Cha mẹ quá kỳ vọng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ

Cha mẹ là những người thông thái hãy giáo dục con như thế nào để trẻ cảm nhận được tình yêu thương và sự bảo vệ an toàn của cha mẹ. Chọn cách kỷ luật con như thế nào? Kỹ năng khiển trách, diễn đạt? Làm gì khi tức giận?. Bài viết này đưa ra những lý giải và gợi ý từ nhiều góc độ như thói quen sinh hoạt, quan niệm giáo dục, giao tiếp, tâm lý để từ đó tìm ra cách tốt và phù hợp nhất, cách làm lành mạnh để cha mẹ và con cái hòa thuận với nhau!

Cha mẹ như thế nào là hại con?

Quá nhấn mạnh trách nhiệm lên con, can thiệp quá mức là bước đầu tiên để trở thành cha mẹ độc hại. Người ta thường cho rằng bảo vệ quá mức khác với can thiệp quá mức, ưu tiên mở đường cho những mong muốn khác nhau của trẻ là bảo vệ quá mức, ngược lại can thiệp quá mức có nghĩa là trẻ không có ý chí mà sắp xếp mọi thứ cho trẻ trước.

Nói cách khác, can thiệp quá mức có nghĩa là cha mẹ hoàn toàn không quan tâm đến cảm xúc và suy nghĩ của con cái mà thay con quyết định những vấn đề như quần áo, kiểu tóc, kết bạn, năng khiếu học tập, học trường nào, hoạt động câu lạc bộ, v.v. Kiểu cha mẹ này cho rằng mình làm đúng, không hại con cái.

Do đó, ngay cả khi trẻ thể hiện rằng mình muốn thử một cái gì đó, cha mẹ sẽ nói không, không được và phủ nhận hoàn toàn. Khi tình trạng này gia tăng, nó có thể phát triển thành loại lạm dụng thứ năm được gọi là “lạm dụng giáo dục”.

Những bậc cha mẹ như vậy luôn lấy danh nghĩa “vì điều tốt nhất cho con cái” và khiến con cực kỳ áp lực, nhưng kỳ vọng của cha mẹ đối với con cái là vô tận và không có điểm dừng, vì vậy họ sẽ tiếp tục nâng cao tiêu chuẩn, phấn đấu ngày càng tốt hơn và đòi hỏi con cái của họ để tiếp thu một lượng lớn kiến thức học tập hoặc thực hành.

Khi trẻ làm chưa tốt, cha mẹ sẽ la mắng, khiển trách, đe dọa bằng những lời lẽ rằng nếu cứ tiếp tục như vậy sau này trẻ sẽ trở thành đồ gì coi như bỏ đi, hoặc thể hiện sự ghê tởm bằng lời nói “Con thua kém anh con thật đấy”. Nghe những lời này, tinh thần trách nhiệm của trẻ sẽ được kích thích, trẻ sẽ cảm thấy mình không thể phụ lòng mong đợi của cha mẹ và phải cố gắng nhiều hơn, càng cảm thấy quá áp lực.

Có kiểu cha mẹ lạm dụng giáo dục

Về phần lạm dụng giáo dục, tôi sẽ giải thích cặn kẽ cho các bạn. Những bậc cha mẹ có khả năng gây ra lạm dụng giáo dục đều là những người có trình độ học vấn cao hoặc cảm thấy tự ti về trình độ học vấn của mình, còn những bậc cha mẹ ở mức trung bình thì ít gặp phải tình trạng như vậy.

Nhiều người học cao lại sống đàng hoàng, cha mẹ kiểu này thường cho rằng học hành là con đường đúng đắn và họ cũng muốn con mình đi theo con đường này. Dựa trên quan niệm đọc sách tốt là quan trọng nhất, họ sẽ yêu cầu con mình học một cách mù quáng, không bao giờ xem xét phạm vi khả năng của chúng và lấy kinh nghiệm trong quá khứ của chính mình làm ví dụ để khuyến khích nhiều hơn mức cần thiết.

