Trong lịch sử lâu dài của nhân loại, kỹ năng sinh tồn nơi hoang dã từng là cần thiết để con người tiếp tục tồn tại, trẻ em phải thành thạo những kỹ năng sinh tồn cơ bản nhất này càng sớm càng tốt. Chúng cần biết cách tạo ra lửa, cách tìm nguồn nước, cách xây dựng nơi trú ẩn, cách tìm kiếm thức ăn và cách chống lại động vật hoang dã và thời tiết xấu, và nhiều đứa trẻ trong số chúng đã sống sót nhờ những kỹ năng này.
Ngày nay, mặc dù kỹ năng sinh tồn nơi hoang dã không nhất thiết cần thiết trong cuộc sống hàng ngày nhưng chúng vẫn là một cách tốt để bảo vệ bản thân và cứu sống trong những trường hợp khẩn cấp.
Trong trường hợp khẩn cấp, việc sở hữu những kỹ năng này có thể tạo nên sự khác biệt giữa sự sống và cái chết.
Chúng ta nên đảm bảo mọi người trong gia đình đều có những kỹ năng sinh tồn cần thiết, đặc biệt là trẻ vị thành niên.
Cho các em biết cách tự bảo vệ mình khỏi mưa, gió, tuyết, lạnh, cách vượt qua nỗi sợ hãi và rào cản tâm lý khi gặp khó khăn, nguy hiểm, cách lọc nước uống và tìm kiếm thức ăn.
Sau đây là 4 khóa huấn luyện kỹ năng sinh tồn cơ bản nhất cho trẻ em và trẻ vị thành niên để các em có thể sử dụng những kỹ năng này dù đang đi du lịch nơi hoang dã, cắm trại hay đối mặt với những tình huống khẩn cấp ngoài đời thực.
1. Nâng cao nhận thức tình huống
Nhận thức tình huống được coi là một trong những kỹ năng cơ bản nhất của trẻ và hầu hết các chương trình đào tạo kỹ năng ngoài trời đều bao gồm thành phần nhận thức tình huống.
Nhận thức tình huống là căn cứ vào hoàn cảnh, động thái và có năng lực hiểu rõ an toàn hay nguy hiểm. Trong tình huống sinh tồn, điều này quan trọng hơn nhiều so với bất kỳ thiết bị nào.
Một trong những khả năng quan trọng nhất trong huấn luyện sinh tồn là nhận thức tình huống, đây là tuyến phòng thủ đầu tiên của trẻ trước các mối đe dọa và là công cụ tốt nhất giúp trẻ thoát khỏi khốn cảnh ngay từ đầu.
Không quan tâm đầy đủ đến môi trường xung quanh là vấn đề phổ biến ở trẻ em nhưng chưa đủ.
Cho phép trẻ phát triển và duy trì nhận thức về các tình huống và rủi ro hiện có trong môi trường bằng cách thu thập thông tin từ nhiều nguồn trong môi trường, hiểu ý nghĩa của thông tin và sử dụng thông tin này để suy nghĩ trước về những gì có thể xảy ra tiếp theo.
Dự đoán tương lai là chìa khóa để nhận thức về tình huống. Nhận thức về tình huống không phải là sự kiện diễn ra một lần mà là một quá trình liên tục.
Dự đoán tương lai bao gồm việc suy nghĩ trước và dạy trẻ dự đoán tình trạng tương lai của môi trường xung quanh, cũng như hiểu được những rủi ro hiện tại và đánh giá rủi ro trong tương lai.
Điều quan trọng là trẻ phải hiểu được bức tranh toàn cảnh trước khi đưa ra quyết định.
Nhận thức tình huống là việc chủ động đứng trước tình huống, nó liên quan chặt chẽ đến việc ra quyết định và quyết định liệu có thể đưa ra một quyết định đúng đắn hay không.
