“Thầy bói xem voi” – Nội hàm thâm sâu mấy ai thấu tỏ!

thay-boi-xem-voi-1

Những câu chuyện cổ dân gian là những bài học sâu sắc về đạo làm người. Ở mỗi độ tuổi khác nhau, khi đọc sẽ có lý giải khác nhau. Dưới đây là một vài kiến giải về nội hàm thâm sâu đằng sau truyện ngụ ngôn “Thầy bói xem voi”.

Những giá trị văn hóa truyền thống từ ngàn xưa để lại người ta gọi là “Văn hóa Thần truyền”. Có thể hiểu là văn hóa mà Thần cố ý truyền cấp lưu lại cho con người; nhằm giữ chuẩn mực đạo đức cao và giá trị, phẩm chất cần có của con người để xứng đáng có được sự bảo hộ của Thần.

Tuy nhiên, qua thời gian cùng với sự phát triển của công nghệ và vật chất; nhiều giá trị văn hóa tốt đẹp đã bị mai một hoặc quên lãng, một số lớn đã bị cải biên; khiến con người không còn tâm pháp và chuẩn tắc đạo đức đúng đắn để ước thúc bản thân nữa.

Dưới đây, chúng ta cùng chia sẽ về nội hàm sâu sắc đằng sau câu chuyện ngụ ngon từng gắn với tuổi thơ của mỗi người: “Thầy bói xem voi”.

Để có cuộc sống bình an và hút nhiều tài lộc, hãy tham khảo các vật phẩm phong thủy thủ công của Hòn Ngọc nhé!

Tóm tắt cốt truyện ngụ ngôn “Thầy bói xem voi”

Đây là câu truyện ngụ ngôn thuộc thể loại châm biếm. Chuyện kể rằng, nhân buổi ế hàng, năm ông thầy bói mù ngồi tán gẫu với nhau. Ông thầy nào cũng bàn tán không biết hình thù con voi nó ra làm sao. Chợt nghe người ta nói có voi đang đi ngang qua; thế là năm người chung tiền biếu người quản tượng xin cho con voi đứng lại để cùng xem. Thầy sờ vòi, thầy sờ ngà, thầy sờ tai, thầy sờ chân, thầy thì sờ đuôi. Rồi năm thầy ngồi lại bàn tán rằng:

Thầy sờ vòi bảo: – Tưởng con voi nó thế nào, hóa ra nó dài như con đỉa!
Thầy sờ ngà bảo: – Không phải, nó cứng như cái đòn càn chứ!
Thầy sờ tai bảo: – Ðâu có! Nó to bè bè như cái quạt thôi!
Thầy sờ chân cãi lại: – Ai bảo? Nó sừng sững như cái cột nhà!
Thầy sờ đuôi lại nói: – Các thầy nói không đúng cả. Nó chính là tua tủa như cái chổi sể cùn.

Tóm tắt cốt truyện “Thầy bói xem voi”Tóm tắt cốt truyện “Thầy bói xem voi”
Ảnh minh họa “Năm thầy bói xem voi”.

Năm thầy, thầy nào cũng cho mình nói đúng, không ai chịu ai, thành ra xô xát, đánh nhau đến mức toạc đầu, chảy máu.

Thoạt nghe, ai cũng sẽ cho rằng: Chà, mấy ông thầy bói đã mù rồi lại còn thích hiển thị, ai cũng cho là mình đúng, tranh đấu thật vô nghĩa! Cũng vừa đáng thương lại vừa đáng trách; sao không có ai giúp các ông ấy phân giải nhỉ?

Nội hàm thâm sâu đằng sau truyện “Thầy bói xem voi” là gì?

Kỳ thực, nếu suy nghĩ sâu hơn về phép ẩn dụ; qua hình ảnh 5 ông thầy bói: Người xưa muốn truyền “thông điệp” gì để gửi gắm cho chúng ta? Chỉ cần ngẫm một chút về bản thân, ai ai cũng sẽ tìm thấy hình ảnh của mình qua những ông thầy bói mù đó. Mấy ông thầy bói bị mù dường như là phép ẩn dụ để nói về con người trong xã hội nhân loại.

Xét theo khoa học, người thường mắt thịt chỉ có thể nhìn thấy ánh sáng trong dải bức xạ điện từ có bước sóng từ khoảng 380-760 nm; vật kích thước nhỏ như hạt bụi mắt thịt đã không thấy được. Chưa kể đến những hạt nhỏ hơn như phân tử, electron, proton, vi khuẩn, vi rút, sóng radio.. mắt người càng không thể thấy được.

Với sự phát triển của khoa học, con người đã tạo ra những thiết bị như kính viễn vọng Hubble, cho phép con người quan sát dải Ngân Hà và các thiên hà xa xôi. Tạo ra kính hiển vi có thể quan sát tới diện mạo của tế bào. Thế nhưng chúng vẫn chưa tới được diện mạo của nguyên tử, mà dưới nguyên tử còn có vô số vật chất vi quan hơn nữa… nên dù với thiết bị khoa học tiên tiến nhất, thì khả năng quan sát của con người vẫn luôn bị hạn cuộc.

