Cách giải quyết như thế nào cho hiệu quả khi con luôn chậm chạp và lười biếng?

Nhiều trẻ em làm việc gì cũng chậm chạp và trì hoãn, thường có nhiều lý do đằng sau việc đó. Thay vì thúc giục, tốt hơn hết hãy cho trẻ một chút thời gian để thích nghi, cho trẻ một chút không gian để thể hiện và với sự hướng dẫn đúng mực của cha mẹ, tôi tin rằng trẻ sẽ lớn lên giống như một cái cây cao chót vót với cành lá xum xuê.

Nhiều cư dân mạng than thở rằng, đối với con họ về việc “không trì hoãn” là điều mà chúng không thể làm được. Một số người còn cho rằng, nghĩ đến thói quen “chậm trễ” trong công việc của trẻ khiến họ đau đầu.

Đối mặt với vấn đề này, hầu hết các bậc cha mẹ đều nóng giận và sử dụng những câu “hét” để giải quyết nhưng con của họ vẫn chần chừ. Vì thế để giúp trẻ có ý thức và hiểu rõ vấn đề hơn thì chúng ta cần đưa ra các giải pháp khả thi để có thể đạt hiệu quả hơn thay vì thúc giục trẻ một cách lo lắng.

Một buổi sáng trước khi ra ngoài, tôi nghe thấy tiếng hàng xóm giục con: “Nhanh lên, nhanh lên! Con làm gì vậy? Sắp muộn rồi!”.

Trước đây khi trò chuyện, hàng xóm thường phàn nàn với mọi người: “Thằng nhóc này chỗ nào cũng giỏi, chỉ là lúc nào cũng chậm chạp, không biết là đang đợi ai nữa”.

Tình trạng này thực sự khiến hàng xóm đau đầu nhưng đây không phải là trường hợp cá biệt.

Trong một chương trình giáo dục, một người cha cũng phàn nàn về việc con trai mình làm gì cũng “chậm chạp”.

Một lần, gia đình lên kế hoạch đi du lịch và nói rằng bọn trẻ nên đóng gói hành lý. Nhưng mấy tiếng trôi qua, hành lý của đứa trẻ vẫn chưa được đóng gói, thỉnh thoảng nó lại dừng chơi đồ chơi. Bố tức giận đến mức gay gắt nói: “Nếu tối nay con không dọn dẹp, sáng mai bố sẽ vứt hết những thứ này đi!”

Trước những đứa trẻ trì hoãn, cha mẹ nên giữ được tính kiên nhẫn ổn định về mặt cảm xúc. Việc thúc giục lặp đi lặp lại không những không nâng cao được hiệu quả làm việc của trẻ mà còn khiến trẻ trở nên “tê liệt” và hời hợt hơn. Vì thế chúng ta hãy tìm hiểu nguyên nhân thực sự đằng sau nó để giúp trẻ thoát khỏi vấn đề “trì hoãn”. 

Nguy Côn Lâm, giáo sư tại Đại học Bắc Kinh, từng nói: “Sự trì hoãn của trẻ em không phải do một lý do duy nhất”.

Quả thực, chúng ta nên hiểu trẻ em theo nhiều cách, có thể lý do thực sự khác với những gì bạn nghĩ.

1. Để ý thể chất của con

Khi con tôi thức dậy vào buổi sáng, bé luôn phải nằm trên giường hơn 10 phút trước khi mặc quần áo.

Khi làm việc khác, động tác cũng chậm rãi, nhàn nhã, trông rất “lười biếng”.

Nhưng có thể sự “lười biếng” này không phải là cố ý mà là do sự yếu đuối của con gây ra.

Do bệnh tật từ nhỏ nên con ăn uống kém, thân hình gầy gò, giọng nói thì yếu ớt.

Trong trường hợp này, nhìn biểu hiện bên ngoài thì thấy là do thể chất của con.

Nhưng thật không may, các bậc cha mẹ thường bỏ qua điểm này và chỉ đào sâu vấn đề về thái độ của con mình.

Thực ra, thân và tâm là một.