Bắt đầu bằng cách chỉ vào các địa danh một cách thường xuyên, chẳng hạn như khi con bạn đang đi bộ đến trường, tham quan công viên giải trí, mua sắm ở trung tâm thương mại hoặc đi bộ đường dài trong vùng hoang dã.
Bằng cách chỉ ra các mốc ngẫu nhiên với con bạn, chúng sẽ nhận thức rõ hơn về môi trường xung quanh trong tiềm thức.
Luyện tập sẽ tạo nên sự hoàn hảo, vì vậy thỉnh thoảng hãy kiểm tra nó và để con bạn thử đưa bạn về nhà từ công viên, trường học, một địa điểm xa lạ hoặc là người ghi nhớ những điểm đánh dấu trên chuyến đi bộ đường dài của gia đình.
2. Giữ bình tĩnh và giữ nguyên vị trí của mình
Việc bị lạc và bị tách khỏi người lớn là tình trạng thường xuyên xảy ra ở trẻ em, hãy dạy trẻ giữ bình tĩnh khi bị tách khỏi người lớn.
Hãy dạy con bạn rằng, nếu trẻ hoảng sợ, trẻ có thể sẽ đưa ra những quyết định ngu ngốc, và nếu trẻ khóc và cầu cứu, trẻ có thể sẽ tự đẩy mình vào tình huống tồi tệ hơn.
Giữ bình tĩnh và giữ nguyên vị trí của mình khi bị tách khỏi người lớn, như vậy cha mẹ có thể đảm bảo tìm thấy chúng ta nhanh hơn.
Đừng vội vàng, đừng khóc lóc, hãy kiên nhẫn và ở yên tại chỗ cho đến khi có người tìm thấy.
Thực hành hoặc đóng vai các tình huống có thể xảy ra với con bạn khi bạn đi cắm trại, đi bộ đường dài hoặc ở một nơi xa lạ với chúng.
3. Sưởi ấm mà không cần lửa
Cho dù đó là ở sân sau của bạn hay ở trại hè, thử thách xây dựng một nơi trú ẩn sẽ là niềm vui bất tận đối với trẻ em và chúng sẽ thích chơi với nơi trú ẩn sau khi nó được xây xong.
Trẻ em từ 4-5 tuổi có thể làm việc với các thành viên lớn tuổi hơn trong nhóm bằng cách thu thập tài liệu.
Trẻ em từ 6-10 tuổi sẽ vui vẻ thử nghiệm cách sử dụng nhiều loại vật liệu để xây dựng các công trình chắc chắn, đặt nơi trú ẩn ở các vị trí khác nhau, nâng và hạ bạt, cũng như bố trí chống thấm theo nhiều cách khác nhau.
Trẻ lớn hơn sẽ sáng tạo hơn và ngay cả khi bạn không cung cấp cho chúng tất cả các vật liệu, chúng vẫn có thể xây dựng đủ loại nơi trú ẩn sáng tạo.
Những trẻ không được sưởi ấm và còn quá nhỏ để sử dụng lửa có thể học những cách khác để giữ ấm.
Hướng dẫn các em cách giữ ấm bằng cỏ khô, lá khô, rơm rạ có trong tự nhiên, ngay cả khi mặc áo ngắn tay hay quần đùi, các em cũng có thể nhét cỏ khô vào áo phông để duy trì nhiệt độ cơ thể.
Ngoài ra, hãy cho chúng biết những loại cây có độc cần tránh như cây thường xuân độc hoặc cây sồi độc.
Khi màn đêm đến (hoặc có thể trở lạnh hơn), chúng có thể sử dụng những chiếc lá và cành cây gần đó để làm giường giữ ấm.
4. Cách tìm nguồn nước uống an toàn
Nguyên tắc cơ bản để sinh tồn là con người có thể sống sót trong ba tuần nếu không có thức ăn nhưng chỉ có thể sống sót trong ba ngày nếu không có nước.
