Vì sao một tập thể tốt lại sụp đổ? “Hiệu ứng con cua” thật đáng sợ

“Văn hóa con cua” hay còn gọi là “hiệu ứng con cua”, nghĩa là khi thả cua vào một cái giỏ không quá cao, một con cua có thể bò ra ngoài bằng khả năng của mình; nhưng nếu có nhiều con cua trong một giỏ, khi một con cua leo lên trên, con ở dưới sẽ kéo chân con leo lên xuống, kết quả là không con nào leo được ra ngoài.

Ai đã bắt cua chắc cũng biết nếu trong giỏ có một đàn cua, sẽ không có con cua nào bò ra ngoài dù không đậy nắp. Vì chỉ cần một con muốn trèo lên, những con cua khác sẽ lần lượt bám vào kéo chúng xuống. Cua cũng vậy, doanh nghiệp cũng vậy, nếu giữa nhân viên với nhân viên, giữa nhân viên và ông chủ thường vì lợi ích riêng mà tính toán lẫn nhau, tranh chấp công khai hoặc ngấm ngầm, thậm chí tìm mọi cách để phá hủy hoặc chèn ép đối phương; theo thời gian, tổ chức hoặc doanh nghiệp chỉ còn lại là một nhóm cua đè bẹp lẫn nhau, không có năng suất.

Trong cơ chế cạnh tranh cần tránh kiểu “văn hóa con cua” này. Tất nhiên, cạnh tranh không cần phải nói khiêm tốn, nhưng quy tắc cạnh tranh là không thể chà đạp; một khi quy tắc bị phá hủy, trật tự biến thành rối loạn. Như vậy, mỗi cá nhân sẽ phải đối mặt với công kích từ bốn phương tám hướng không từ thủ đoạn, kết quả sẽ xuất hiện “hiệu ứng con cua”.

Những con cua kìm hãm nhau sẽ không bao giờ leo được ra khỏi giỏ tre, còn những doanh nghiệp nội bộ đấu đá không ngừng thì không thể thoát khỏi số phận “dài mà không lớn”, “làm mà không mạnh” thậm chí là sụp đổ.

Để có cuộc sống bình an và hút nhiều tài lộc, hãy tham khảo các vật phẩm phong thủy thủ công của Hòn Ngọc nhé!

“Hiệu ứng con cua” phản ánh đạo đức doanh nghiệp, từ đó biểu hiện dưới dạng hành vi phi đạo đức tại nơi làm việc. Đặc điểm chính của nó là các thành viên trong tổ chức có tầm nhìn thiển cận, chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân mà bỏ qua lợi ích của tập thể; chỉ quan tâm đến lợi ích trước mắt mà bỏ qua lợi ích lâu dài, đấu tranh lẫn nhau, rồi cả tập thể sẽ dần dần mất đi động lực tiến về phía trước, cuối cùng mất đi sức sống. Điều này giống như sự đấu tranh giữa các nhóm lợi ích trong xã hội phong kiến, cuối cùng dẫn đến triều cương suy tàn, vương triều xuống dốc.

Trong doanh nghiệp cũng tồn tại hiện tượng như vậy, nhưng nói chung không biểu hiện như là một cuộc đấu tranh nội bộ giữa các cá nhân, bởi vì quyền lực trong doanh nghiệp, sau tất cả không thể so sánh với quan trường mà chỉ là hiện thân của trách nhiệm; một lực lượng duy nhất là quá yếu, nhưng sẽ kết thành bè, với sức mạnh giữa các phòng ban hoặc một số nhóm để tiến hành nội chiến.

Những doanh nghiệp như vậy nhìn chung đã sớm có được vinh quang, sản phẩm của họ chiếm vị trí độc quyền trên thị trường; nhưng một số nhà quản lý trở nên choáng váng và không nghĩ đến chiến lược phát triển trong tương lai của tổ chức mà lại hăng hái tranh giành quyền lực nội bộ, vì vậy doanh nghiệp sẽ mất đi sức sống trong xích mích nội bộ.

Doanh nghiệp nên tránh hiệu ứng cua, phát huy tinh thần đồng đội thông qua hai khía cạnh hệ thống cứng và văn hóa mềm để doanh nghiệp có thể phát triển tốt hơn.

Nguyên nhân của “hiệu ứng con cua”

1. Sự ích kỷ của con người

Tâm lý ích kỷ này dẫn đến khuynh hướng chủ quan và là yếu tố chính tạo ra “hiệu ứng con cua”.

2. Con người có tâm lý mạnh mẽ 

Con người luôn rất mạnh mẽ, so với những đồng nghiệp hoặc những người cùng lứa tuổi thì không ai chịu nhượng bộ người khác, luôn muốn vượt qua đối thủ ở một khía cạnh nào đó. Vì vậy, sẽ luôn hình thành kiềm chế lẫn nhau, cuộc đấu tranh hữu hình và vô hình bắt đầu, “hiệu ứng cua” cũng ra đời.

3. Hệ thống tuyển dụng nhân tài chưa hoàn hảo

Do hệ thống tuyển dụng nhân tài thiếu khoa học, dẫn đến những người phù hợp không thể vào đúng vị trí, nhiều người có khả năng không được thăng chức, trong khi một số người chuyên về quyền lực và chiến thuật lại có thể lọt vào, đây là căn nguyên khách quan của “hiệu ứng con cua”.

4. Cơ chế khuyến khích và văn hóa doanh nghiệp lạc hậu hoặc không hoàn hảo

Làm cho những người có năng lực bị đồng hóa và thiếu ý thức cải cách và dám nghĩ dám làm.

5. Quyền lực và trách nhiệm không ngang nhau 

Đôi khi quyền lực lớn, chức vụ cao mà trách nhiệm lại nhỏ nên tâm lý ai cũng khao khát quyền lực và muốn leo lên. Vì vậy, khi một con cua muốn leo lên thì những con cua khác luôn tìm cách cản trở.

6. Thiếu một bầu không khí và văn hóa làm việc theo nhóm

Khái niệm và văn hóa teambuilding chưa được vận dụng tốt để hướng dẫn con người tạo ra văn hóa hợp tác, không thể nhìn thấy hiệu ứng 1 cộng với 1 lớn hơn 2, làm cho tâm lý ích kỷ ngày càng mở rộng.

7. Tiểu nhân và kẻ tầm thường nắm quyền

Để củng cố địa vị, họ loại trừ, đàn áp những người có năng lực, đến nỗi trong toàn đội chỉ còn lại những người kém cỏi hơn họ, nghe lời họ. Thậm chí, còn có tâm lý giẫm lên vai người khác để leo lên, làm ra chuyện hại người lợi mình hoặc tổn hại người làm bất lợi cho mình.

8. Chủ nghĩa quân bình

Lo lắng về sự phân phối không đồng đều do chủ nghĩa bình quân tác động lên ý thức, ghen tị với sự xuất sắc của người khác trong khi mình tầm thường, nên tỏ ra bất hợp tác hoặc giở trò đồi bại.

9. Những người bảo thủ không chịu thay đổi

Coi sự cân bằng và ổn định là ưu tiên hàng đầu, sợ rằng ai đó phá vỡ sự cân bằng sẽ có những ảnh hưởng khác, và luôn hạn chế sự đổi mới mạnh mẽ.

10. Về mặt hệ thống, kênh phát triển nghề nghiệp của nhân viên bị cản trở

Các kênh phát triển nghề nghiệp cá nhân bị hạn chế, khi không thể đạt được các phương pháp thông thường thì các phương pháp bất thường sẽ được áp dụng.

11. Về mặt tư tưởng, nhân viên thiếu nhận thức về thị trường

Ý thức “sự nhỏ bé kép” của nhân viên là nghiêm trọng (ý thức của tiểu nông và ý thức của tiểu thị dân), các nhân viên thiếu khái niệm thị trường lớn, không phải bên ngoài mà chỉ là nội bộ, giữa các phòng ban sẽ phàn nàn lẫn nhau, trường hợp nghiêm trọng họ sẽ chiến đấu với nhau và tiêu diệt lẫn nhau.

12. Về mặt chiến lược, công ty thiếu định hướng về tầm nhìn

Đặc biệt là ở cấp độ văn hóa, định hướng, tức là trong tâm của nhân viên thiếu ngọn hải đăng và linh hồn của doanh nghiệp. Do đó, dẫn đến ý thức của nhân viên thiển cận, sẽ không đạt được sự phát triển cá nhân trong sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp, mà thay vào đó là tham gia vào các cuộc đấu tranh con cua. Ngay từ đầu, đi trên con đường dễ dàng nhận ra lợi ích xung quanh bản thân.

Hậu quả có thể xảy ra của “hiệu ứng con cua”

1. Một ngọn núi không thể chứa hai con hổ

Năng lực của hai người ngang nhau, luôn trở thành đối thủ cạnh tranh, cuối cùng sẽ luôn có nạn nhân, mâu thuẫn nội bộ cũng sẽ hình thành trong công ty.

2. Trai cò đánh nhau, ngư ông đắc lợi

Trong công việc đôi khi sẽ xuất hiện chuyện bất đắc dĩ như vậy, hai con cua có thể là người tốt nhất cho một vị trí nhất định, nhưng bởi vì họ kiềm chế lẫn nhau, vì lợi ích của mình mà tranh đấu gay gắt, dùng ai cũng sẽ mang đến ảnh hưởng xấu đến toàn đội; kết quả cuối cùng là chỉ có thể bỏ qua họ, mà lựa chọn một người có trình độ kém cỏi hơn.

3. Ba nhà sư không có nước để uống

Một người có thể làm tốt một công việc, nhưng hai người hoặc nhiều người hơn không thể làm tốt. Cuối cùng xuất hiện sự đùn đẩy lẫn nhau, cãi vã, làm giảm hiệu quả tổng thể.

4. Khởi nghiệp đã khó, giữ sự nghiệp lại càng khó hơn

Khi khởi nghiệp có thể hình thành mục tiêu chung, mà khi thủ nghiệp lại đều nghĩ đến lợi ích cá nhân. Đây chính là, nghèo khó cùng nhau thì dễ, giàu có cùng nhau mới khó.

Bảo Châu biên dịch

Nguồn Secretchina

Xem thêm
Chia sẻ bài viết: