Bí ẩn xác ướp người phụ nữ quý tộc trong mộ cổ được khai quật ở Sài Gòn
Nằm ngay giữa trung tâm quận 1, Sài Gòn có một xác ướp hàng trăm tuổi đang an giấc nghìn thu.
. 4 câu chuyện luân hồi có thật: Kiếp trước là trăn, kiếp này làm người
. Tại sao ôn dịch có mắt? Là chuyện nhân gian hay do Trời phạt?
Đầu năm 1994, khi di dời nghĩa trang để chỉnh trang khu vực xóm Cải, phường 8, quận 5, TP HCM, một ngôi mộ cổ kỳ bí được phát hiện, hé lộ những bí ẩn mang tính lịch sử. Từ đó, người dân nơi đây gọi đó là “Xác ướp xóm Cải”.
Khi đó, những ngôi mộ khác được tiến hành bình thường, cho đến khi nhóm công nhân chạm phải ngôi mộ nằm trong khuôn viên cả trăm mét vuông với kết cấu chắc chắn như một ngôi đình. Gần 30 năm kể từ ngày được khai quật, “Xác ướp xóm Cải” vẫn được bảo quản đặc biệt tại Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam (TP HCM) khiến các nhà khoa học cũng phải trầm trồ vì nghệ thuật ướp xác đạt đến trình độ cao của người Việt thời trước.
Mộ được chôn rất sâu, phải mất 40 ngày, 15 thanh niên mới đục đến được đáy quách sâu gần 8m. Vỏ quách kiên cố như tường thành, được làm bằng hợp chất gồm vỏ sò nung, cát, than gỗ và mật ong. Quan tài lớn hơn bình thường, được ghép bằng hai lớp gỗ quý. Dưới nắp quan tài là hai lớp chiếu cói và một lớp giấy bản dày hơn 5cm.
Ngập trong chất dầu thơm có màu đỏ, xác ướp được bọc trong chín lớp áo vải, lụa, gấm quý. Đây là một phụ nữ trạc 60 tuổi, tóc cắt ngắn chớm vai, da dẻ mịn màng và hơi có màu đỏ sạm của dầu thơm. Các khớp xương của xác ướp vẫn còn co duỗi rất tốt, da thịt mềm mại, rất ít có dấu hiệu bị phân hủy.
Ngoài ra, hiện nay Bảo tàng còn trưng bày đôi hài của bà Hiệu. Đôi hài được đục 7 lỗ theo chòm sao Đại Hùng tinh Bắc Đẩu rất giống với những ngôi mộ cổ của bậc cung phi, hoàng thân vua chúa từng được khai quật ở khu vực phía Bắc. Ngay cả lớp vải quấn bên ngoài xác ướp cũng được làm bằng chất liệu lụa tự nhiên và gấm, áo rộng cài khuy chéo. Thậm chí từng chiếc khuy được làm bằng mã não và kim loại mạ vàng. Trên hai cổ tay của xác ướp có đeo 2 vòng kim loại bằng vàng. Vì thế, càng có nhiều nguồn thông tin khẳng định bà là người có quan hệ huyết thống mật thiết với triều đình nhà Nguyễn.
Đây là trường hợp đặc biệt, khác hẳn với hầu hết các xác ướp đã từng khai quật. Vì thế, đây có thể là lý do khiến huyệt mộ được đào sâu và xây dựng hết sức kiên cố.
Bên cạnh đó, các nhà khảo cổ học tìm thấy một xâu chuỗi làm bằng hạt bồ đề trên cổ xác ướp. Đáng chú ý, còn tìm thấy một túi nhỏ bằng gấm bên trong có phong bì đựng 3 tờ giấy viết chữ Hán, bao gồm 1 tờ ghi chép bài chú Vãng sanh Tịnh độ, một tờ ghi tên năm vị Phật và một tờ giấy khác với ngữ nghĩa chỉ việc quy y.
Thông qua nhiều nghiên cứu, khảo sát, số liệu lịch sử, các nhà khoa học khẳng định đây là xác ướp của bà Nguyễn Thị Hiệu, được coi là hoàng thân quốc thích của vua Gia Long (Nguyễn Ánh, 1762-1820). Cơ thể mảnh mai, dáng người nhỏ nhắn, bàn tay thon, nhỏ của xác ướp khiến các nhà khoa học nhận định lúc sinh thời bà đã có một cuộc sống an nhàn, phú quý không phải làm việc vất vả bao giờ. Điều này phù hợp với địa vị quý tộc của bà.
Cũng theo ghi chép của nhiều tài liệu việc bảo quản xác ướp bà Hiệu là nhằm kéo dài tuần lễ ma chay. Đây là điều chỉ ở các tầng lớp trên, dành cho hoàng thân quốc thích mới được thực hiện. Xác ướp bà Nguyễn Thị Hiệu là một trong những xác ướp nguyên vẹn nhất được phát hiện ở Việt Nam suốt một thế kỷ qua.
Nhiệt độ trong lồng kính luôn dưới mức 30 độ C và độ ẩm khoảng 80%. Hằng năm, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam và các chuyên gia Đại học Y Dược sẽ đều đặn đến kiểm tra xác ướp của bà về tình trạng ẩm mốc, bảo vệ mô xác ướp.
Tuệ An tổng hợp