Hồ Tuyệt Vọng – cái bẫy chết trong lòng đại dương

Có một hồ nước nằm dưới đáy biển sâu. Nó cũng gợn sóng và những hiện tượng khác giống như hồ trên đất liền. Chuyện này nghe có vẻ hơi hoang đường nhưng lại là sự thật.

Có một bộ phim ngắn rất nổi tiếng – “Hành trình vòng quanh thế giới”, được viết bởi vợ chồng thợ lặn tự do nổi tiếng người Pháp Guillaume Nery.

Tổng thời lượng của bộ phim ngắn này chỉ hơn 12 phút. Tác giả mang đến cho khán giả những thước phim thú vị về thế giới dưới nước ở các vùng biển khác nhau, và tất cả các cảnh quay đều được quay trong một lần lặn không cần thiết bình thở oxy.

Tuy nhiên, có một cảnh trong phim ngắn này khiến nhiều người ngạc nhiên. Họ đã đặt ra câu hỏi về hiệu ứng mà tác giả sử dụng để có được những cảnh quay độc đáo như vậy.

Đó là cảnh Guillaume chạy trên bờ một cái hồ nước, mỗi bước chân đều giống như bước trên bãi cát, nhưng hồ nước đó lại nằm dưới đáy biển. 

Cặp đôi cho biết trong một cuộc phỏng vấn với giới truyền thông rằng, tất cả các cảnh trong phim ngắn của họ đều được quay trong một shot dưới đáy biển và không có hiệu ứng gì cả. Tuy nhiên, một số người vẫn không tin vì cái đáy biển này có cả “bãi biển”, có “sóng” và “hồ nước” được phản ánh rất chân thực.

Thực tế, dưới đáy biển không chỉ có những hồ nước rõ ràng mà nó còn nguy hiểm đến mức những sinh vật vô tình rơi vào sẽ không thể trốn thoát và bị ngâm thành “ xác ướp ” bên trong.

Nguyên nhân hình thành hồ nước Tuyệt Vọng

Nói đến “hồ dưới đáy biển” thì hồ nước Tuyệt Vọng hay còn gọi là hồ nước tử thần Jacuzzi of Despair là nổi tiếng nhất. Nó sâu 1.000 mét ở ngoài khơi bờ biển New Orleans, thuộc khu vực vịnh Mexico.

Sở dĩ có tên là “Tuyệt Vọng” là vì “hồ” này chứa đầy xác cua và các sinh vật biển khác. Chúng rơi vào hồ và không thể thoát cho đến khi chết, phần xác được bảo quản nguyên vẹn.

Chu vi của toàn bộ hồ chỉ là 30,5 mét, và độ sâu là 3,7 mét. Nước trong hồ được phân lớp rõ ràng và rất nổi bật, tương tự như những hồ chúng ta thấy trên mặt đất.

Phần rìa của hồ được bao quanh bởi những “bức tường” dốc được bao phủ bởi các dòng khoáng chất màu đỏ, vàng và trắng, đồng thời có nhiều lỗ thông qua đó có thể nhìn thấy nước từ hồ chảy ra ngoài.

Ngoài ra, còn có một đàn sò lớn bao quanh hồ, giống như những con sò mà chúng ta thấy trên các bãi biển trên đất liền. Những con sò này khác với những sinh vật biển khác vì chúng còn sống và hồ nước là môi trường sống của chúng.

Sở dĩ hình thành dưới đáy biển một “hồ” phân lớp rõ ràng như vậy là do mật độ nước trong “hồ” này khác với mật độ nước các hồ khác trên mặt đất.

Điều này giống như khi bạn đổ dầu vào cốc nước, vì dầu có tỷ trọng thấp hơn nước nên nó sẽ nổi lên trên mặt nước. Nếu toàn bộ nước ở trạng thái lõm thì chúng ta sẽ thấy một hồ nước ở dưới đáy của dầu.

Điều tương tự cũng đúng với biển, mật độ nước biển càng lớn thì chúng sẽ lắng đọng xuống dưới.

Mặt khác, do sự khác biệt về mật độ nước và chất khoáng hòa tan nên nước trong lưu vực có khả năng tán xạ ánh sáng khác nhau, tạo nên sự nên sự phân lớp rõ ràng.

Trên thực tế, sự tương tác giữa nước trong hồ ngầm và nước biển giống một cách đáng ngạc nhiên với sự tương tác giữa nước và không khí trong các hồ trên mặt đất. Chúng ta có thể nhìn thấy bề mặt và “đường bờ hồ” rõ ràng của các hồ ngầm dưới đáy biển, và chúng cũng gợn sóng.

Vậy chính xác thì điều gì làm cho nước trong các hồ dưới đáy biển có mật độ đặc hơn?

Câu trả lời rất đơn giản, đó là các loại muối khác nhau dưới đáy biển.

Hồ nước Tuyệt Vọng được phát hiện vào năm 2015 khi các nhà nghiên cứu đang điều tra các vết rò rỉ sâu ở Vịnh Mexico. Hồ này tình cờ là vị trí của một khe rò rỉ lạnh. 

Các khe rò rỉ lạnh là những khu vực có nước nóng hoặc khí thoát ra từ các khe nứt trên đáy biển, mang theo nhiều chất hóa học như sulfua, metan và hydrocarbon thoát ra khỏi đáy biển.

Nếu vị trí của khe rò rỉ lạnh là vùng trũng ngầm thì khu vực này thường đi kèm với sự xuất hiện của các hồ ngầm.

Các vùng trũng dưới đáy biển thường có các lớp muối dày. Các lớp muối này được hình thành do sự bốc hơi của nước ở các vùng biển cổ cách đây hàng triệu năm. Tuy nhiên, chúng cũng sẽ làm tăng độ mặn của nước trong lưu vực, nó khó có thể tạo thành một hồ nước rõ ràng.

Nhưng nếu đi kèm với khe rò rỉ lạnh thì sẽ làm tăng đáng kể độ mặn và chất hòa tan trong nước trong lưu vực, khiến độ mặn của nước cao gấp nhiều lần so với nước biển xung quanh.

Sở dĩ động vật biển rơi xuống không thể thoát ra ngoài là do đáy hồ có độ mặn cao, nồng độ oxy ở đó cũng cực kỳ thấp và đôi khi còn chứa một số hợp chất lưu huỳnh độc hại.

Tại sao lại có sò bám ở hồ nước nước ngầm dưới đáy biển?

Có đàn sò dày đặc sống xung quanh hồ ngầm vì loài vật này có thể thích nghi với lượng oxy thấp và độ mặn cao của các hồ dưới đáy biển, nhưng thứ thực sự cho phép chúng phát triển mạnh ở những nơi như vậy là do một số vi khuẩn sống trong đó làm thức ăn.

Các hồ dưới đáy biển chứa các khe rò rỉ lạnh, và các hydrocacbon phun trào bởi các khe nứt này sẽ thu hút các vi khuẩn cổ xưa, chẳng hạn như vi khuẩn methanotrophs, chúng phát triển rất mạnh.

Những con sò đó sống cộng sinh với những vi khuẩn methanotrophic này. Chúng “nuôi” vi khuẩn trong mang, sau đó liên tục lọc nước biển để lấy khí metan cho các vi khuẩn này ăn, trong khi bản thân chúng ăn các sản phẩm trao đổi chất của vi khuẩn.

Tuy nhiên, có vẻ như ở hầu hết các hồ dưới đáy biển, sò sống ở rìa và chưa phát triển về phía lòng hồ. Có thể điều kiện ở đó khắc nghiệt hơn.

Một sự bổ sung thú vị khác cho hệ sinh thái cho hồ dưới biển là một số loài ốc biển ăn vi khuẩn.

Tất nhiên, không phải tất cả các hồ nước ngầm đều được hình thành giống như hồ Tuyệt Vọng. Có ít nhất một cách mà các hồ ngầm có thể hình thành, đó là sự hình thành các hồ ngầm kèm theo băng.

Nguồn: Aboluowang.