Người Đức rất coi trọng giáo dục gia đình và cũng là quốc gia duy nhất ghi rõ nghĩa vụ nuôi dạy con cái của cha mẹ vào hiến pháp. Thay vì truyền đạt kiến thức, người Đức quan tâm nhiều hơn đến việc truyền đạt các kỹ năng, trau dồi thói quen và khả năng giải quyết vấn đề của trẻ. “Làm thế nào để trở thành một con người trọn vẹn” là bài học đầu tiên của nền giáo dục gia đình ở Đức.
1. Không vội vàng cho trẻ phát triển trí tuệ quá sớm
Các trường mẫu giáo ở Đức không có cấp lớp, và mọi lứa tuổi đều trộn lẫn với nhau, các trường tiểu học chỉ học nửa ngày, không có lớp học vào buổi chiều, chỉ có các hoạt động ngoại khóa, chương trình giảng dạy tiếng Anh chỉ bắt đầu từ lớp ba và học sinh tốt nghiệp khi học hết lớp bốn.
Theo lời giới thiệu của giáo viên, những bạn nào học trường trung học kỹ thuật hoặc trường trung học nghệ thuật tự do, có thể vào đại học sau khi tốt nghiệp.
Ở Đức, tỷ lệ sinh viên đại học không cao như ở Trung Quốc. Tuy nhiên, 82 triệu người Đức chia sẻ rằng, có đến một nửa giải thưởng Nobel của thế giới là người Đức. Có nhiều nguyên nhân, một trong số đó là: không nên phát triển trí tuệ của trẻ quá sớm và để trẻ “thua ngay từ vạch xuất phát”.
2. Hiến pháp nghiêm cấm truyền bá kiến thức mầm non
“Nhiệm vụ duy nhất” trước tiên của trẻ khi học tiểu học là lớn lên một cách hạnh phúc. Thông qua sự can thiệp của nhà nước, không được để trẻ phát triển trí tuệ sớm, tránh biến bộ não của trẻ thành những chiếc đĩa cứng và làm sao để bộ não của trẻ có thể chứa nhiều trí tưởng tượng hơn.
Cứ tưởng chỉ có trẻ mẫu giáo ở Đức mới không được học kiến thức chuyên môn, nhưng sau này mới biết trẻ tiểu học cũng không được học như vậy, kể cả khi IQ của trẻ cao hơn các bạn cùng trang lứa.
Sandra từ Cologne đã viết: Con trai tôi năm nay 7 tuổi và tôi đã hỏi giáo viên trong trường liệu tôi có thể dạy thêm cho cháu điều gì không, vì cháu đã học đọc, viết cơ bản và các nhiệm vụ đơn giản ở nhà khi cháu 5 đến 6 tuổi. Nhưng giáo viên phản đối và nói: Bạn nên để con giống với những đứa trẻ khác.
Trọng tâm giáo dục của nước Đức là: Khả năng thực hành của trẻ em. Trong thời gian học mẫu giáo, trẻ sẽ được tham gia làm đồ thủ công theo sở thích của mình, để trẻ có thể chủ động làm những việc cụ thể ngay từ khi còn nhỏ. Bồi dưỡng trí tuệ cảm xúc và trau dồi khả năng lãnh đạo của trẻ.
Không chỉ ở Đức, mà hiện nay các nước Châu Âu cũng đã áp dụng những phương pháp dạy trẻ giống như thế.
3. Chờ hoa nở: bảo vệ trí tưởng tượng của trẻ em
Mỗi đứa trẻ là một bông hoa, nhưng thời kỳ nở hoa là khác nhau, điều chúng ta phải làm là “chờ hoa nở”. Tuy nhiên, có lẽ nhiều bậc cha mẹ chưa thực sự hiểu ý nghĩa của câu nói này. Họ chỉ “đợi hoa nở” mà lờ đi “âm thầm vun trồng”.
Trái ngược với châu Âu, một số trẻ em Trung Quốc về cơ bản đã học hết kiến thức của lớp một ở trường mẫu giáo. Mọi người có thể lo lắng rằng trẻ em châu Âu đã thua trẻ em Trung Quốc ở vạch xuất phát. Trên thực tế, những lo lắng như vậy là không cần thiết.
Người châu Âu thường tin rằng trẻ em có quy luật phát triển của riêng mình và chúng nên làm những việc phù hợp ở các giai đoạn tương ứng. Bề ngoài, giáo dục mầm non và giáo dục cơ bản của Trung Quốc rất vững chắc, nhưng trí tưởng tượng và khả năng tư duy của trẻ đã bị phá hủy, khiến trẻ tiếp nhận kiến thức một cách thụ động và bỏ qua tư duy tích cực.
