Blog
Tôn kính Trời, tu tề trị bình, tu thân làm gốc. Đạo trị quốc của vua Nghiêu
Sách “Thượng thư – Nghiêu điển” có thuật lại: Vua Nghiêu có thể hiển lộ và hiển dương phẩm đức tốt đẹp của mình. Ông trị sửa thiên hạ, nghiêm túc, cẩn thận, sáng suốt, thấu đạt, suy nghĩ chín chắn, sâu xa, thái độ nho nhã ôn hòa, dung mạo cung kính, cẩn thận, nghiêm túc, khiêm tốn lễ hiền đãi sĩ. Đạo đức của tự thân ông tỏa sáng bốn phương, thông khắp đất trời.
Ông biết cách khiến các thành viên trong bộ lạc thị tộc của ông thân thiết, hòa thuận và hướng thiện. Sau khi thị tộc của ông thân thiết hướng thiện rồi, ông lại định rõ chức phận của bá quan liên minh các bộ lạc, bá quan đều tận tâm làm tròn chức trách, giữa các bộ lạc thị tộc đều thân thiết hướng thiện. Thế là toàn thể các thành viên của liên minh các bộ lạc đều trở nên hòa mục, thân thiện.”
Tu tề trị bình, tu thân làm gốc
Từ những ghi chép vắn tắt có thể thấy, vua Nghiêu trị quốc, đầu tiên là tu bản thân, sau đó lan truyền phẩm đức tốt đẹp của mình, khiến các thành viên trong bộ tộc mình hòa thuận, thân thiện.
Để có cuộc sống bình an và hút nhiều tài lộc, hãy tham khảo các vật phẩm phong thủy thủ công của Hòn Ngọc nhé!
Lẵng Tài Lộc Buôn May Bán Đắt
Tháp Tỏi Ngũ Hạt Hút Tài Lộc
Vòng Tỏi May Mắn Chiêu Tài Hút Lộc
Sau đó lại lan truyền ở phạm vi lớn hơn, đặt rõ chức phận của bá quan trong liên minh các bộ lạc, bá quan đều tận tâm làm tròn chức phận, giữa các bộ lạc cũng đã thân thiện rồi, lại mở rộng đến toàn thể thành viên trong liên minh các bộ lạc, thế là giữa các bộ lạc, giữa các thành viên trong bộ lạc, không ai là không thân thiện hòa mục. Vậy nên vạn bang đều hài hòa, muôn dân đều thân thiện, sau đó thiên hạ đại thái bình.
Sách “Đại học” viết: “Người muốn tu thân thì trước tiên phải quy chính cái tâm mình, người muốn quy chính cái tâm mình thì trước tiên ý nghĩ phải thành thực, người muốn ý nghĩ thành thực thì trước tiên phải đạt đến tận cùng của tri thức, đạt đến tận cùng của tri thức là ở cách vật”.
Cách vật là thông qua hiện tượng bề ngoài của sự vật mà nhìn ra bản chất của nó. Bản chất của vạn vật trong thiên hạ, quy về một điểm, chính là quy luật Đạo Trời thuận theo Đạo thì hưng thịnh, ngược với Đạo thì tiêu vong, sau đó lại chiểu theo quy luật Đạo Trời khiến tâm ý của mình trở nên thuần chính, “Ý thành thật thì sau đó tâm quy chính, tâm quy chính thì sau đó thân được tu sửa quy chính”.
Vì vậy, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của vua Nghiêu khi trị sửa quốc gia chính là tìm hiểu Đạo Trời, tính toán lịch pháp, tôn kính Trời, tìm về với bản tính nguyên lai, tu Đạo giáo hóa dân chúng.
Tôn kính Trời, tìm về với bản tính nguyên lai, tu Đạo giáo hóa dân chúng
Sách “Nghiêu điển” có ghi chép một sự việc của vua Nghiêu như sau: “Thế là vua Nghiêu lệnh cho Hy thị, Hòa thị tôn kính thuận theo Trời, quan sát sự vận hành của mặt trời, mặt trăng và tinh tú, tính toán ra lịch pháp, thận trọng dạy bảo bách tính cày cấy trồng trọt theo mùa. Vua lệnh cho Hy Trọng trú tại Dương Cốc ở phương đông, hàng ngày cung kính nghênh đón mặt trời mọc, quan sát rõ và sắp đặt sản xuất canh nông vào mùa xuân.
Vua Nghiêu lệnh cho Hy Trọng, Hy Thúc, Hòa Trọng, Hòa Thúc đến cư trú ở bốn phương đông nam tây bắc, xác định rõ chi tiết sự thay đổi dài ngắn của ngày và đêm các tiết Xuân Phân, Hạ Chí, Thu Phân và Đông Chí, xác định vị trí cụ thể của các ngôi sao và sự thay đổi của chim thú, sự thay đổi hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người.
