Đọc chuyên sâu “Thủy hử”: Chỉ khi hiểu được Yến Thanh chúng ta mới có thể sống tốt trong mọi thời cuộc
Ai là người có cái kết viên mãn nhất trong “Thủy hử”? Về câu hỏi này, e rằng trong lòng mỗi người sẽ có một câu trả lời khác nhau. Tuy nhiên, nếu tôi nói đó là Yến Thanh chắc chắn không ai phản đối.
Trong bộ phim Thủy hử, có miêu tả về Yến Thanh sau khi đánh xong giặc Phương Lạp đã đưa Lý Sư Sư ngao du sơn thủy và sống một cuộc đời ẩn dật.
Cuộc sống kiểu này nghe có vẻ rất lãng mạn, nhưng đằng sau nó cũng có những nỗi lo ẩn giấu nhất định. Yến Thanh bỏ trốn cùng với Lý Sư Sư, một mỹ nữ sùng ái nhất của Tống Huy Tông, Hoàng thượng làm sao có thể để yên? Nếu là như vậy, e rằng cả đời này của Yến Thanh cũng không có kết cục tốt đẹp. Làm sao một người thông minh như Yến Thanh lại có thể mắc phải sai lầm lớn như vậy?
Kỳ thực trong nguyên tác của Thi Nại Am không hề có chuyện Yến Thanh bỏ trốn cùng Lý Sư Sư. Trước tấm nhan sắc mỹ miều của người con gái được Hoàng đế sủng ái, Yến Thanh không hề động tâm.
“… Nay xét mình mệnh bạc thân hèn, không kham đặng sự trọng dụng của triều đình. Tiểu đệ xin được lui về làm kẻ dân thường, an cư nơi sơn dã. Tiểu đệ vẫn muốn đến lạy chào cáo biệt chủ tướng, nhưng nghĩ rằng chủ tướng coi trọng nghĩa khí, không để cho tiểu đệ ra đi, chỉ còn cách phải lẻn đi trong đêm vắng.”
Sau khi từ biệt Lư Tuấn Nghĩa, Yến Thanh chuẩn bị đồ đạc cùng ít vàng bạc, nửa đêm canh khuya mà rời đi, từ đó không ai biết tung tích của Yến Thanh ở đâu, ngay cả người thân nhất là Lư Tuấn Nghĩa cũng không biết.
Nhìn lại cuộc đời của Yến Thanh, từ một đứa trẻ mồ côi nghèo khổ, trở thành người bạn tâm giao trong nhà của Lư Tuấn Nghĩa, sau đó trở thành đầu lĩnh thứ 36 của Lương Sơn Bạc, lập nhiều chiến công và cuối cùng lựa chọn một con đường ở ẩn.
Cuộc đời của Yến Thanh là câu truyện huyền thoại mang đến cho người đọc rất nhiều cảm xúc và bội phục. Khi hiểu được Yến Thanh, chúng ta có thể sống tốt cuộc sống của mình.
Biết thể hiện mình đúng lúc
Mặc dù Yến Thanh được cho là thân tín của Lư Tuấn Nghĩa nhưng xét về thân phận, anh chỉ là một người hầu, giống như Lý Ứng thuộc hạ của Đỗ Hưng. Mặc dù là gia nhân có chút gần gũi, nhưng nếu không có biểu hiện đặc biệt thì cũng chỉ xếp vào hàng “hạ đẳng”.
Yến Thanh đã có thể được xếp vào hạng anh hùng ở Lương Sơn, điều này không thể tách rời nỗ lực của anh. Sau khi lên Lương Sơn, Yến Thanh cũng không có thành tích gì nổi bật, hay nắm bắt cơ hội để thể hiện bản thân.
Khi tấn công phủ Đông Xương, Hách Tư Văn bị Trương Thanh dùng đá đập vào đầu và ngã ngựa, Yến Thanh kịp thời bắn tên trúng con ngựa chiến của Trương Thanh và cứu được Hách Tư Văn. Sau đó, anh lại dùng tên bắn trúng Trương Thanh.
Hành quân, chiến đấu và xông vào trận chiến là khuyết điểm của Yến Thanh, nhưng sử dụng vũ khí ẩn như cung và nỏ là điểm mạnh của anh ấy.
Tống Giang muốn đến Đông Kinh để tìm lối thoát cho kế hoạch chiêu an của Lương Sơn Bạc, ông bắt đầu lên kế hoạch tập hợp đội ngũ của mình. Đới Tông có khả năng “thần hành”, đeo một chiếc giáp mã vào chân có thể đi 200 dặm một ngày, đeo 2 chiếc giáp mã có thể đi 400 dặm, 1 ngày đeo 4 chiếc giáp mã có thể đi 800 dặm.
Lý Quỳ có vẻ ngoài dữ tợn thích hợp làm vệ sĩ; Sài Tiến xuất thân cao quý, biết phép tắc, có thể giúp Tống Giang giao thiệp với quan đại thần triều đình. Yến Thanh, với tư cách là người hầu thân tín của Lư Viên Ngoại, vì vậy vai trò của Yến Thanh trong chuyến đi này cũng rất quan trọng.
Trong số năm người, chỉ có Tống Giang, Sài Tiến, Yến Thanh làm nòng cốt. Trong chuyến đi này, Yến Thanh cũng biển hiện ra mình là người có tố chất phi phàm.
Tống Giang tính muốn quy thuận triều đình nên muốn gặp Lý Sư Sư vì Lý Sư Sư là mỹ nữ yêu thích nhất của Tống Huy Tông. Việc này cũng nhờ có Yến Thanh sắp xếp mà cuộc gặp của Tống Giang và Lý Sư Sư mới thành công.
Biết lựa chọn và thực hiện mọi việc một cách có cân nhắc
Người xưa thường nói: Anh hùng sầu mỹ nhân.
Trong suốt nhiều thời đại, “mỹ nhân” là cửa ải rất khó qua của nhiều anh hùng. Nhưng Yến Thanh qua cuộc gặp với Lý Sư Sư đã thể hiện được tố chất của bậc đại anh hùng không bị động tâm trước nữ sắc.
Tại Đông Kinh, Yến Thanh là nhân vật số một của Lương Sơn Bạc, đến gặp Lý Sư Sư, với vẻ ngoài đẹp trai, cách nói chuyện thanh lịch và nhã nhặn của Yến Thanh đã khiến Sư Sư xiêu lòng.
Hồi 80: Yến Thanh đêm trăng gặp vua Tống, Đới Tung lập kế cứu Nhạc Hoà có chép:
“Yến Thanh chợt trông, vẫn thấy một trang phong vận như xưa: nét mặt hải đường long lanh sương sớm, thân hình dương liễu dập dờn gió đông, tươi như Thượng uyển tiên nương, đẹp hơn Hằng Nga cung quế. Lý Sư Sư xiêm áo thướt tha, lững thững dời gót sen bước ra phòng khách…
Lý Sư Sư nói : “Cao thái uý là kẻ làm hao binh tổn tướng, uổng phí tiền gạo của triều đình, còn dám tâu trình nỗi gì? Cái đó thì tôi biết tỏng! Mời tôn huynh hãy xơi tạm vài chén rồi sẽ cùng tính liệu xem sao“.
Yến Thanh nói: “Tiểu nhân không quen uống rượu.”
Lý Sư Sư nói: “Đường xa sương gió, đến đây cởi mở chuyện lòng, nghĩ rằng tôn huynh cũng nên uống dăm ba chén?”
Yến Thanh từ chối chẳng được, đành nhấp nháp một hai chén để chiều ý chủ nhân.
Nguyên Lý Sư Sư vốn là một ả làng chơi quen thói lẳng lơ, phong trần đã dạn, thấy Yến Thanh lanh lợi đẹp trai, nói năng hoạt bát, lòng riêng đã lấy làm ưa. Bèn chiêu rượu, ả Lý mấy lần tìm lời cợt nhả chọc ghẹo, rượu cạn vài tuần bèn ỡm ờ giọng say xán đến khêu gợi. Yến Thanh là người thông minh, làm gì chẳng hiểu chuyện ấy? Nhưng chàng là một hảo hán có nghị lực, sợ làm hỏng việc lớn của huynh trưởng, đâu dám đáp lại sự tỏ tình của Lý Sư Sư!
Lý Sư Sư tự tay rót rượu nâng cốc đáp tạ Yến Thanh, giọng khơi tình nũng nịu. Yến Thanh chỉ cúi đầu, ậm ừ cho qua chuyện. Lại cạn mấy chén nữa, Lý Sư Sư cười nói :
– Nghe nói người chàng có xăm chàm hoa rất đẹp, thiếp muốn xem có đẹp thật không?
Yến Thanh cười đáp :
– Tiểu nhân có xăm chàm hoa thật đấy, nhưng lẽ nào dám phanh áo trước mặt nương tử?
Lý Sư Sư nói:
– Đấng nam nhi xâm thân vẽ mình, nào ai bảo là cởi áo đánh trần?
Ba lần năm lượt, Lý Sư Sư cứ nhất định đòi xem. Yến Thanh đành phải cởi áo. Lý Sư Sư hết sức thích thú, bàn tay búp măng cứ xoa đi vuốt lại trên da thịt Yến Thanh. Yến Thanh núng quá vội mặc áo vào. Lý Sư Sư lại chạm cốc với Yến Thanh, cứ thế nũng nịu gợi tình. Yến Thanh sợ ả mớn tay động chân lấn tới nữa thì cái chuyện ấy khó lòng tránh được. Sực nghĩ ra một kế, Yến Thanh bèn hỏi:
– Chẳng hay nương tử niên kỷ bao nhiêu?