4. Giáo dục nghiệt ngã: để trẻ biết vượt qua khó khăn ngay khi còn nhỏ
Người Đức tin rằng khi con lớn lên, sớm muộn gì chúng cũng sẽ rời xa cha mẹ để dấn thân vào thế giới của riêng mình, thay vì khiến chúng cảm thấy bất lực trước những thất bại, tốt hơn hết là hãy dũng cảm và sẵn sàng đối mặt.
Trường mẫu giáo là một tòa nhà nhỏ hai tầng với sân hoạt động ngoài trời rộng lớn, bao gồm sân cỏ, cát và đá, nhưng không có sân nhựa như phổ biến ở Trung Quốc. Trẻ em rất can đảm trong các hoạt động ngoài trời, và chúng không hề sợ khi leo cầu thang. Các thầy cô sẽ đứng từ xa quan sát mà không can thiệp nhiều.
Mặc dù thời tiết rất lạnh nhưng những đứa trẻ không cần mặc quần áo lót bông, quần áo chống rét khi ra ngoài chơi, mà chỉ mặc áo khoác nỉ, có trẻ chỉ mặc áo cộc tay, quần soóc hoặc váy.
Cô giáo Yana nói rằng: “Trẻ con nên mặc ít quần áo hơn người lớn vì chúng hoạt động rất nhiều nên sẽ làm cho cơ thể nóng lên và dễ đổ mồ hôi. Nếu mặc quần áo cồng kềnh cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng vận động của chúng”.
5. Rèn luyện khả năng tự lập của trẻ
Cô giáo Yana cho biết: “Người Đức không bao giờ đút cho con ăn. Nếu đói, bọn trẻ sẽ chủ động ăn”.
Tiến sĩ Suzanne cho biết: “Đối với những việc trẻ không chịu làm, giáo viên chỉ khuyến khích và gợi ý bằng lời nói hoặc hành động khi cần thiết.
Người lớn không nên ép buộc trẻ làm bất cứ điều gì, cũng như không làm tất cả mọi thứ cho trẻ vì điều đó sẽ kìm hãm sự phát triển hành vi tự lập. Chỉ giúp trẻ hoàn thành một số việc nhất định mà trẻ chỉ có thể làm điều đó trong tương lai.
6. Người lớn nên sẵn sàng nhận lỗi với con
Tiến sĩ Susanna nói rằng, cha mẹ phải giỏi kiểm soát cảm xúc của mình, dành cho con nhiều tình yêu thương nhất và tôn trọng lòng tự trọng của con, nhưng không nên nuông chiều chúng. Đặc biệt cha mẹ hãy luôn nói những từ như “xin lỗi”, “xin hãy tha thứ” và “cảm ơn”.
Trẻ em ở Đức tham gia vào các hoạt động gia đình khác nhau từ khi còn nhỏ và đưa ra ý kiến của riêng mình, chẳng hạn như loại thiết bị gia dụng và loại xe nào nên mua, cách sắp xếp phòng và cách giải quyết việc nhà. Cha mẹ sẵn sàng lắng nghe ý kiến khi con trao đổi và chia sẽ với mình.
7. Pháp luật nghiêm cấm cha mẹ bạo hành bằng lời nói
Ở Đức, về việc bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của trẻ em đã được ghi thành các quy định của pháp luật. Một mặt, pháp luật quy định trẻ em phải giúp cha mẹ rửa bát, quét nhà, mua đồ để hình thành thói quen lao động ngay từ nhỏ. Mặt khác, nghiêm cấm cha mẹ “dằn lời, đánh mắng, không thương con”.
Nếu trẻ cảm thấy mình không được cha mẹ tôn trọng hoặc bỏ rơi thì có thể kiện cha mẹ ra tòa. Ngoài ra, còn có luật về các quyền mà trẻ em nên được hưởng.
8. Coi trẻ em như một hạt giống
Tiến sĩ Suzanne cho biết: “Người Đức coi trẻ em như những hạt giống. Chúng cần một môi trường phát triển tự nhiên. Không nên kiểm soát quá mức và để trẻ có nhiều không gian tự do để phát triển. Ví dụ khi bế trẻ, thì hướng ra ngoài để cho tay chân bé nhỏ có thể tự do cử động, toàn thân có thể hoàn toàn tiếp xúc với ánh nắng và không khí, điều này rất tốt để chúng thích nghi với môi trường tự nhiên”.
Á Hiên biên tập
Nguồn: Aboluowang