Trẻ em nên học những cách tốt nhất để tìm và thu thập nước ngọt trong các tình huống sinh tồn.
Nước mưa được thu thập trong lá cây hoặc các vật chứa khác là lựa chọn tốt nhất.
Tiếp theo chúng nên biết tìm nguồn nước chảy, đi xuống thấp hơn và tìm nguồn nước chảy tự nhiên như suối, sông.
Ngay cả khi chúng không thể đun sôi nước để khử trùng và thanh lọc, vẫn có những cách khác để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh kiết lỵ hoặc các vi sinh vật gây bệnh khác có thể có trong nước.
Nhắc nhở trẻ rằng nếu trường hợp khẩn cấp kéo dài hơn dự kiến, thà ốm còn hơn chết vì mất nước, đồng thời dạy trẻ ưu tiên sự sống còn.
Cải thiện kỹ năng sinh tồn ngoài trời của trẻ là một quá trình dần dần
Mọi kỹ năng sinh tồn nơi hoang dã đều cần có sự dạy dỗ và giám sát của người lớn, ít nhất là trong giai đoạn học tập ban đầu.
Là cha mẹ, bạn hiểu rõ con mình nhất và chúng có những khả năng cũng như cách suy nghĩ độc đáo.
Bạn quyết định dạy những kỹ năng này cho chúng và bạn có thể quyết định những gì chúng có thể xử lý, dựa trên khả năng nhận thức và thể chất của chúng.
Ví dụ, thời gian đầu trẻ chỉ được sử dụng dao khi có sự cho phép và giám sát của cha mẹ.
Tuy nhiên, một khi đã chứng tỏ được khả năng và sự thành thạo của mình với một con dao, chúng có thể tự do mang theo và sử dụng nó theo ý muốn.
Một khi cha mẹ nhận thấy rằng chúng đã sử dụng công cụ này không đúng cách, hãy tạm gác nó sang một bên cho đến khi chúng lớn hơn.
Là cha mẹ, sự an toàn của con cái là trách nhiệm của chúng ta, nhưng chúng ta cũng muốn thấy chúng phát triển một cách khôn ngoan và an toàn.
Cha mẹ có thể học hỏi từ những sai lầm của con mình và sau đó tiến lên, và thật đáng kinh ngạc khi một thử thách như học cách sinh tồn trong tự nhiên có thể giúp trẻ phát triển và lớn lên nhanh chóng như thế nào.
Đối với trẻ em, khi lớn lên và trưởng thành, những kỹ năng sinh tồn này dần dần được thông thạo và tích lũy kinh nghiệm thông qua quá trình rèn luyện liên tục.
Trẻ em thường thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến những thử thách mới này, cha mẹ nên giới thiệu các nguyên tắc và khái niệm về sinh tồn nơi hoang dã một cách chi tiết và từng bước một.
Thông qua thực hành liên tục và kiên trì, trẻ sẽ trở nên thành thạo những kỹ năng này và sẵn sàng dành thời gian ngoài trời để học tập, hiểu biết và trân trọng thiên nhiên hơn.
Ngày nay, kỹ năng sinh tồn thực sự hiếm khi được chúng ta coi là cần thiết chứ đừng nói đến con cái chúng ta.
Tuy nhiên, cuộc sống luôn đầy rẫy những điều bất ngờ, và nếu xảy ra một tình huống cần đến những kỹ năng này thì thường đã quá muộn.
Có thể bạn không biết nhiều về kỹ năng sinh tồn và có thể bạn không bao giờ biết khi nào mình có thể cần đến chúng.
Không sao cả, hãy cùng học với con bạn, học một kỹ năng mới mỗi tuần cùng gia đình sẽ không chỉ truyền lại kỹ năng cho thế hệ mới mà còn nâng cao kiến thức và sự tự tin của trẻ.
Kỳ Mai biên dịch
Lý Trí – soundofhope