Ví dụ, nếu trẻ di chuyển “chậm” thì có thể do nội tạng yếu. Trì hoãn ăn uống có thể do táo bón, tích tụ thức ăn hoặc phản ứng cơ thể do tiếp xúc với thuốc. Trì hoãn làm bài tập về nhà có thể là do buồn ngủ.

Là cha mẹ, khi gặp phải vấn đề “chậm trễ” của con, trước tiên hãy để ý các vấn đề về thể chất của con, sau đó mới xem xét những vấn đề khác. Khi cơ thể khỏe mạnh, thì con sẽ làm những việc tốt hơn.

2. Thúc ép thời gian đối với trẻ

Trong cuộc sống, sẽ luôn có những bậc cha mẹ nói vài câu thần chú này: “Mẹ cho con 5 phút, con phải ăn hết tất cả chén cơm này”.

“Mấy giờ rồi, mà con vẫn còn lảng vảng ở đây à?”

“Con sẽ mất bao lâu để đi ra ngoài?”

Cha mẹ nghĩ rằng làm như thế sẽ thúc đẩy trẻ làm mọi việc hiệu quả hơn, nhưng việc thúc ép trẻ với “cảm giác cấp bách” về thời gian thường phản tác dụng.

Nguyên nhân là vì họ chưa có ý thức về khái niệm thời gian. Trong tâm lý học “Nhận thức về thời gian” cũng chỉ ra rằng đối với trẻ nhỏ, chúng chưa thể nhận thức được độ dài thời gian và trật tự của sự việc.

3. Phương pháp dạy không đúng sẽ làm cho trẻ mất động lực để học

Một người mẹ trên mạng chia sẻ kinh nghiệm về việc học trượt patin của con gái mình: con gái tôi thích trượt patin, trình độ chỉ ở mức trung bình nhưng con không bao giờ cảm thấy chán.

Tình cờ gần xã có lớp tập huấn nên người mẹ bảo con đi trải nghiệm. Sau giờ học, cô con gái nói với mẹ: “Con không bao giờ muốn học lớp trượt patin nữa”.

Khi người mẹ tìm hiểu lý do tại sao con không thích học, thì cô ấy phát hiện ra rằng suốt buổi học, cô giáo chỉ yêu cầu các em luyện tập, và tập đi tập lại rất nhiều lần, nhưng những vấn đề thú vị liên quan đến môn trượt patin thì hoàn toàn không được đề cập đến.

Vì vậy, những hành động lặp đi lặp lại trong thời gian dài khiến trẻ mất đi sự kiên nhẫn và không còn động lực để đến lớp nữa.

Có thể thấy, việc trẻ trì hoãn không hẳn là cố ý mà có thể là do thiếu hứng thú.

Qua câu chuyện trên chúng ta thấy rằng việc kích thích động lực bên trong của trẻ quan trọng hơn nhiều so với việc sửa chữa lỗi lầm.

Phương pháp hướng dẫn đa dạng tốt hơn là thúc giục, la mắng.

• Cho trẻ tự lên kế hoạch về thời gian và gánh chịu hậu quả

Có người cho rằng việc giáo dục trẻ chỉ cần có một “khuôn khổ”, còn việc thiết kế nó như thế nào là việc của trẻ.

Dạy trẻ có kế hoạch về thời gian là một “khuôn khổ” như vậy.

Tôi nghĩ đến kinh nghiệm nuôi dạy con, được một blogger chia sẻ và tôi đã được hưởng lợi rất nhiều.

Cô ấy treo đồng hồ ở mỗi phòng trong nhà, mỗi lần hạn chế thời gian chơi của con, bà đều chỉ vào đồng hồ và nói: “Con chỉ có 10 phút để làm việc này, 10 phút là khi kim đồng hồ dài này chỉ từ số 6 đến số 8”.

Sử dụng phương pháp này, trẻ ba tuổi đã có khái niệm rõ ràng về thời gian và sẽ không “mặc cả” với bố mẹ về việc vui chơi.

Khi trẻ đã “nhận thức được thời gian”, thì trẻ có thể tự sắp xếp được công việc hàng ngày của mình.