Vua Nghiêu yêu cầu họ quan sát sự thay đổi và vận hành của mặt trời, mặt trăng và các vì sao để xác định Tứ chính: Trọng Xuân, Trọng Hạ, Trọng Thu và Trọng Đông, tính toàn lịch pháp, dạy người dân canh tác nông vụ theo khí tiết, thiên thời. Vua Nghiêu tôn kính và thuận theo Thượng Thiên, hàng ngày cung kính nghênh đón mặt trời mọc, cung kính tiễn mặt trời lặn, cung kính thực hiện những việc tế tự. Vua Nghiêu vận dụng biện pháp dùng tháng nhuận để hiệu chỉnh thời lệnh thiên thời của một năm bốn mùa.
Sự vận hành của mặt trời, mặt trăng và các vì sao, việc chế định ra lịch pháp có thực sự quan trọng như thế này không?
Sách “Trung dung” viết: “Thiên mệnh chi vị tính, suất tính chi vị Đạo, tu Đạo chi vị giáo”, ý nghĩa là: Mệnh Trời chính là bản tính con người, tuân theo bản tính tự nhiên của con người chính là Đạo, dùng Đạo Trời để quy phạm ước thúc hành vi, lời nói, cử chỉ của con người chính là giáo dục. Nhân tính kế thừa từ Trời, vốn đồng hóa với Đạo Trời. Đạo Trời hưng thịnh trường tồn, nếu con người có thể lúc nào cũng giữ được bản tính tự nhiên đồng hóa với Trời, không sai lệch, thì có thể hưng thịnh, yên vui trường tồn cùng Trời Đất.
Là Thánh vương cổ đại, vua Nghiêu biết rõ Đạo Trời khởi tác dụng quyết định đến hết thảy mọi sự việc trong xã hội nhân loại. Sự sắp đặt việc canh nông, các hoạt động sinh hoạt của bách tính và chức phận của bá quan đều phải tuân theo tiết khí bốn mùa. Tiết khí bốn mùa chính thì tất cả chính, tiết khí bốn mùa không chính thì hết thảy mọi thứ trong xã hội nhân loại đều hỗn loạn.
Do đó dùng Đạo Trời giáo hóa muôn dân trong thiên hạ chính là đại pháp căn bản để vua quan trị sửa quốc ra, quản lý chính sự. Vua quan ở giữa trời đất, thì việc quan trọng nhất chính là nghe và biết Đạo Trời, sau đó nghiêm khắc tu trì bản thân theo tiêu chuẩn của Đạo Trời, rồi lại chiểu theo Đạo Trời, cũng là bản tính tự nhiên của con người để giáo hóa muôn dân trong thiên hạ.
Hết thảy những việc làm của người xưa đều là trước tiên quan sát trời đất, sau là định ra việc của con người. Hết thảy những điển chương, chế độ, quy phạm đạo đức, chuẩn mực hành vi và lễ nghi của xã hội nhân loại đều là người xưa căn cứ vào thiên thời địa lợi mà chế định ra.
Thời xưa, hết thảy hành vi cử chỉ của con người đều coi trọng thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Thế là kính phụng thiên thời, để con người hợp với Trời đã trở thành cảnh giới đạo đức tối cao của các Thánh hiền cổ đại dốc sức thực hành và dạy bảo đời sau ắt phải đạt được. Đây chính là “Thiên – Nhân hợp nhất” mà mọi người đã biết rõ. Bởi vì quân chủ hợp theo Trời thì chính sự thông đạt, mọi người hòa thuận, có thể bảo vệ người dân, an bang định quốc.
Người dân hợp theo Trời thì tu thân tề gia, có thể bảo toàn thân thể, có thể vĩnh viễn đứng ở nơi bất bại. Bá quan muôn dân đều tự giác dùng quy luật Đạo Trời để ước thúc hết thảy bản thân, thì bậc quân chủ cũng tự nhiên “chế đinh y phục mà thiên hạ thịnh trị”. Trái lại, cho dù bậc quân vương vì dân, hễ trái với Đạo Trời và bản tính tự nhiên của con người thì tất cả đều thất bại thảm hại.
Nhưng Trời Đất không nói, mệnh Trời, Đạo Trời thì con người làm thế nào biết được? Ý chỉ của Thượng Thiên là thông qua sự thay đổi của giới tự nhiên và sự vận hành của mặt trời, mặt trăng, các vì sao hiển thị cho nhân loại, để nhân loại quan sát và ngộ ra. Vua Nghiêu biết rõ điểm này, do đó ngài đã coi việc tính ra lịch pháp là việc đại sự quan trọng nhất của quốc gia.
Vua Nghiêu đã an bài tỉ mỉ anh em họ Hy và họ Hòa cai quản lịch pháp, đồng thời bảo cho họ biết tiêu chuẩn và phương pháp cụ thể để hiệu chỉnh lịch pháp, tiết lệnh, căn dặn họ cung kính nghênh đón tiễn đưa mặt trời mặt trăng, cử hành lễ tế tự, để đảm bảo tất cả sự vận hành của nhân loại không lệch khỏi ý chỉ của Thượng Thiên, đồng thời được Thượng Thiên bảo hộ, từ đó đạt đến chính sự thông đạt, con người hòa hợp mà thiên hạ thái bình.
Hằng Tâm – Nguồn minhhui