Người thực sự lợi hại thường là những người “Quân tử bất khí”, vậy “Quân tử bất khí” nghĩa là gì?

nguoi-thuc-su-loi-hai-thuong-la-quan-tu-bat-khi

Trong Luận ngữ của Khổng Tử có một câu nói nổi tiếng: “Quân tử bất khí”, được hiểu là người quân tử không phải là thứ khí cụ.

Nghĩa là quân tử không nên giống như một dụng cụ để làm gì đó, để cho mình giới hạn ở một hình thái nào đó, hoặc chỉ có tác dụng ở một phương diện nào đó.

Khílà gì?

Kinh Dịch nói: “Hình nhi thượng giả vị chi Đạo, hình nhi hạ giả vị chi khí”. Cái ở trên hình gọi là “Đạo”. Cái ở dưới hình gọi là “Khí”. Chữ “Khí (器)” ở đây là đồ vật, khí vật, vật dụng. Những thứ siêu hình có thể nói là vô hình, bởi vì không thể mô tả nó rõ ràng bằng lời nói; Dưới hình là một hình thức, chẳng hạn như một cái cốc, có thể mô tả rõ hình dạng của nó, thuật ngữ này được gọi là “Tướng”.

Để có cuộc sống bình an và hút nhiều tài lộc, hãy tham khảo các vật phẩm phong thủy thủ công của Hòn Ngọc nhé!

Tất cả những thứ có thể nhìn thấy và chạm vào, đều có hình tướng riêng, những thứ có hình tướng phải có tác dụng cụ thể của nó, chẳng hạn như cốc để đựng nước, nồi để nấu cơm,… chúng đều có công dụng riêng.

Quân tử là gì?

Quân tử là người có phẩm chất cao thượng, là tấm gương để người bình thường học tập; Trong văn hóa truyền thống, nhân, nghĩa, lễ, trí, tín, trung, hiếu, liêm, sỉ, dũng đều tập trung vào một người, người như vậy được gọi là quân tử.

Sự khác biệt giữa “Quân tử bất khí” của Khổng Tử và “Đại khí vãn thành” của Lão Tử

Khổng Tử nói rằng “Quân tử bất khí”, chúng ta nên hiểu “khí” này như thế nào? Về khí, ngoại trừ “Quân tử bất khí” của Khổng Tử ra, Lão Tử cũng có nhắc tới trong Đạo Đức Kinh; ông nói “Đại khí vãn thành”, đại ý là muốn làm thành được một đồ vật lớn thì cần phải có thời gian tương đối dài; đại khí ý chỉ là vật hữu dụng, tài liệu hữu dụng; thành đại khí chính là có tiền đồ, có thành tựu. Mọi người khi giáo dục con cái cũng thường nói “Bất trác bất thành khí”.

Nếu dùng “Khí” mà Lão Tử đề cập để áp dụng cho lời nhận xét của Khổng Tử, “Quân tử bất khí” liền trở thành ý tứ quân tử không thành công, đó rõ ràng là một cách hiểu sai lầm.

Vẫn quay trở lại với cách giải thích của Chu Dịch về “Khí”, “Hình nhi hạ giả vị chi khí”, thì “Quân tử bất khí” có nghĩa quân tử không phải là một thứ khí cụ, không phải là vật chứa có hình dạng cố định, có tác dụng cố định, chỉ giới hạn ở một hình thái nào đó, hoặc chỉ có tác dụng ở một phương diện nào đó.

Đừng biến mình thành một cái cốc

Vẫn dùng cái cốc để ví von, nếu trở thành cái cốc cũng là một loại theo đuổi trong cuộc sống. Trong quá trình trưởng thành, cha mẹ luôn cố gắng hết sức để nuôi dưỡng con cái theo hướng trở thành một cái gì đó, ví dụ như chiếc cốc. Bản thân đứa trẻ cũng không ngừng nỗ lực học tập, cuối cùng đứa trẻ sẽ thực sự trở thành một chiếc cốc, không chỉ có vẻ ngoài giống như một chiếc cốc, mà mãi mãi chỉ được dùng để uống nước. Vì vậy, việc sử dụng của chúng chỉ là một chiếc cốc.

Như vậy, trong quá trình trở thành một cái cốc, đứa trẻ đã bị tác động bởi ngoại lực như: Cha mẹ, thầy cô và sự giáo dục mà chúng nhận được đều nói với chúng rằng chúng sẽ trở thành một chiếc cốc xuất sắc trong tương lai. Vì vậy, vô hình chúng đã bị ảnh hưởng, cuối cùng trở thành chiếc cốc mà người khác muốn xem. Trên thực tế, những người như vậy rất dễ bị xã hội đào thải.

“Quân tử bất khí” chính là đừng để mình trở thành một công cụ

“Quân tử bất khí”chính là muốn nói với bạn rằng, đừng trở thành chiếc cốc kia, mà bạn có thể trở thành bất cứ thứ gì bạn muốn bất cứ lúc nào; điều bạn cần học không phải là cách trở thành chiếc cốc mà là cách trở thành bất cứ thứ gì “Đạo”. Nó có thể là một cái cốc khi rót nước, nó có thể là một cây bút khi viết,… được gọi là “Quân tử bất khí”.

Làm người quân tử có hai tầng ý nghĩa, một là không bị ngoại lực hạn chế trưởng thành phát triển, hai là không cố định tư tưởng và tài năng của mình.

Bởi vì khí có hạn chế mãnh liệt, đồ vật hữu hình mới là khí, là khí thì nhất định có độ, có độ nhất định có hạn, nhưng quân tử là người như thế nào?

Quân tử có thể hiểu mà không gặp trở ngại, quân tử có kiến ​​thức và tài năng, quân tử có thể phá vỡ gông cùm và tạo ra những giá trị khác biệt.

Nếu trở thành công cụ, thì chỉ có thể là công cụ để người khác sử dụng, nói như ngày nay, quân tử không phải công cụ, tức là đừng để mình trở thành công cụ, đừng gò bó tư tưởng, đừng giới hạn khả năng của bản thân.

Bảo Châu biên dịch

Nguồn Secretchina

Xem thêm
Chia sẻ bài viết: