Hiệu ứng lồng chimphản ánh hai khuyết điểm phổ biến trong cácgia đình nghèo, và chúng cũng là hai cạm bẫy lớn mà người nghèo thường rơi vào. Đó là, tích trữ không hiệu quả và không nỡ vứt bỏ bất cứ thứ gì.
Vào đầu thế kỷ trước, James, một giáo viên đã nghỉ hưu của Đại học Harvard, đã tặng một chiếc lồng chim cho người bạn của mình là nhà vật lý Carlson. Carlson không thích chim nên ông đặt chiếc lồng chim ở phòng khách. Từ đó về sau, mỗi khi có khách đến thăm, họ đều ngạc nhiên hỏi: “Sao lồng chim trống rỗng, chim chết rồi à?”
Carlson liên tục giải thích: “Tôi chưa từng nuôi chim bao giờ. Lồng chim là của một người bạn đã tặng tôi…”. Để không phải giải thích nữa, Carlson đã mua một con chim về nuôi trong chiếc lồng, để rồi ông phải sống với nó một cách đầy rắc rối.
Đây chính là “hiệu ứng lồng chim” trong tâm lý học: nó phản ánh thói quen rằng con người sẽ tiếp tục bổ sung thêm những thứ liên quan đến một món đồ mà họ không cần dựa trên việc họ vô tình có được món đồ mà họ không cần đó.
Nếu suy nghĩ sâu hơn, bạn sẽ thấy rằng, một chiếc lồng chim nhỏ bé và không cần thiết nhưng có thể khiến con người tốn rất nhiều tiền và công sức, cuối cùng không thực sự mang lại hạnh phúc. Tương tự, nếu trong nhà có quá nhiều đồ không cần thiết, việc phải duy trì chăm sóc chúng thường xuyên có thể dẫn đến nhiều chi phí phát sinh và căng thẳng tinh thần, cuối cùng điều nhận được không xứng đáng với những gì đã bỏ ra.
Những gia đình nghèo thường không chỉ nghèo về vật chất mà do họ còn có những thói quen xấu trong quản lý vật chất và lối sống.
1. Tích trữ không hiệu quả sẽ càng gây lãng phí
Đầu đông người mẹ mua rất nhiều than bánh. Gia đình nhiều lần nhấn mạnh rằng trong thành phố rất ít khi mất điện và không cần than bánh để sưởi ấm. Nhưng người mẹ không tin, bà sợ mất điện trong nhà sẽ bị lạnh. Thế nhưng, sau bảy, tám năm, đống than bánh vẫn chưa được sử dụng dù chỉ một lần. Ngoài ra còn có những thứ được giảm giá ở các cửa hàng, rất rẻ mà bà đã mua rất nhiều trong một lần. Chúng rẻ nhưng lại không tốt, hoặc không hữu ích.
Việc tích trữ lương thực và những đồ dùng khác không có gì sai. Bạn phải luôn chuẩn bị sẵn sàng cho một số tình huống bất ngờ và thỏa mãn một số mong muốn của mình trong cuộc sống. Nhưng tích lũy quá nhiều sẽ hình thành thói quen xấu là “mua, mua và mua sắm không ngừng”.
Mua một cách mù quáng mà không xem xét đến tính thực tiễn của nó, không có tiêu chuẩn cụ thể về số lượng. Ví như, một chiếc máy chạy bộ trị giá hàng chục triệu đồng nhưng chỉ được sử dụng vài lần rồi vứt vào góc; trang phục khiêu vũ chỉ được dùng cho một sự kiện, v.v. Khi bạn nghĩ kỹ thì tất cả đều là tiền và đã tiêu tốn không ít. Nếu bạn không thể mua được những gì bạn muốn, bạn sẽ tiêu tiền như nước.
2. Không nỡ vứt bỏ bất cứ thứ gì sẽ làm giảm chất lượng cuộc sống
Cách sống tốt nhất là “tận dụng tối đa mọi thứ”. Nếu một món đồ không được sử dụng trong vài tháng thì đó là một sự lãng phí. Chỉ là chủ nhân không nghĩ như vậy mà cho rằng sau này nó sẽ có ích.
Một tấm bảng gỗ, một chiếc bàn cũ, đồ chơi trẻ em v.v. Tất cả đều chiếm diện tích trong nhà và phải lau chùi thường xuyên, vừa tốn thời gian vừa khiến căn phòng chật chội.