Thay vì bắt đầu từ quan điểm của đứa trẻ, họ lại đưa ra phán xét từ quan điểm của chính mình, và kết quả là khiến đứa trẻ cảm thấy áp lực.

Mặt khác, những người mặc cảm với trình độ học vấn của mình thường cho rằng mình không có học lực tốt nên cuộc sống không suôn sẻ, để ngăn con nối gót nên luôn ép con học. Cấm chúng chơi với những đứa trẻ khác, hoặc chỉ định các trường luyện thi ở khắp mọi nơi.

Một số phụ huynh thậm chí còn vào phòng của con cái họ và vứt bỏ truyện tranh hoặc trò chơi không liên quan đến việc học ở trường.

Vui chơi cũng rất quan trọng để phát triển!

Vui chơi cùng bạn bè, tiếp xúc và tương tác thân thể giữa cha mẹ và con cái, ngủ đủ giấc mỗi đêm đều là những yếu tố không thể thiếu trong quá trình trưởng thành của trẻ. Có nhiều thứ quan trọng khác ngoài việc học. Tích lũy nhiều kinh nghiệm, nếm trải thất bại, biết phân định thiện ác, để trẻ dần trưởng thành. Chắc chắn là rất nguy hiểm nếu bỏ qua những cơ hội học tập hàng ngày này và theo đuổi uy quyền học thuật.

Trên thực tế, lạm dụng giáo dục khó phát hiện hơn từ hành vi bên ngoài, phụ huynh cùng lắm sẽ được coi là “phụ huynh tâm huyết với giáo dục”, không dễ bị phát hiện.

Điều quan trọng nhất là cảm xúc thật của trẻ, nhưng chúng thường không thể diễn đạt chúng một cách trôi chảy. Cha mẹ lạm dụng giáo dục thường lập luận rằng “đứa trẻ đã đồng ý làm như vậy.” Tuy nhiên, điều này phải tính đến một tiền đề chính: trẻ em không thể diễn đạt đầy đủ cảm xúc của mình thông qua ngôn ngữ nói. Dù nói là đồng ý nhưng đó cũng chỉ là câu trả lời để đáp lại sự kỳ vọng của bố mẹ, trong lòng có thể chỉ có 60% đến 70% thiện chí và có thể 30% đến 40% cảm giác miễn cưỡng.

Nếu cha mẹ phớt lờ cảm xúc thật của con cái và không hiểu chúng, khi con cái cư xử không tốt, họ sẽ nói “rõ ràng là con nói con muốn học” để dạy một bài học.

Căng thẳng tâm lý có thể gây đái dầm 

Khi sự lạm dụng giáo dục ngày càng gia tăng, đứa trẻ sẽ ngày càng trở nên không thể chịu đựng được về mặt tinh thần, và dần dần xuất hiện các triệu chứng thể chất không rõ nguyên nhân như đau bụng và suy nhược toàn thân. Cũng có thể có hiện tượng trẻ sơ sinh như đái dầm sau khi vào lớp tiểu học và lớp 12, và các tật vận động như chớp mắt liên tục và cơ thể run rẩy. Qua đó có thể thấy mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ.

Lời khuyên của Tiến sĩ Inoue : “Sự tồn tại của trẻ em là điều đáng để biết ơn!”

Những đứa trẻ cảm thấy không đáp ứng được kỳ vọng của cha mẹ và tự trách mình đã làm cha mẹ thất vọng, khó phát triển ý thức khẳng định bản thân là điều khó khăn đối với những đứa trẻ cảm thấy mình chưa đáp ứng được kỳ vọng của cha mẹ. Phụ huynh cũng được yêu cầu không chỉ nhìn vào kết quả mà hãy khen ngợi con cái vì những nỗ lực của chúng trong quá trình học. Tôi hy vọng rằng mọi người có thể biết ơn vì có con và biết cách trân trọng sự tồn tại của trẻ em trước khi theo đuổi những kết quả khác nhau. Cha mẹ là đèn rọi cho con đi, hãy luôn là ngọn đèn thắp sáng lòng con trẻ và sưởi ấm chúng.

Thanh Chân biên dịch

Nguồn: epochtimes