Lý Sư Sư đáp:
– Sư Sư năm nay hăm bảy.
Yến Thanh đáp:
– Tiểu nhân chỉ mới hăm lăm, kém nương tử hai tuổi đấy. Nương tử đã có lòng yêu mến, vậy xin kết nghĩa làm chị em!
Nói đoạn liền đứng dậy, sụp lạy Lý Sư Sư tám lạy. Với tám cái lạy ấy, Yến Thanh đã chặn đứng lòng dạ chẳng ngay của ả Lý Sư Sư, giữ mình làm việc lớn. Nếu là một người đam mê tửu sắc thì đại sự tất hỏng rồi. Thế mới biết Yến Thanh có một trái tim sắt đá, đáng là một trang hảo hán nam nhi!”
Đọc cố sự này về Yến Thanh, không khỏi cảm phục chí khí của người anh hùng!
Yến Thanh cũng hiểu rõ tương lai của Lương Sơn Bạc và đại sự mà đại ca đã giao phó. Lúc này, nếu chỉ vì một phút xao lòng vì nữ sắc, tương lai của Lương Sơn Bạc sẽ bị hủy hoại.
Biết rút lui đúng lúc, nhìn rõ tình hình.
Sau khi nghĩa quân Lương Sơn Bạc nhận chiên an của triều đình, Yến Thanh cùng các anh hùng Lương Sơn bắt đầu nhận lệnh thảo phạt phản loạn của triều đình và lập nhiều chiến công.
Sau khi dẹp cuộc khởi nghĩa Phương Lạp, đoàn quân Lương Sơn Bạc ca khải hoàn trở về, nhưng đã bị tổn thất nặng nề, có người không theo Tống Giang quay về triều, có người chọn hồi kinh tiếp nhận phong thưởng.
Hồi 118: Lỗ Trí Thâm bên sông quy tịch, Tống Công Minh áo gấm về làng có viết:
“Lại nói Tống Giang và các tướng rời Hàng Châu lên đường về kinh. Dọc đường, một hôm Lãng tử Yến Thanh đến gặp riêng Lư Tuấn Nghĩa, nói: “Tiểu nhân từ nhỏ theo hầu ân chủ, được nhờ ơn đức đã nhiều, một lời không nói hết. Nay việc lớn đã xong, tiểu đệ muốn được cùng ân chủ nộp trả lại quan bằng rồi tìm nơi yên tĩnh mà sống cho đến trọn đời. Chẳng hay tôn ý ân chủ thế nào?”.T
Lư Tuấn Nghĩa đáp:
“Từ khi ở Lương Sơn Bạc về quy thuận triều đình, anh em ta xông pha trăm trận, vất vả ở chốn biên cương, anh em bị tổn thất nặng nề, mà một nhà ta với ngươi được sống sót, thật là may mắn lắm. Chính ta đang muốn áo gấm về làng để được phong thê ấm tử, sao hiền đệ lại muốn chuốc một kết quả như thế?”
Yến Thanh cười đáp:
“Ân chủ sai rồi! Tiểu đệ đi chuyến này tất phải có kết quả. Chỉ lo ân chủ không được hưởng kết quả mà thôi.”
Mọi thứ đúng như suy nghĩ của Yến Thanh, sau này Lư Tuấn Nghĩa đã chết một cách bi thảm. Nếu khi đó Yến Thanh cũng không rút lui, khả năng cao sẽ bị kẻ xấu loại bỏ.
Có tác giả khen Yến Thanh thế này: “Dù là ngôi sao cuối cùng trong số ba mươi sáu ngôi sao, nhưng anh ấy thông minh, lanh lợi, biết lựa chọn thời điểm tỏa sáng và biết buông bỏ đúng lúc, anh đã tỏa sáng hơn 35 môi sao kia vậy. ”
Yến Thanh là người có kiến thức, có thể nắm bắt cơ hội để tỏa sáng và thể hiện giá trị của mình. Điều đáng khen hơn nữa là anh biết nên làm gì và không nên làm gì cũng như biết cách ẩn mình. Chính vì vậy, anh đã trở thành một trong số ít anh hùng trong Thủy hử được hưởng hậu phúc.
Sau khi đọc câu chuyện của Yến Thanh và hiểu được nguyên tắc làm người của anh ấy, có lẽ chúng ta cũng có thể sống cuộc đời của chính mình như anh ấy.
Nguyệt Hòa biên tập
Theo new. qq