Giáo sư tâm lý học Hà Lăng Phong đã nói: “Cha mẹ phải cho con cái quyền đưa ra quyết định, nhưng con cái phải chịu hậu quả từ những quyết định của mình”.

Ví dụ, để trẻ tự lên kế hoạch về thời gian, công việc và chịu trách nhiệm về hành động của mình.

Theo thời gian, mục tiêu của trẻ sẽ rõ ràng hơn, công việc của trẻ sẽ có tổ chức hơn và sự “trì hoãn” tự nhiên sẽ giảm đi.

• Sức mạnh của tấm gương làm tăng gấp đôi hiệu quả

Chu Hồng Giang, một sinh viên thi tuyển sinh đại học, luôn noi gương “Thẩm Vĩ” của Đại học Bắc Kinh, từ đó anh quyết tâm thi Đại học Bắc Kinh và cuối cùng đã đạt được số điểm khá tốt là 702 điểm.

Phi hành gia Quế Hải Triều từ khi còn nhỏ đã coi Dương Lợi Vĩ là mục tiêu của mình nên đã làm việc chăm chỉ và cuối cùng đã trở thành một phi hành gia xuất sắc.

Có thể thấy, không thể coi thường sức mạnh của những “hình mẫu”, với tư cách là cha mẹ, việc học cách sử dụng “tác dụng của hình mẫu” để động viên con cũng là một cách giáo dục thành công.

• Khen ngợi nhiều cho sự tiến bộ nhỏ, không trừng phạt nếu không tiến bộ

Trong tâm lý học hành vi, “phần thưởng” là sự củng cố tích cực, còn “hình phạt” là sự củng cố tiêu cực.

Điều này cũng giải thích vì sao người lớn càng “gầm gừ” thì trẻ càng biểu hiện sự “chậm chạp”.

Để thay đổi tình trạng này, cách tốt nhất chính là cha mẹ nên: khen ngợi nhiều khi con có sự tiến bộ nhỏ, và không trừng phạt nếu con không tiến bộ.

Ví dụ, đến giờ ăn cơm, chúng ta thường phải gọi trẻ “ba lần hoặc bốn lần”, nhưng một ngày nọ, trẻ chủ động dọn cơm khi đến giờ ăn. Lúc này, cha mẹ nên khen ngợi trẻ một cách nghiêm túc và trao cho trẻ những phần thưởng xứng đáng.

Ngay cả khi sau này con có trở lại trạng thái ban đầu thì cũng đừng lo lắng, đừng la mắng mà hãy tiếp tục động viên. Đến lần sau nếu con không còn “chậm trễ” nữa thì hãy tiếp tục khen thưởng một cách nghiêm túc.

Sau khi lặp lại điều này, bạn sẽ thấy hiệu quả làm việc của trẻ không ngừng được nâng cao, mối quan hệ giữa cha mẹ và con sẽ trở nên thân thiết hơn.

Cuốn sách “Giáo Dục Ngôi Sao” viết: “Con trẻ là một hạt giống, cho vào chậu nhỏ thì nó sẽ mọc thành giá đỗ. Nếu bạn gieo xuống đất, nó sẽ lớn lên thành một cái cây cao chót vót”.

Trẻ có thể phát triển những thói quen tốt và hiệu quả hay không phụ thuộc vào việc cha mẹ có áp dụng đúng phương pháp hay không.

Suy cho cùng, trẻ em cũng giống như chất dẻo, cuối cùng chúng trở thành gì chủ yếu phụ thuộc vào cách người lớn “nhào nặn” như thế nào.

Là cha mẹ, nếu bạn thấy những “khuyết điểm” của con mình, thì bạn đừng la mắng con, mà hãy bao dung, động viên con nhiều hơn và bớt thúc giục con hơn. Chỉ bằng cách này, con mới có thể chuẩn bị để đối mặt với những thách thức chưa biết trong tương lai.

Tôi hy vọng các con của bạn qua những bài học của năm tháng, chúng sẽ biết tự lập, tự chủ, nhạy bén, biết tiến và lùi, sống đúng kỳ vọng, tinh luyện thành thép.

Á Hiên biên tập

Nguồn: Aboluowang