Điều đáng sợ hơn nữa là một số gia đình có thói quen “ăn táo thối”, có nghĩa là, nếu bạn mua một hộp táo và thấy một vài quả gần như hỏng hoặc hỏng một nửa, bạn sẽ không vứt chúng đi mà thay vào đó sẽ gọt bỏ và ăn quả sắp hỏng đó trước. Sau khi ăn quả táo đó, một, hai ngày sau, lại tìm thấy một quả táo sắp hỏng khác… Và cuối cùng là ăn cả hộp táo nhưng lại không được ăn quả táo ngon nào.
Trong cuốn sách “Đoạn Xả Ly” có viết: “Bất kể thứ gì đắt đỏ hay hiếm có, chỉ những người có thể đánh giá theo nhu cầu của bản thân mới đủ mạnh mẽ. Chỉ khi con người có thể buông bỏ được những chấp niệm của mình thì họ mới có thể tự tin hơn”.
Một gia đình không muốn vứt bỏ bất cứ thứ gì. Những thói quen như vậy cũng sẽ thấm sâu vào vào tinh thần, tương tác xã hội, công việc, và cảm xúc của mọi người, v.v. Đó là điều chúng ta thường nói “không thể buông bỏ”.
Khi gặp phải một mối tình sai lầm, không thể buông bỏ được nên trong lòng luôn trăn trở. Dẫn tới lỡ hẹn với mối duyên mới. Trong công việc, nếu bị sếp phê bình sẽ cảm thấy buồn bã trong nhiều ngày, công việc sẽ càng trở nên tồi tệ hơn, thậm chí cảm thấy đau khổ mỗi khi đi làm.
Khi anh chị em cãi nhau, nếu không ai buông bỏ được cơn giận thì sẽ trở thành kẻ thù; nếu cha mẹ và con cái có quan điểm khác nhau mà không thể buông bỏ bất đồng thì gia đình sẽ không hòa thuận. Con người chỉ có hai tay, nếu cả hai tay đều đang cầm nắm một thứ gì đó, thì không thể làm được gì.
Nếu sống chung với đồ cũ khắp nơi sẽ khiến cuộc sống bước như bước vào một chiếc lồng chim vô hình, gia đình sẽ như chiếc lồng chim lớn giam cầm các thành viên.
3. Có thể buông bỏ những thứ không cần thiếtcuộc sống sẽ tự nhiên trở nên giàu có
Có một thương nhân bán niêu đất, gánh hàng đi từ làng này sang làng khác. Đột nhiên, một chiếc niêu đất rơi xuống và vỡ ra từng mảnh. Người lái buôn không nhìn lại và trực tiếp rời đi. Một người qua đường nói: “Chiếc niêu vỡ rồi, sao không nhìn xem?” Thương nhân trả lời: “Đã vỡ rồi, sao còn phải xem nữa? Nếu lãng phí thời gian thì sẽ không đến thị trấn kịp trước khi trời tối, lúc đó còn rắc rối hơn”.
Để một gia đình trở nên giàu có, thực chất đó là một quá trình cho và nhận. Vứt bỏ những thứ vô dụng, sẽ có những thứ hữu ích hơn; vứt bỏ những lo lắng, sẽ có nhiều hạnh phúc hơn; chỉ mua những thứ cần thiết, những giao dịch không hiệu quả sẽ ít đi.
Có một câu nói như thế này: “Nếu bạn đuổi theo hai con thỏ cùng một lúc, bạn sẽ không bao giờ bắt được chúng”. Nếu bạn không ham muốn những thứ thừa thãi thì làm việc gì bạn cũng sẽ thành công và kiếm tiền sẽ không khó. Chúng ta có thể nghĩ thế này: nếu có lồng chim nhưng không phải sở thích, chúng ta có thể tặng chúng cho những người bạn thích nuôi chim hoặc cũng có thể từ chối món quà ngay từ đầu. Việc điều chỉnh suy nghĩ và hành vi của bạn sẽ hình thành một lối sống tốt đẹp.
Một cuộc sống chất lượng cao thường đi kèm với sự giản dị, thậm chí là cực kỳ tối giản. Nếu bạn không làm nô lệ cho vật chất mà tận hưởng niềm hạnh phúc do vật chất mang lại thì cuộc sống của bạn sẽ tự nhiên trở nên giàu có.
Bảo Châu biên dịch
Nguồn: Secretchina (Gia Huệ)