là: 5.168.000 VND.
Vòng Tỏi May Mắn Chiêu Tài Hút Lộc
Giá gốc là: 990.000 VND.680.000 VNDGiá hiện tại là: 680.000 VND.
Địa vị của mỗi người không giống nhau, trách nhiệm phải gánh vác cũng là khác nhau, vậy nên biểu hiện cụ thể của “Hiếu” cũng không thể hoàn toàn như nhau được.
Đối với bậc thiên tử mà nói, yêu thân quyến của mình, thì đối với người khác cũng không dám không tốt; tôn kính thân quyến của mình, thì cũng không dám lãnh đạm với người khác. Đem sự yêu kính đối với thân quyến của mình mà đối đãi với trên khắp bách tính thiên hạ cũng giống vậy, thì sẽ nhận được đủ đầy ân huệ, đây chính là “Hiếu” của thiên tử.
Đối với sĩ phu mà nói, dùng sự yêu kính đối với cha mẹ của mình mà đối đãi với quân vương và người lớn tuổi hơn mình cũng như vậy, thì sẽ không mất đi sự trung thuận, đây là “Hiếu” của sĩ phu.
Còn đối với dân chúng, biết tuân theo đạo của trời đất, sống cần cù, lương thiện, tiết kiệm, và cung dưỡng cha mẹ mình, thì đây chính là “Hiếu” của những người dân bình thường. Nói một cách khác, “Hiếu” chân chính ở đây là nói về một người mà họ có thể đối đãi với hết thảy mọi người xung quanh cũng đều giống như đối đãi với người thân của mình.
“Hiếu” là một loại bác ái, có hàm nghĩa rộng hơn và vượt trên mối quan hệ máu mủ. “Dạy chữ hiếu, có nghĩa là dạy kính người trong thiên hạ như là cha mẹ của mình vậy”. Mang trong lòng sự bác ái vô tư, cũng chính là cơ sở của tình yêu dành cho cha mẹ và người thân. Sự yêu thương đối với cha mẹ và người thân là sự bác ái rộng lớn tinh thâm hơn thể hiện cụ thể trên thân họ. Thế nên Khổng Tử nói, trước hết hãy dạy bảo cho bách tính hiểu được bác ái, như vậy sẽ không có người vứt bỏ thân nhân của mình.
Hiện tại, có rất nhiều người vừa nhắc đến chữ “Hiếu”, là liền nghĩ ngay đến “Làm rạng rỡ tổ tông”. Tôi nghĩ: “Hiếu” thường bắt nguồn từ trong “Hiếu kinh” mà Khổng Tử nói: “Thân thể tóc da, nhận từ phụ mẫu, không dám làm tổn hại, là bắt đầu của hiếu. Lập thân hành đạo, rạng danh hậu thế, để vinh hiển phụ mẫu, là điểm cuối của hiếu”. Trân quý thân thể sinh mệnh của mình, là bắt đầu của hiếu; tu thân tuân theo đạo nghĩa, rạng danh hậu thế, làm phụ mẫu được vinh hiển, là cực điểm cuối cùng của hiếu. Thế nhưng nhiều người thấy “Rạng danh hậu thế”, lại coi nhẹ “Lập thân hành đạo”. Phải biết, “Lập thân hành đạo” ở phía trước, “Rạng danh hậu thế” ở phía sau.
Khi mức độ đạo đức của nhân loại được phổ truyền tương đối cao, thì người rạng danh hậu thế phần lớn đều là những bậc sĩ có đức. “Rạng danh hậu thế” là kết quả tất nhiên của “Lập thân hành đạo”, chứ không phải chỉ ở mục đích làm người, “Hiếu” thông qua “Lập thân hành đạo” mà đạt đến. Khi đạo đức của con người bắt đầu trượt xuống dốc, “Rạng danh hậu thế” sẽ lại biến thành mục đích, thế là sẽ có người liền không từ một thủ đoạn nào để leo lên trên. Kỳ thật “Hiếu” chân chính ở đây là nói về việc nhờ thông qua tu thân dưỡng đức mà thực hiện được.
Hành vi cụ thể của “Hiếu” thể hiện tại chỗ nào? Có phải hay không việc cung dưỡng cho cha mẹ điều kiện đời sống vật chất ưu việt chính là hiếu? Không phải. Đương nhiên làm phận con, thì việc phụng dưỡng cha mẹ là việc phải làm, nhưng so với việc này thì có việc khác càng quan trọng hơn. Một người biết tu thân dưỡng đức, sẽ mang đến cho cha mẹ của mình sự hạnh phúc và bình an lâu dài.
Một người sống kiêu ngạo và đố kỵ, dù cho họ có đạt được lợi ích nhất thời, thì theo năm tháng lâu dài, do hành vi của mình mà sẽ đem đến cho bản thân và người nhà nhiều tai họa. Khổng Tử trong “Hiếu kinh” đã giảng rằng, nếu một người không thể làm được “vinh nhục bất kinh” (làm người trên không kiêu, làm kẻ dưới không loạn, tại nơi xấu không tranh), thì dù họ dâng ẩm thực phong phú cấp dưỡng cho cha mẹ mỗi ngày, cũng không thể nói là “Hiếu”.
Rất nhiều người đều mang theo cùng một loại quan niệm như vậy, cho rằng thuận theo yêu cầu của cha mẹ mới là hiếu. Kỳ thực, đây là kết quả của việc lý giải “Hiếu” một cách khá phiến diện. “Hiếu” của kẻ thần tử là không muốn hãm quân vương vào bất nghĩa, làm con cái “Hiếu” là không muốn hãm phụ mẫu vào bất nghĩa. Vậy nên, nếu quân chủ hay phụ mẫu làm không đúng, làm thần tử hay con cái, thì nhất định phải khuyên can. Cũng chính là nói, sự hiếu thuận đối với phụ mẫu là không thể lấy hi sinh thị phi để mà đánh đổi. Nếu như lấy việc hiếu thuận phụ mẫu để vì danh mà làm những sự việc không đúng đắn, cũng chính như là đem phụ mẫu của mình đẩy vào chỗ bất nghĩa, vậy thì càng chưa thể nói đến “Hiếu” được.
Văn hóa Trung Hoa hàng nghìn năm trước có nội hàm bác đại uyên thâm, và suy cho cùng, đạo đức chính là hạch tâm của văn hóa Trung Hoa, “Hiếu” cũng giống như vậy. Một người có đạo đức cao thượng thì nhất định sẽ vô tư yêu mến thân nhân của mình; còn với người ích kỷ, cho dù vào lúc không có mâu thuẫn có thể đối với phụ mẫu rất tốt, nhưng đến thời khắc không giữ vững mình thì rất có thể vẫn là chính mình.
Theo trào lưu phát triển của xã hội, đạo đức nhân loại cũng đang trên đà trượt dài xuống, hàm nghĩa của “Hiếu” dần dần cũng đã bị bẻ cong, trở nên nhỏ hẹp và bị bề mặt hóa. Quả thật, con người trong xã hội vì xem nhẹ chữ “Hiếu” mà đối với người thân cũng không có việc xấu gì là không làm, xã hội này đã rất nguy hiểm rồi.
(Nguồn: The Epoch Times)