Nội hàm thâm thúy đằng sau câu chuyện “Thầy bói xem voi” là gì?Nội hàm thâm thúy đằng sau câu chuyện “Thầy bói xem voi” là gì?
Mô phỏng dải Ngân Hà. (Ảnh: National Geographic)

Không chỉ tầm nhìn bị giới hạn ở dải ánh sáng, các giác quan khác của con người cũng bị hạn cuộc. Tai người chỉ nghe được âm thanh trong dải tần rất hẹp, từ 20Hz đến 20kHz. Còn như sóng radio, sóng siêu âm, sóng hạ âm… thì chúng ta đều không nghe được. Có thể dùng thiết bị bắt sóng đưa về dải tần khả thính, nhưng khả năng của thiết bị cũng có giới hạn.

Kể ra vài ví dụ thực tế, để chứng minh rằng khả năng của con người là có hạn; những điều về vũ trụ là vô hạn và huyền bí. Như vậy, con người không thể thấy được chân tướng vũ trụ là gì? Do đó, nếu chúng ta tuyệt đối tin vào khoa học hoặc những kiến thức hiện có của bản thân thì sẽ bỏ qua những điều thú vị và kiến thức cao hơn. Nếu phủ nhận sự tồn tại của những gì nằm ngoài khả năng nhận thức của khoa học và con người thì là điều đáng tiếc…

Xét ở góc độ tâm tính con người, chuyện “Thầy bói xem voi” cũng châm biến những sai lầm khi xem xét và nhìn nhận sự vật hoặc một người nào đó bằng sự cảm tính và không toàn vẹn, nhưng lại rất cố chấp và bảo thủ.

Sự cố chấp xuất phát từ tự ngã của bản thân khi cho mình luôn luôn đúng, không chịu lắng nghe ý kiến người khác. Khi những thói quen về tư duy và phản xạ đã hình thành; thì người ta càng bảo thủ và khó chấp nhận sự khác biệt với kiến giải của bản thân. Tuy nhiên, dù rằng quan điểm và kiến thức của mỗi người khác nhau; còn có những sự việc chúng ta nhìn tận mắt, nghe tận tai nhưng đấy vẫn chưa chắc là sự thật.

Chưa kể nếu ta chỉ nhìn thấy một bộ phận của đồ vật, một góc của sự việc, một thời điểm của một người thì làm sao đánh giá và nhận xét được tổng thể phải không?

Bài học cuộc sống qua câu chuyện “Thầy bói xem voi”

Vậy nếu ai ai cũng có thể có cái nhìn khách quan về sự việc; biết lắng nghe ý kiến người khác. Đặc biệt luôn suy xét khuyết điểm, thiếu sót của bản thân trước khi phê bình người khác thì cuộc sống sẽ tốt đẹp và văn mình hơn. Sẽ không gây ra những hậu quả đáng tiếc từ việc phán xét, đánh giá sai lệch vấn đề và nhìn nhận sai một người nào đó.

Một mặc khác “tri thức mỗi người chỉ là giọt nước giữa đại dương bao la, chỉ là hạt cát trên sa mạc”. Nên đừng cho mình tài giỏi và luôn luôn đúng. Điều đó sẽ giúp chúng ta mở rộng tấm lòng và trí óc để không ngừng học hỏi, tiếp thu kiến thức mới; có thái độ khiêm nhường và tôn trọng người khác.

Bài học cuộc sống qua câu chuyện "Thầy bói xem voi"Bài học cuộc sống qua câu chuyện "Thầy bói xem voi"
Người càng học cao hiểu rộng càng khiêm nhường. (Ảnh minh họa)

Đặt biệt với những vấn đề về tâm linh của tôn giáo hay bí ẩn của vũ trụ; con người rất khó để lý giải, nên hãy tôn trọng và không phản bác nếu không thể hiểu được nó. Khoa học còn đang quá trình nghiên cứu, phát triển; con người đang dần hoàn thiện bản thân nên tất cả đều là trong quá trình phát triển. Chúng ta giữ cho mình tâm thái tôn trọng mọi thứ và sẵn sàng học hỏi để hoàn thiện bản thân là điều quý giá.

Giá như, những ông thầy bói kia, ai cũng đều có thể kiên nhẫn chịu lắng nghe hết ý kiến tất cả mọi người; và không có sự tranh đấu, cố chấp, bảo thủ, thì tất cả 5 người họ đều đạt được mục đích chung là “Sự mường tượng chính xác về ngoại hình tổng thể của con voi“.

Nếu chúng ta có thể biết lắng nghe người khác với tâm thái bình hòa; biết thấu hiểu tâm tư, hoàn cảnh của người khác; có thể dùng lý trí để suy xét vấn đề thì mọi việc sẽ hài hòa và cuộc sống tốt đẹp hơn. Đừng là “Thầy bói xem voi” trong chính cuộc đời mình!

(Nguồn tham khảo: dkn.tv)

 

Xem thêm
Chia sẻ bài viết: